Νεολαία και κοινωνικός ακτιβισμός

Αναδημοσίευση από kokkino.org

Οι ακτιβισμοί από μόνοι τους δεν μπορούν να αποτελέσουν μέσο ανατροπής ούτε μπορούν να οδηγήσουν, διά του παραδείγματος, σε μαζικά κινήματα ή πολύ περισσότερο να τα υποκαταστήσουν. Κατά κύριο λόγο ο ρόλος τους είναι συμβολικός. Η πραγματική απάντηση στις νεοφιλελεύθερες επιθέσεις απαιτεί κυρίως μαζικούς κοινωνικούς αγώνες και όχι μόνο δράση λίγων ατόμων.

Ο στόχος των ακτιβισμών είναι να αναδείξουν τα προβλήματα και όχι να τα λύσουν.

Ακτιβισμός γενικά σημαίνει δράση. Μια δράση που πραγματοποιείται ως επί το πλείστον από μικρές ομάδες. Σαν λογική παρέμβασης και πολιτικής πρακτικής, ο ακτιβισμός τα τελευταία χρόνια έχει ξαναέλθει στο προσκήνιο κύρια μέσα από το no-global κίνημα, αλλά και μέσα από τη δράση διαφόρων Μη Κυβερνητικών οργανώσεων (π.χ.clown army, δράσεις GREENPEACE).

Παρά το ότι έχει καταγραφεί στη συνείδηση πολλών νέων αγωνιστών σαν «μοντέρνα» κινηματική πρακτική, ο ακτιβισμός δεν είναι νέο φρούτο. Χρησιμοποιούνταν πάντα από τα κοινωνικά κινήματα, ειδικά όταν αυτά ήταν σε έξαρση. Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο ήρωας του αμερικανικού και παγκόσμιου εργατικού κινήματος Joe Hill με τα τραγούδια του και τις «παρεμβάσεις» του στους δρόμους σατίριζε τους εργοδότες και τους σερίφηδες, έδινε κουράγιο στους εργάτες των βιομηχανιών και τους βοηθούσε να οργανώσουν τη συνδικαλιστική τους δράση. Αλλά και στην Ευρώπη, ο Μάης του ’68 έδωσε ατέλειωτα παραδείγματα ακτιβίστικων δράσεων.

Το καπιταλιστικό σύστημα επιβάλλει την ιδεολογία του με πολλούς τρόπους (ΜΜΕ, σχολείο κ.ά.). Στο πεδίο της ιδεολογικής αντιπαράθεσης, λοιπόν, είναι φυσικό τα κινήματα που αντιστέκονται να έχουν ένα σχετικό μειονέκτημα, μιας και οι ανατρεπτικές ιδέες έχουν κατασυκοφαντηθεί στα μάτια του κόσμου από τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του συστήματος. Ένας ακτιβισμός προσπαθεί να ξεσκεπάσει στις κοινωνικές και ιδεολογικές επιθέσεις των «από πάνω» με ευφάνταστο και δημιουργικό τρόπο. Έχει στόχο, λειτουργώντας σαν μεγάφωνο, να αναδείξει μαχητικά συγκεκριμένα κοινωνικά προβλήματα ή να απομυθοποιήσει ιδέες του συστήματος. Για να το καταφέρει αυτό, απευθύνεται και στο θυμικό, στην καθημερινή εμπειρία των πολιτών, στην αντίφαση ανάμεσα σε αυτό που μας λένε ότι ζούμε και σε αυτό που πραγματικά ζούμε. Η επιτυχία ενός ακτιβισμού, ακόμα και αν υλοποιείται από μικρό αριθμό «ακτιβιστών», κρίνεται στο κατά πόσο καταφέρνει να χτυπήσει με τον παραπάνω τρόπο τις χορδές των μαζικών ανησυχιών, να θέσει με ξεκάθαρο τρόπο σαφή αιτήματα.

Και επειδή μιλάμε για την εποχή των διαφορετικών και πολύχρωμων κινημάτων, η πολυχρωμία, η φαντασία και η ευρηματικότητα είναι χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ο ακτιβισμός για να μπορέσει να περάσει το μήνυμα καθαρά και να εκφράσει κάτι από την διάθεση για αντίσταση και σύγκρουση. Η σημερινή νεολαία με τα χαρακτηριστικά που έχει, όπως αυτά έχουν καθοριστεί από τις εμπειρίες της από τα παραπάνω κινήματα, είναι πεδίο δόξης λαμπρό για ανάπτυξη και ρίζωμα ακτιβίστικων δράσεων, που άπτονται των σύγχρονων προβληματισμών. Προβληματισμών μιας νεολαίας που έχει αντισταθεί, που έχει διαμορφώσει ένα βαθμό συνείδησης, που έχει λιγότερες αυταπάτες για το μέλλον που της ετοιμάζουν, που είναι η γενιά των 500 ευρώ και της εργασιακής ανασφάλειας, και το ξέρει.

Όμως οι ακτιβισμοί από μόνοι τους δεν μπορούν να αποτελέσουν μέσο ανατροπής ούτε μπορούν να οδηγήσουν, διά του παραδείγματος, σε μαζικά κινήματα ή πολύ περισσότερο να τα υποκαταστήσουν. Κατά κύριο λόγο ο ρόλος τους είναι συμβολικός. Η απάντηση στις νεοφιλελεύθερες επιθέσεις για να μπορέσει να γίνει χρειάζονται κυρίως μαζικοί κοινωνικοί αγώνες και όχι μόνο δράση λίγων ατόμων. Ο στόχος των ακτιβισμών είναι να αναδείξουν τα προβλήματα και όχι να τα λύσουν. Με έναν τέτοιο τρόπο πρέπει να χρησιμοποιούνται και από την Αριστερά. Σε αυτή τη σωστή κατεύθυνση κινούνται και ενέργειες όπως η συμβολική κατάληψη της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου από τη ν. Συν. Πριν λίγες μέρες.

Ελπίζουμε τέτοιες ενέργειες να επαναληφθούν και στο μέλλον (αλλά πλέον στο πλαίσιο της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ τις επόμενες φορές).