Η τρόικα δεν μασάει τα λόγια της. Παρά τις προσπάθειες που άρχισαν τα προηγούμενα δύο χρόνια, λέει, η πρόοδος ήταν αργή. Υπήρχε «περιορισμένη πολιτική υποστήριξη» καθώς και αντίδραση σε διοικητικό επίπεδο, με αποτέλεσμα οι πράξεις να μην ανταποκρίνονται στην κρισιμότητα των περιστάσεων. «Η διαφθορά εξακολουθεί να διαπερνά τον διοικητικό μηχανισμό», συμπεραίνει. Για την αντιμετώπισή της, η έκθεση αφιερώνει ένα εκτενές κεφάλαιο με 21 συστάσεις για δράση. Σύμφωνα με το σχετικό κείμενο, που έχουν στη διάθεσή τους «ΤΑ ΝΕΑ», οι βασικότερες από αυτές είναι οι εξής:
Το στήσιμο ενός μηχανισμού που θα οργανώνει τις διαδικασίες για την πρόληψη και την καταπολέμηση της διαφθοράς και θα ελέγχει την εφαρμογή τους. Στο πλαίσιο αυτού του μηχανισμού ανήκει: α. Η Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων (Internal Affairs Directorate IAD) που έχει συσταθεί από το 2011 για να διερευνά τους διεφθαρμένους εφοριακούς, αλλά απέδωσε πενιχρά αποτελέσματα αφού αντί των 200 εφοριακών των οποίων τα περιουσιακά στοιχεία θα έπρεπε να διερευνήσει φέτος, θα φτάσει μόλις τους 50. Με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο, αναβαθμίζεται ως προς το αντικείμενο που θα μπορεί στο εξής να ερευνά. β. Η Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου (Internal Control Directorate, ICD) που συστάθηκε πρόσφατα, αλλά δεν έχει στελεχωθεί ακόμη. Αυτή θα χαρτογραφήσει τους ύποπτους για διαφθορά τομείς, θα θεσπίσει ετήσιο πλάνο ελέγχων και θα επιβλέπει την εφαρμογή τους. γ. Το Συμβούλιο Μεταρρυθμίσεων Κατά της Διαφθοράς (Anti-Corruption Reform Board, ARB) υπό τον υπουργό Οικονομικών, που θα δίνει υψηλού επιπέδου πολιτική καθοδήγηση και πολιτική κάλυψη στις προσπάθειες. δ. Mια Ομάδα Δράσης κατά της Διαφθοράς (Anti-corruption Task Force, ATF), υπεύθυνη να ελέγχει σε σταθερή βάση την επίτευξη συγκεκριμένων ενεργειών, νομοθετικών και άλλων, κατά της διαφθοράς. Πρόσφατα εκδόθηκαν από τον κ. Στουρνάρα οι υπουργικές αποφάσεις για τη σύσταση των δύο τελευταίων οργάνων (ΑRB και ΑΤF).
Ελεγχος εφοριακών. Πρέπει να ενταθεί ο έλεγχος ύποπτων καταναλωτικών συμπεριφορών και να εντοπιστεί το διεφθαρμένο προσωπικό από την ΙAD, σημειώνεται, όπως επίσης να αναληφθούν σκληρές και γρήγορες δράσεις για την τιμωρία τους. Τον σχετικό ρόλο του ελέγχου, αναφέρει η έκθεση, πρέπει να τον έχει η Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου και να μην αναμειγνύεται το ΣΔΟΕ. Προειδοποιητικές ενδείξεις διαφθοράς αποτελούν, λέει το ΔΝΤ, οι χαμηλές επαγγελματικές επιδόσεις, μεγάλες επενδύσεις, ιδίως σε ακίνητα, ανεξήγητες μετακινήσεις πόρων και στοιχεία «λάιφσταϊλ» εμφανώς δυσανάλογα με το εισόδημά τους.
Νέο, απλούστερο θεσμικό πλαίσιο. Η έκθεση ζητά να καταργηθεί ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων. «Απειλές μεγάλων προστίμων για μικρά λάθη στην τήρηση βιβλίων επιτρέπουν στους αξιωματούχους να αποσπούν χρηματικά ποσά, ως δωροδοκία», αναφέρει η έκθεση. Επισημαίνεται, επίσης ότι από 3,7 εκατ. φοροπαραβάσεις που βεβαίωσε το ΣΔΟΕ το 2011, 80% αφορούσε παραβάσεις του ΚΒΣ. Ωστόσο, από τα πρόστιμα που επιβάλλονται για παραβάσεις του ΚΒΣ, μόνο 1% εισπράττεται. Στη θέση του Κώδικα, η τρόικα προτείνει να διαμορφωθεί ένα απλό σύνολο λογιστικών κανόνων.
Οργανωτικές αλλαγές. Η έκθεση υποστηρίζει ότι πρέπει να μειωθεί η επαφή μεταξύ των εφοριακών και των φορολογουμένων, με σκοπό να αποφεύγονται τα «πελατειακά» φαινόμενα. Ο αριθμός των ΔΟΥ θα έπρεπε να έχει μειωθεί από 331 σε 80 έως τη λήξη της φετινής χρονιάς, αλλά στην πράξη έκλεισαν μόνο 50 ΔΟΥ (σ.σ.: ενώ διορίζονται και νέοι έφοροι!). Επίσης, πρέπει να καταργηθεί η περιφερειακή δικαιοδοσία των εφοριακών, οι οποίοι επιπλέον θα πρέπει να μετακινούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Παράλληλα πρέπει να δημιουργηθεί ειδική ομάδα ελεγκτών σε υψηλό επίπεδο.
Προστασία καταγγελλόντων, ανάπτυξη φορολογικής συνείδησης. Το ΔΝΤ επισημαίνει ότι σήμερα απαιτούνται 8 – 10 χρόνια για να εκδικαστούν υποθέσεις διαφθοράς, ενώ το πλαίσιο προστασίας των καταγγελλόντων είναι ανεπαρκές. Επικαλείται μάλιστα πρόσφατο περιστατικό όπου καταδικάστηκαν εφοριακοί 11 ολόκληρα χρόνια μετά την καταγγελία, ενώ αρχικά ο καταγγέλλων είχε υποστεί πειθαρχικές διαδικασίες! Η έκθεση υποστηρίζει ότι οι πολίτες πρέπει να αποκτήσουν φορολογική συνείδηση, να ενθαρρύνονται να καταγγέλλουν φαινόμενα διαφθοράς, ενώ προτείνει ακόμη και μαθήματα στα σχολεία για την ευαισθητοποίηση των παιδιών έναντι των συνεπειών της διαφθοράς. Επίσης, να διδαχθούν οι ίδιοι οι εφοριακοί επαγγελματική ηθική στη βάση της μηδενικής ανοχής στη διαφθορά.
Μας πέρασαν Γεωργία και Βουλγαρία
Τη Γεωργία και τη Βουλγαρία επικαλείται το ΔΝΤ ως επιτυχημένα παραδείγματα καταπολέμησης της διαφθοράς. Ηταν δύο χώρες με εκτεταμένα φαινόμενα διαφθοράς, που υιοθέτησαν διαφορετικές στρατηγικές και πέτυχαν η μεν πρώτη να μειώσει σημαντικά τη διαφθορά, η δε δεύτερη να αυξήσει τα έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά 4%.
Πηγή: Τα νέα