Η αναζοωγόνηση της υπαίθρου Το ζήτημα της τοπικής διατροφικής επάρκειας και η παραγοκατανάλωση Η κοινωνικά υποστηριζόμενη Γεωργία Η ενίσχυση στις κοινωνικές σε κοινωνικές υποδομές των Δήμων Η αξιοποίηση των ακαλλιέργητων εκτάσεων –παραγωκαταναλωση- χωρίς μεσάζοντες Οι γέφυρες συνεργασίας μεταξύ Αγροτικών Δήμων και αστικών ΚέντρωνΗ επισιτιστική κρίση και η ακρίβεια στα αγροτικά προϊόντα που απειλεί εκτόςτων άλλων και την Ευρώπη είναι το άλλο σκέλος των επιπτώσεων τουαυξημένου ενεργειακού κόστους και της ενεργειακής κρίσης.Το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο στο πλαίσιο τηςπαγκοσμιοποίησης της αγοράς αλλά με τη μείωση του κόστους παραγωγής καισε τοπικό επίπεδο.Γνωρίζουμε ότι η παγκοσμιοποίηση κυριάρχησε στις αγορές με την έννοια τηςανταγωνιστικότητας βρίσκοντας φθηνότερο εργατικό κόστος και ενεργειακόκόστος.από τη στιγμή που η παγκοσμιοποίηση για μία σειρά από λόγους γίνεταιακριβή τίθεται Το ζήτημα της τοπικής αυτάρκειας ως εναλλακτικής.
Ερωτήσεις για τη σημερινή συζήτησηΗ Ελλάδα έχει περιορισμένη έκταση συνεταιριστικής δραστηριότητας στοπλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας. Μόλις το 0,4% στο σύνολο της οικονομίαςείναι η συμμετοχή των αγροτικών Συνεταιρισμών.ποιοτικά όμως έχουμε ορισμένα καλά παραδείγματα που μας δείχνουν okayεκεί που εφαρμόζεται σωστά η Συνεταιριστική επιχειρηματικότητα επιδράκαταλυτικά στην τοπική κοινωνία και την τοπική απασχόληση.έχετε υπόψη σας ορισμένα τέτοια παραδείγματα;θα μπορούσαμε να κάνουμε μία σύγκριση μεταξύ των περιοχών που έχουνκαλά παραδείγματα Συνεταιρισμών μαικήνες πού υστερούν;είναι προφανές ότι οι συνεταιρισμοί σε μεγάλο βαθμό Δεν υποκαθιστούν τηνοικογενειακή Αγροτική παραγωγή και τις μικρές εκμεταλλεύσεις Αλλά κυρίωςενισχύουν τις υποδομές την μεταποίηση και την εμπορία των αγροτικώνπροϊόντων.σε ποιους τομείς θα έχουν πάει καλά και σε ποιους τομείς θα μπορούσανακόμη να συμβάλουν οι συνεταιρισμοί στις αναγκαίες υποδομές για τηντοπικής ανάπτυξης.Το ζήτημα των Υποδομών στην παραγωγή ζωοτροφών αναμφισβήτητα είναικεφαλαιώδους σημασίας για την κτηνοτροφική παραγωγή καθώς η ποιότηταπερνάει στη διατροφική αλυσίδα και ποσότητα καθορίζει την τιμή των τελικώνπροϊόντων διατροφής για τον άνθρωπο.πόσο ολοκληρωμένα αντιμετωπίζετε αυτό το ζήτημα στην Αγροτική πολιτικήτης χώρας;Το ζήτημα των ταμιευτήρων νερού για την κτηνοτροφία και τη Γεωργία είναιπολύ σημαντικό για τη βιωσιμότητα των αγροτικών και κτηνοτροφικώνεκμεταλλεύσεων.ποια είναι η συμμετοχή των Συνεταιρισμών στην δημιουργία αυτών τωναπαραίτητων Υποδομών;Το ζήτημα της ενέργειας και των ενεργειακών κοινοτήτων Είναι προφανές ότιμπορεί να αλλάξει και να μειώσει δραματικά το κόστος των αγροτικώνεκμεταλλεύσεων.