Υπάρχει σχέδιο; Ή θα τις χρησιμοποιήσουμε εξαργυρώνοντας τις θυσίες των προγόνων μας και υποθηκεύοντας το μέλλον των παιδιών μας;
Του Βασίλη Τακτικού*
Το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων, που εκκρεμούν μετά το τέλος της ναζιστικής κατοχής στην Ελλάδα και αφορούν το ανεξόφλητο αναγκαστικό δάνειο, την καταστροφή υποδομών και τα εγκλήματα πολέμου κατά του ελληνικού πληθυσμού, μπαίνει για πρώτη φορά συνολικά στις διεκδικήσεις του ελληνικού κράτους, καθώς ποτέ δεν υπήρξε παραίτηση των αξιώσεων αυτών.
Απαντώντας στην επερώτηση 60 Βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, ο Υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Αβραμόπουλος διαβεβαίωσε ότι, το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων «άνοιξε αυτή τη φορά, για να κλείσει με τη Δικαιοσύνη να θριαμβεύει» και η Δικαιοσύνη θα είναι πάνω από όλα ηθική.
Τι άλλαξε στη στάση του ελληνικού πολιτικού συστήματος 68 χρόνια μετά τη λήξη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου και 23 χρόνια μετά την επανένωση της Γερμανίας; Προφανώς, η πίεση των αναγκών.
Πρόκειται, βέβαια, για μια υπόθεση που σέρνεται για δεκαετίες από έλλειμμα αποφασιστικότητας της ελληνικής πλευράς, μολονότι πολλές φορές το θέμα έχει ανακινηθεί από τα κάτω, από Δήμους και επιτροπές αγώνα διεκδίκησης των αποζημιώσεων, όπως η περίπτωση του Διστόμου που κέρδισε δικαστικά αλλά ποτέ δεν εκτελέστηκε η απόφαση λόγω πολιτικών δισταγμών των αρμοδίων Υπουργών Δικαιοσύνης.
Με βάση όμως το ιστορικό του όλου θέματος, πόσο αξιόπιστο μπορεί να είναι σήμερα το ελληνικό πολιτικό σύστημα για να φτάσει μέχρι τέλους την υπόθεση –με ουσιαστικά αποτελέσματα– και πόσο ικανό είναι να διαχειριστεί σωστά τους πόρους που θα προκύψουν, και προς όφελος ποιου σκοπού;
Γιατί είναι υπαρκτός ο κίνδυνος οι αποζημιώσεις αυτές να χρησιμοποιηθούν έτσι ώστε να πέσουν στη «μαύρη τρύπα του χρέους» ως συμψηφισμός και ενδεχομένως να υποκαταστήσουν ένα μέρος από το δεύτερο «κούρεμα». Σ’ αυτή την περίπτωση, ποιο θα ήταν το πραγματικό όφελος;
Ο Υπουργός Εξωτερικών κος Αβραμόπουλος αλλά και άλλοι πολιτικοί, διαχώρισαν πλήρως τα ζητήματα της διεκδίκησης των αποζημιώσεων από τις δανειακές υποχρεώσεις της χώρας και σχετικά με την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους.
Πολλά, όμως, δημοσιεύματα αλλά και δηλώσεις πολιτικών δεν κρύβουν τη βασική σκοπιμότητα πίσω από την ανακίνηση της υπόθεσης αυτής, που συνοψίζεται στη φράση «μας χρωστάτε και εσείς».
Και πράγματι, εδώ συμφωνούν όλοι ότι υπάρχει ένα τεράστιο ηθικό χρέος προς τη χώρα μας, και κατ’ επέκταση οικονομικό χρέος το όποιο τεκμηριώνεται νομικά όχι μόνον από το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο που δεν ξεπληρώθηκε ποτέ, αλλά και από τις τεράστιες υλικές και ανθρώπινες απώλειες στις οποίες δεν έχουν γίνει επανορθώσεις.
Ένα πολύπλευρο χρέος που δεν έχει ακόμη αποτιμηθεί και πολύ περισσότερο δεν έχει αναγνωριστεί από τη γερμανική πλευρά στο σύνολό του για να εξυπηρετηθεί.
Επομένως, πέρα από τα ηθικά και νομικά ερείσματα των αξιώσεων προς τη γερμανική πλευρά, θα πρέπει να ξεκαθαριστεί από την αρχή τι πραγματικά επιδιώκει το ελληνικό πολιτικό σύστημα, το οποίο με πολύ καθυστέρηση μπαίνει στις διεκδικήσεις.
