Γράφει η Κατερίνα Νάκου,
Δημοσιογράφος
Γνωριμία με το Σωματείο Ενάντια στην Προκατάληψη για τις Ψυχικές Διαταραχές «Η Αναγέννηση»
«Είμαστε οι μάρτυρες της ζωής, της τέχνης, της αγάπης μέχρι να καταλάβουμε αργά-αργά μα σταθερά πόσο ωραίος είναι ο κόσμος από μέσα, πόση μουσική υπάρχει στην ψυχή πίσω από τις μορφές. Έχουμε σοβαρό λόγο ύπαρξης γιατί ανακαλύψαμε μέσα από μεγάλο πόνο την απέραντη ομορφιά του Θεού. Και αν η ζωή μας μοιάζει να είναι Γολγοθάς, παραμένει η ψυχή μας μια γαλάζια φάτνη. Καλώς ήλθατε, κοντά μας.»
Απόσπασμα από ομιλία του Γιώργου Μελάτου (μέλος Συλλόγου ενάντια στην Προκατάληψη για τις Ψυχικές Διαταραχές «Η Αναγέννηση»).
Στις 12 Δεκεμβρίου 2012, η «Social Activism Αθηνών» παρευρέθηκε στη Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση που διοργάνωσε ο Δήμος Αθηναίων σε συνεργασία με την Ειδική Μονάδα Αποκατάστασης και Επαγγελματικής Επανένταξης του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) με την αρωγή του Δημάρχου Γ. Καμίνη, της Αντιδημάρχου Κοινωνικής Πολιτικής και Αλληλεγγύης κας Κ. Γιαννοπούλου και της Διεύθυνσης Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Υγείας. Η εκδήλωση είχε στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού απέναντι στα άτομα με ψυχικές διαταραχές. Συγκεκριμένα, το πρώτο σωματείο ψυχικά ασθενών, το Σωματείο Ενάντια στην Προκατάληψη για τις Ψυχικές Διαταραχές «Η Αναγέννηση» και η Κοινωνική Επιχείρηση “Kosmos Horizon”, τιμήθηκε με το να ανοίξει τις εορταστικές εκδηλώσεις στην πλατεία Συντάγματος. Η ημέρα, η οποία διέθεσε ο Δήμος για την οργάνωση της εκδήλωσης ήταν η πρώτη μέρα μετά τη φωταγώγηση του χριστουγεννιάτικου δέντρου. Κατά αυτό τον τρόπο, υπογραμμίζεται η ευαισθησία του Δήμου για τα θέματα των ψυχικά ασθενών. Η εκδήλωση άρχισε με τη χορωδία των ασθενών της Ειδικής Μονάδας παρουσία της Αντιδημάρχου και άλλων εκπροσώπων από το Δήμο και το ΕΠΙΨΥ. Το κοινό που περνούσε από την πλατεία Συντάγματος, θαύμασε τα αντικείμενα που είχαν εκθέσει εκεί, συνεχάρη τα μέλη του Σωματείου και τους φορείς της διοργάνωσης.
Χριστουγεννιάτικη Εκδήλωση στο Σύνταγμα.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή… Τη δεκαετία του ‘80, η Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική με Διευθυντή, τον Καθηγητή Κ.Ν. Στεφανή δημιουργεί τις πρώτες δομές επαγγελματικής ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης για άτομα με ψυχικές διαταραχές με υπεύθυνη την Επικ. Καθ. Κα Μ.Β Καρύδη,. Εν συνεχεία, οι δομές αυτές αναπτύσσονται στο ΕΠΙΨΥ σε πλήρες σύστημα υπηρεσιών ένταξης. Η συνεργασία με τις κοινωνικές υπηρεσίες Αλληλεγγύης και Υγείας του Δήμου εγκαταστάθηκαν από τότε και συνεχίζουν αδιάλειπτα έως σήμερα.
Τα μέλη του Συλλόγου “Η Αναγέννηση” φωτογραφίζονται με την κα Καρύδη, Επίκουρη Καθηγήτρια Ψυχιατρικής, την Αντιδήμαρχο κα Γιαννοπούλου και την κα Μαρία Ρίγλη, Υπεύθυνη του Γραφείου ΑμεΑ του Δήμου Αθηναίων.
Ο κ. Γιάννης Χειλάκος Πρόεδρος του Διοικητικού Συλλόγου, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Πρέπει να υπάρξει μια ομαλή μετάβαση στην εργασία, δεν μπορεί ένας ασθενής απευθείας μετά την εισαγωγή του στο νοσοκομείο και το τραύμα της νόσου που έχει θίξει τη ζωή του, να μεταβεί απευθείας σε αναζήτηση εργασίας, αν δεν προηγηθεί ένα στάδιο εργασιακής δραστηριοποίησης στην προστατευμένη εργασία που προσφέρει η Κοινωνική Επιχείρηση “Kosmos Horizon”. Μαθαίνουμε ότι τα παλαιότερα χρόνια υπήρχε ένα ποσοστό της τάξεως του 30% απορρόφησης στην αγορά εργασίας στους ασθενείς που ολοκλήρωναν το πρόγραμμα, κάτι που σήμερα οι καιροί δεν φαίνεται να το επιτρέπουν. Γι’ αυτόν το λόγο, η δραστηριοποίηση στην Κοινωνική Επιχείρηση Kosmos Horizon που είναι μια μη Κερδοσκοπική Επιχείρηση είναι πολύτιμη γιατί τους δίνει την ευκαιρία για δημιουργία.