για ποιο λόγο αυτό το θέμα Δεν έχει μπει στην ατζέντα των Συνεταιρισμών καιτης τοπικής αυτοδιοίκησης;Το πολιτισμικό ζήτημα είναι εκείνο που επηρεάζει καθορίζω την εγκατάλειψηκαι ερήμωση της υπαίθρου και όχι τόσο οι αποδόσεις Όπως δείχνουν ταοικονομικά στοιχεία από το αγροτικό επάγγελμα.Πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα μέσα από τηνενδυνάμωση της συνεργατικής κουλτούρας;Σχετικά με την αξιοποίηση των ανενεργών πόρων σε κάθε περιοχή της χώρας,σε κάθε πόλη και αγροτική περιοχή υπάρχουν αναξιοποίητοι πόροι (σχολάζουσεςγαίες, αναξιοποίητα κτίρια δημόσια και ιδιωτικά) και από την άλλη πλευρά μεγάλεςανάγκες για κοινωνικές υπηρεσίες και υψηλή ανεργία στους νέους.Υπάρχουν δηλαδή, σε μεγάλη έκταση ανενεργοί υλικοί και ανθρώπινοι πόροι τουςοποίους η ιδιωτική επιχειρηματικότητα δεν έχει ενδιαφέρον να αναπτύξει ενώ, εκ τωνπραγμάτων και το δημόσιο δεν μπορεί να αξιοποιήσει . Παράλληλα, υπάρχουνσυνεχώς αυξανόμενες ανάγκες κοινωνικής αλληλεγγύης για την αντιμετώπιση τηςανεργίας και της φτώχειας που δεν μπορούν να καλυφθούν μόνο από τα επιδόματατου Κράτους.Η αυξανόμενη φορολογία στην οποία στηρίζεται το κοινωνικό κράτος έχει φθάσει σταυψηλότερα όρια πνίγοντας πολλές από τις μικρές επιχειρήσεις με αποτέλεσμα τηναδυναμία να καλύψει τις ολοένα αυξανόμενες κοινωνικές ανάγκες για παροχές. Απότην άλλη η αυξανόμενη ανεργία λόγω τεχνολογικών εξελίξεων είναι αιτία τουοικονομικού και κοινωνικού αποκλεισμού δημιουργεί μια κατάσταση που δεν μπορείνα αντιμετωπιστεί σε βάθος χρόνου μόνο από το κοινωνικό κράτος. Το εισόδημααλληλεγγύης των 200 Ε που παρέχει το κράτος μετριάζει αλλά δεν λύνει τοπρόβλημα.Η τόνωση της προσφοράς και της ζήτησης δεν προκαλούν την αντίστοιχη ζήτησηαπό τους καταναλωτές. Η αδράνεια των πόρων στο επίπεδο κάλυψης βασικώναναγκών διατροφής, στέγης και κοινωνικής μέριμνας είναι από τις βασικές αιτίες τουπροβλήματος. Καθώς το κράτος και η αγορά δεν μπορούν να καλύψουν το σύνολοτων αναγκών προκύπτει ο ρόλος της κοινωνικής οικονομίας με το μειωμένο κόστοςλειτουργίας.H φιλανθρωπία είτε εκφράζεται από Κράτος είτε από ιδιώτες ποτέ δεν ήταν επαρκήςγια να εξαλείψει τη γενεσιουργό αιτία της φτώχειας. Επειδή το κράτος δεν δύναται ναπροσφέρει εντελώς δωρεάν περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες από εκείνες που ήδηπροσφέρει, είναι αναγκαίο αυτές να παραχθούν σε χαμηλότερες προσιτές τιμές.Και εδώ βρίσκεται ο ρόλος της κοινωνικής οικονομίας να παράγει προσιτέςυπηρεσίες για τους πιο φτωχούς. Πως γίνεται αυτό; Χρησιμοποιώντας τα πάγια τηςκοινωνικής ιδιοκτησίας και οργανώνοντας τους χρήστες κατά τέτοιο τρόπο ώστε ναυπάρχει κόστος διαμεσολάβησης αυτό που λέμε εμπορικό κέρδος.