Επιδιώκει πραγματικά τις επανορθώσεις με αντίκρισμα ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα που θα διασφαλίζει τις επανορθώσεις ή επιδιώκει απλά ένα συμψηφισμό σε ένα κομμάτι του ελληνικού δημοσίου χρέους που μπορεί να ελαφρύνει την πίεση που δέχεται σήμερα το ελληνικό πολιτικό σύστημα για μεταρρυθμίσεις αλλά και να απομακρύνει την ανάγκη για άμεσα μέτρα που αφορούν την παθογένεια που γεννά το χρέος;
Γιατί, εάν επιδιώκει μόνον το δεύτερο, καλύτερα μια τέτοια διευθέτηση του χρέους να μας λείπει. Απλά θα μεταθέτει για λίγο το πρόβλημα στο μέλλον.
Ένας συμψηφισμός του χρέους με τις γερμανικές αποζημιώσεις, όχι μόνον έχει στενό ορίζοντα χρόνου για να ανακουφίσει πραγματικά το ελληνικό κράτος, αλλά θα γίνει αιτία αναστολής των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων τις οποίες χρειάζεται η χώρα και θα αποτελεί συνέχεια της παθογένειας που συνίσταται μέχρι τώρα να διεκδικούμε την ευημερία εξαργυρώνοντας τις θυσίες των προγόνων μας και υποθηκεύοντας το μέλλον των παιδιών μας.
Λείπει η αξιοπιστία των πολιτικών ελίτ
Αυτό που καταγράφεται ως άποψη της κοινής γνώμης από όλες τις σχετικές έρευνες, είναι ότι ο κόσμος δεν εμπιστεύεται το ελληνικό πολιτικό σύστημα και ότι αυτό μπορεί να διαχειριστεί επάξια την υπόθεση και προς όφελος της κοινωνίας.
Πολλοί πιστεύουν ότι το σύστημα στριμώχθηκε και αναγκάστηκε να μπει στη διαδικασία των διεκδικήσεων από τους Γερμανούς, αναζητεί νομικά και πολιτικά ερείσματα αλλά δεν έχει σχέδιο και πρόγραμμα για το πού και πώς θα διαθέσει αυτούς τους πόρους και πολύ περισσότερο πώς αυτοί οι πόροι δεν θα πάνε για τα πάγια λειτουργικά έξοδα του Δημοσίου και για προνόμια των διευθυντικών ελίτ.
Τα κόμματα αυτή τη φορά υποστηρίζουν πως έχουν τη βούληση των διεκδικήσεων αλλά δεν προκύπτει από πουθενά ότι έχουν σχέδιο για την ανόρθωση και ανάπτυξη της χώρας. Το αντίθετο μάλιστα, το όποιο σχέδιο περιορίζεται στις διεκδικήσεις.
Αντίθετα, ένα σχέδιο επανορθώσεων και ανάπτυξης απαιτεί ανοιχτό διάλογο και συμμετοχή όλων των κοινωνικών εταίρων που εμπλέκονται με την υπόθεση και ιδιαίτερα των περιοχών που έχουν πληγεί ως μαρτυρικοί τόποι από τη γερμανική κατοχή.
Απαιτεί συγκεκριμένο προγραμματισμό ενός επιχειρησιακού προγράμματος, το οποίο θα θέσει αντικειμενικά το ύψος των αποζημιώσεων και το οποίο θα προβλέπει συγκεκριμένες επανορθώσεις στο επίπεδο αναπτυξιακών υποδομών και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού, ώστε οι αποζημιώσεις να έχουν επενδυτικό χαρακτήρα και πραγματικά να πιάσουν τόπο.
Ακολουθεί απόσπασμα από τις τοποθετήσεις των κ. Δημήτρη Βαρβιτσιώτη, Προέδρου της Παγκαλαβρυτινής Ένωσης, και Βασίλη Τακτικού, στην εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου «Στον Ενικό», με θέμα τις γερμανικές αποζημιώσεις, που πραγματοποιήθηκε στις 8 Μαΐου 2013 και προβλήθηκε από τον ιστότοπο enikos.gr.
Enikos.gr : Γερμανικές αποζημιώσεις όλη η… από Enikos_gr
* Ο Βασίλης Τακτικός είναι Συντονιστής του Πανελληνίου Παρατηρητηρίου των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών και Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Καλαβρύτων
