Η Ανάπτυξη της Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας
στον Δήμο της Αθήνας
του Σύρου Κοσκοβόλη
Στόχος μια πρωτοβουλία του Δήμου της Αθήνας , των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών , των Επιμελητηρίων κλπ. που θα αποσκοπεί στην άμεση ενεργοποίηση, όλων των φορέων, για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη και την περαιτέρω εδραίωση της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στον Δήμο της Αθήνας με την υπογραφή ενός Συμφώνου Συνεργασίας.
Η Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα αφορά οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες διεξάγονται με κοινωνικούς σκοπούς και δεν εντάσσονται στον ιδιωτικό κερδοσκοπικό τομέα, ούτε στο δημόσιο τομέα και αναλαμβάνονται από επιχειρήσεις και οργανισμούς της κοινωνίας των πολιτών. Προνομιακός χώρος δραστηριοποίησης των κοινωνικών επιχειρήσεων είναι οι τομείς της κοινωνικής προστασίας, των κοινωνικών υπηρεσιών, η υγεία, η προστασία του καταναλωτή, η οικοτεχνία/χειροτεχνία, η στέγαση, οι υπηρεσίες εφοδιασμού, οι υπηρεσίες γειτονιάς, η εκπαίδευση και η κατάρτιση, η βιώσιμη ανάπτυξη, η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, οι δραστηριότητες πολιτισμού, αθλητισμού και ελεύθερου χρόνου ,κλπ.
Η συστηματική ανάπτυξη του τομέα της Κ.Ο. μπορεί να δώσει σημαντικές λύσεις, στην οικονομική κρίση που έχει πλήξει σημαντικά την οικονομία και την ελληνική κοινωνία με πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας, ειδικά στις πιο ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, με τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, τη καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, τη προώθηση του τοπικού κοινωνικού κεφαλαίου και την ανταπόκριση σε ανάγκες που δεν καλύπτονται από την αγορά ή το κράτος.
Η επιτυχημένη ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας προϋποθέτει μια προσέγγιση η οποία θα στηρίζεται πρωτίστως στην τοπική κοινωνική δυναμική και σε μηχανισμούς που θα διαδραματίσουν ρόλο καταλύτη για την εκδήλωση της δυναμικής αυτής. Η τοπική δυναμική μπορεί να εκδηλωθεί αποτελεσματικά με την ενθάρρυνση της συνεργασίας του Δήμου της Αθήνας με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, αξιοποιώντας τα κίνητρα που δίνει ο Ν. 4019 /2011 στις οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών, τα Επιμελητήρια, τους συνεταιρισμούς τις τοπικές επαγγελματικές ενώσεις κλπ. για τη δημιουργία «Κοινωνικών Αναπτυξιακών Συμπράξεων» με τη Τ.Α. τα οποία ως τώρα δεν έχουν αξιοποιηθεί.
Η δημιουργία ενός τέτοιου συνεργατικού σχήματος στο Δήμο της Αθήνας, για την κοινωνική & αλληλέγγυα οικονομία θα πρέπει να στηρίζεται πάνω στις εξής βασικές αρχές:
- Καλλιέργεια των αρχών της κοινωνικής οικονομίας με έμφαση στην αλληλεγγύη σε μεγάλο μέρος του κοινωνικού συνόλου.
- Ανάπτυξη της υγιούς επιχειρηματικότητας στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας με στόχο την αξιοπρεπή διαβίωση των μελών, τη μακροχρόνια διατήρηση των θέσεων εργασίας και τη σταδιακή δημιουργία νέων θέσεων εργασίας
- Εφαρμογή ενός διαφανούς, αντικειμενικού, αξιοκρατικού και δημοκρατικού συστήματος στη βάση της λογιστικής, φορολογικής και ασφαλιστικής πολιτικής της κοινωνικής επιχείρησης.
- Τοπική ανάπτυξη με στροφή στην ποιότητα με πιστοποιημένα κοινωνικά προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά και με την επένδυση σε καινοτόμες δράσεις που εμπλουτίζουν και διαφοροποιούν το κοινωνικό προϊόν.
- Ενεργητική υποβοήθηση κοινωνικών ομάδων στην επανένταξη στην αγορά εργασίας, δημιουργώντας ευνοϊκό κλίμα άρσης αποκλεισμού, πολύ περισσότερο αποφυγής των νέων μορφών αποκλεισμού επιμέρους κοινωνικών ομάδων.