Η συμβολή στην τοπική διατροφική αυτάρκειαΠ.χ , η Κοινωνικά Υποστηριζόμενη Γεωργία, είναι ένας καινοτόμος καιιδιαίτερος τρόπος προσέγγισης, που δίνει το έναυσμα στους νέους αγρότες,αξιοποιώντας τη διαδικτυακή επιχειρηματικότητα, να συμβάλουν στηνανάπτυξη της αγροτικής επιχειρηματικότητας, και κατ’ επέκταση στηνενίσχυση της διακίνησης των προϊόντων, με συνεταιριστικές επιχειρήσεις.Ανάδειξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, με εργαλείο έναν οδηγόεπαγγελμάτων κοινωνικής οικονομίας, διευρύνοντας το αντικείμενο τηςεπιχειρηματικότητας, αλλά και των θέσεων εργασίας εκεί που το κράτος και ηαγορά αδυνατεί να τις δημιουργήσει.Δικτύωση των εθελοντικών οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών με τιςκοινωνικές επιχειρήσεις και όλους τους συντελεστές της κοινωνικήςοικονομίας, με στόχο τη δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος για την ανάπτυξητης κουλτούρας του συνεργατισμού. Το εργαλείο για τη δημιουργία αυτού τουσυνεκτικού ιστού των διαφόρων κοινωνικών δικτύων, θεσμών αλληλεγγύης,κοινωνικής δράσης και καλών πρακτικών, μπορεί να είναι η κινητοποίηση καισυμμετοχή στις κοινωνικές αναπτυξιακές συμπράξεις και σε επιχειρηματικέςσυνεταιριστικές πρωτοβουλίες που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας.Έναν άλλο σκοπό των κοινωνικών συμπράξεων, θα πρέπει να αποτελεί ηαποτελεσματική διαχείριση του διανοητικού κεφαλαίου των παραπάνω όρωνκαι η επινόηση εργαλείων σύνθεσης των διαθέσιμων πόρων, με αιχμή τηδιάδοση των πλεονεκτημάτων της κοινωνικής επιχειρηματικότητας.Όμως, λόγω του ότι το προφίλ του κοινωνικού επιχειρηματία, σε σχέση με τοπροφίλ του συμβατικού επιχειρηματία, διέπεται από διαφορετικούς στόχουςκαι κίνητρα, τούτο θα πρέπει να αναδειχθεί μέσω των ηθικών κινήτρων και τηςσυνεργατικής κουλτούρας του κοινωνικού επιχειρηματία.Σ’ αυτό τον τομέα, το υποκείμενο της επιχειρηματικότητας δεν μπορεί παράνα αποτελείται από τους συνεταιριστές, του συλλογικούς κοινωνικούς φορείς,τα ιδρύματα, καθώς και από όλους όσοι διατίθενται να επενδύουν σε μηκερδοσκοπικούς σκοπούς.Η σαφής διάκριση, λοιπόν, μεταξύ κυρίων δικαιούχων προγραμμάτωνκοινωνικής οικονομίας και των άλλων συμβαλλομένων εταίρων από τονπρώτο και δεύτερο τομέα κρίνεται αναγκαία, γεγονός που αποτελεί ένασοβαρό θεσμικό πρόβλημα στην Ελλάδα.
Από τη μελέτη του Βασίλη Τακτικού διευθυντή του Ινστιτούτου μελετών κοινωνικής οικονομίας, για την προσφορά και ζήτηση εργασίας, στο Πλαίσιο του τρίτου τομέα της οικονομίας.
