Απόσπασμα από το ομώνυμο άρθρο
πηγή : http://www.tovima.gr
Του Αντώνη Λιάκου
Το αγαπημένο παιδί της Δύσης
Εκείνο που με δυο λόγια αποτελεί την κεντρική ιδέα του βιβλίου είναι το εξής: Η Ελλάδα αποτέλεσε τον τόπο της ουτοπίας της Ευρώπης, τη φαντασιακή αναβίωση του κλασικού ιδεώδους στον σύγχρονο κόσμο, πράγμα που προίκισε το ελληνικό κράτος με μια μεγάλη διεθνή αναγνωρισιμότητα, που ανάλογή της δεν είχε κανένα νεότευκτο έθνος. Το βάρυνε όμως και με μια διαδικασία απόδειξης η οποία, για να ικανοποιήσει τις καταστατικές ψευδαισθήσεις, δεν θα μπορούσε παρά να κινείται σε μια σφαίρα ανάμεσα στο πραγματικό και στην παραίσθηση.
Το μείγμα ιστορίας ανάμεσα στα επιτεύγματα της Ελλάδας ως του αγαπημένου παιδιού της Δύσης και στη μεγαλομανία ως του καλο/κακομαθημένου δυτικού παιδιού δημιούργησε μια δυναμική: η χώρα μπορούσε να προσαρμόζεται στις εκάστοτε μεταβολές του διεθνούς περιβάλλοντος χωρίς εν τούτοις να αλλάζει. Ωστόσο αυτή η διαδικασία δεν εξέφραζε κάποιο μυθικό ελληνικό πνεύμα ούτε την αδάμαστη δύναμη του Ελληνισμού. Η Ελλάδα είχε την άνεση της μη επώδυνης προσαρμογής επειδή ήταν το προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης στην αποικιοκρατούμενη ή υπό αποικιοποίηση Ανατολή.
Αλλά αυτή η άνεση της μη προσαρμογής, μας λέει ο Τσουκαλάς, είχε το εσωτερικό τίμημά της. Ολα όσα καταγγέλλονται από την αρχή της κρίσης ως στρεβλώσεις της ελληνικής κοινωνίας και πολιτικής – το αντιπαραγωγικό μοντέλο, η διαπλοκή, η διαφθορά, το πελατειακό σύστημα κτλ. – ήταν μέρος αυτής της προσαρμογής στη μη προσαρμογή. Της διατήρησης δηλαδή προνομιακών σχέσεων οι οποίες υποβάσταζαν ένα αυταρχικό καθεστώς στα χρόνια ως το 1974.
Καμία πολιτική ηγεσία δεν έσπασε αυτόν τον φαύλο κύκλο, ακόμη και με την έλευση της δημοκρατίας. Ακόμη και η ένταξη στην Ευρώπη και η συμμετοχή στη ζώνη του ευρώ άφησαν άθικτες της βαθιές δομές του κοινωνικού σχηματισμού της χώρας. Το όριο ήταν το «1989» και η πτώση του κομμουνισμού. Η Ελλάδα έχασε οριστικά πλέον τη γεωστρατηγική προνομιακή θέση της και το βίαιο άνοιγμα των χωρών αυτών στις αγορές δημιούργησε ένα ισοδύναμο στο οποίο η Ελλάδα δεν μπορούσε πλέον να δικαιολογήσει την ευημερία της. Η διαδικασία της βίαιης προσαρμογής επήλθε με την κρίση. Η Ελλάδα έπρεπε να εκπληρώσει καθυστερημένους και ανατοκισμένους λογαριασμούς. Αλλά πώς;