- Ανάπτυξη συνθηκών ή αξιοποίηση ευκαιριών αμφίδρομου οφέλους μέσα από δημιουργία δικτύων ομοειδών επιχειρήσεων.
- Δημοσιότητα και πρόσβαση του ευρύτερου κοινού στην κοινωνική επιχείρηση.
Αυτή η πρωτοβουλία του Δήμου της Αθήνας , των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών , των Επιμελητηρίων κλπ. θα στοχεύει στην άμεση ενεργοποίηση, όλων των φορέων, για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη και την περαιτέρω εδραίωση της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στον Δήμο της Αθήνας με την υπογραφή ενός Συμφώνου Συνεργασίας.
Αντικείμενο αυτής της συνεργασίας θα είναι:
- η εκπόνηση ενός οδικού χάρτη όπου θα περιγράφονται τα βήματα διασφάλισης της βιωσιμότητας αλλά και της ανταγωνιστικότητας των κοινωνικών επιχειρήσεων εξετάζοντας τις ανάγκες τους για βιώσιμη εξέλιξη και πορεία , τους εμπλεκόμενους φορείς καθώς και τα υφιστάμενα κίνητρα όπως προβλέπονται για την επόμενη προγραμματική περίοδο, στο Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης και στο Σχέδιο του Δήμου της Αθήνας 2014-2020 .
- η εξέταση της δυνατότητα ανάπτυξης οριζόντιων δράσεων, θεσμικού και μη χαρακτήρα, για την ανταλλαγή γνώσης και εμπειρίας με επιλεγμένες περιοχές του εξωτερικού όπου εφαρμόζονται ανάλογα προγράμματα, συμμέτοχη σε εθνικά & διεθνή δίκτυα κοινωνικής οικονομίας (π.χ. Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Κοινωνικών Επιχειρήσεων Πρωτοβουλιών Απασχόλησης και Κοινωνικών Συνεταιρισμών, Euclid Network, Πανελλήνιο Παρατηρητήριο των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών),
- η διατύπωση προτάσεων για ανάπτυξη σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, νέων θεσμικών φορέων, όπως τα Μικρο-Πιστωτικά Ιδρύματα (Micro Finance Institutions – MFIs), για την παροχή νέων χρηματοδοτικών εργαλείων και υποστήριξης προς τις Κοιν.Σ.Επ., τα τοπικά πιστωτικά δίκτυα (credit networks), το Αλληλέγγυο Επιχειρηματικό Κεφάλαιο (Social Venture Capital) που εμφανίστηκε τελευταία, αναλαμβάνοντας μερίδια σε επιλεγμένες επιχειρήσεις του τομέα για χρονικό διάστημα έως 5 ετών,
- η διατύπωση προτάσεων για πλέγμα δράσεων και πρωτοβουλιών που μπορεί να αναλάβει ο Δήμος της Αθήνας στο πλαίσιο της νέας αντίληψης για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής, ώστε οι μέχρι σήμερα λειτουργούσες κοινωνικές επιχειρήσεις να έχουν τις δυνατότητες ανάπτυξης σε ένα ευνοϊκό περιβάλλον, παράλληλα με την υποβοήθηση και καθοδήγηση κοινωνικών ομάδων στην κοινωνική επιχειρηματικότητα, αξιοποιώντας τη δυναμική που απορρέει από την ίδια την κοινωνία και επιστρέφει σε αυτή με οικονομικά αποτελέσματα (παραγωγή πλούτου),
- η διάχυση της ιδέας της κοινωνικής δικαιόχρησης (social franchising) που αφορά στη δημιουργία δικτύου κοινωνικών επιχειρήσεων που λειτουργούν με όρους δικαιοδόχων φορέων και δικαιοπάροχου που καθοδηγεί και υποστηρίζει επιχειρηματικά τις υπόλοιπες κοινωνικές επιχειρήσεις, τις εφοδιάζει με συγκεκριμένα διακριτικά χαρακτηριστικά, προωθεί τα προϊόντα τους σε ενιαίο δίκτυο πωλήσεων και εφαρμόζει κοινή στρατηγική ανάπτυξης,
- η αποτύπωση των προτάσεων για τη μετάβαση σε ένα καινοτόμο μοντέλο «οικοσυστήματος» κοινωνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας.