Σωματείο Ενάντια στην Προκατάληψη για τις Ψυχικές Διαταραχές «Η Αναγέννηση»
Κατά αυτή την πρώτη φάση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, αρχές δεκαετίας του 80, ιδρύθηκε το Σωματείο Ενάντια στην Προκατάληψη για τις Ψυχικές Διαταραχές «Η Αναγέννηση» από τους ίδιους τους ασθενείς που συμμετείχαν σε προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης της Παν/κής Ψυχιατρικής Κλινικής του Αιγινητείου και του ΕΠΙΨΥ στο πλαίσιο της μεταθεραπευτικής παρακολούθησης των ασθενών που είχαν ολοκληρώσει τα προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Έκτοτε, το Σωματείο δημιούργησε συλλόγους ασθενών και εξαπλώθηκε στο Δημόσιο Ψυχιατρείο Αθηνών, στην Κύπρο, την Κέρκυρα, την Κρήτη, την Κατερίνη και από εκεί σε άλλα σημεία στην Ελλάδα, με τη συμβολή της επιστημονικής επιτροπής του Σωματείου και της προέδρου της, κας Β. Καρύδη, Επίκουρης Καθηγήτριας Ψυχιατρικής, όπως μας αναφέρουν τα μέλη του Σωματείου. Η ένταξη του Σωματείου στην Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ), το 2008, θεωρήθηκε πολύ σημαντική για τα δικαιώματα των ίδιων των ασθενών και με τη σειρά της άνοιξε το δρόμο για την ανάπτυξη ενός δικτύου συλλόγων με ψυχικές διαταραχές με την επωνυμία «Δύναμη Ψυχής».
Τα μέλη του Συλλόγου “Η Αναγέννηση” φωτογραφίζονται με την κα Καρύδη, Επίκουρη Καθηγήτρια Ψυχιατρικής, την Αντιδήμαρχο κα Γιαννοπούλου και την κα Μαρία Ρίγλη, Υπεύθυνη του Γραφείου ΑμεΑ του Δήμου Αθηναίων.
Καθώς το επαγγελματικό μέλλον στην ελεύθερη αγορά γίνεται όλο και πιο αβέβαιο, το Σωματείο δρα κυρίως υποστηρικτικά παρέχοντας τη δυνατότητα στους ασθενείς να εργαστούν στην κοινωνική επιχείρησή του.
Η κοινωνική επιχείρηση Kosmos Horizon (Αρ. Κατ. Πρωτ. 13785/28.12.1999) δημιουργήθηκε μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος Horizon Cosmos, από την ΕΜΑΕΕ του ΕΠΙΨΥ και το Σωματείο με πρωτοβουλία 23 ασθενών του Σωματείου δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν επαγγελματικά όσα έχουν διδαχτεί στην ΕΜΑΕΕ του ΕΠΙΨΥ. Η επιστημονική επιτροπή από την πλευρά της ανέλαβε να ευαισθητοποιεί φορείς όπως δήμους, κοινότητες και εκκλησίες. Μέσω αυτού του προγράμματος και πάλι ο Δήμος Αθηναίων βοήθησε παραχωρώντας χώρο για τη στέγαση του Ευρωπαϊκού Εκθετηρίου Τέχνης.
Κοινωνική δράση
Οι ασθενείς του Σωματείου παράλληλα παρουσιάζουν ενεργό κοινωνική δράση βοηθώντας άλλες ευπαθείς ομάδες και φορείς. Αυτή τη στιγμή, βρίσκεται σε εξέλιξη η συνεργασία με το Ίδρυμα Αστέγων (ΚΥΑΔΑ). Μέλη του Σωματείου ανέλαβαν τη μεταφορά κουβερτών και ειδών πρώτης ανάγκης για τους άστεγους ενώ επισκέπτονται το χώρο μια φορά τη βδομάδα για την παροχή υπηρεσιών. Οι ασθενείς διοργανώνουν συχνά καλλιτεχνικές εκδηλώσεις όπως θέατρο σκιών, ημερίδες ευαισθητοποίησης, παραστάσεις σε σχολεία, συνεργασίες με τη Σχολή Καλών Τεχνών, με τα ΤΕΦΑΑ, με το τμήμα μουσικολογίας. Τον ερχόμενο Μάρτιο, μάλιστα, πρόκειται να γίνει έκθεση ζωγραφικής στο Γκάζι, σε συνεργασία με το Δήμο.
Αξίζει πραγματικά κάποιος να επισκεφτεί την Κοινωνική Επιχείρηση Kosmos–Horizon στου Γκύζη γιατί θα νιώσει τη ζεστασιά μιας παρέας ανθρώπων που αγαπούν αυτό που κάνουν και είναι -δικαίως- περήφανοι για όσα έχουν καταφέρει μέσα σε λίγα τετραγωνικά μέτρα. Ο χώρος είναι αρκετά περιορισμένος, τόσο στην Κοινωνική Επιχείρηση Kosmos–Horizon στου Γκύζη όσο και στο Ευρωπαϊκό Εκθετήριο Τέχνης που βρίσκεται στη Νέα Σμύρνη.
Τι ζητούν οι ασθενείς; Περισσότερο χώρο για να συνεχίσουν να παράγουν τα έργα τους, να συνεχίσουν να νιώθουν μέσα τους καλά, ηθικά και ψυχολογικά και το σπουδαιότερο, να είναι όλοι μαζί μια παρέα, να βοηθούν ο ένας τον άλλον όπως τώρα και να αντιμετωπίζουν τις φοβίες τους. «Με φοβίζει το μέλλον», λέει ο Γιώργος «η μητέρα μου γερνάει, δεν θέλω να μπω σε ίδρυμα». Από παρόμοιους φόβους υποφέρουν πολλοί ασθενείς. Στην Ειδική Μονάδα Αποκατάστασης και Επαγγελματικής Επανένταξης, νιώθω καλύτερα ψυχολογικά, στις διακοπές η φαντασία μου οργίαζε» συνεχίζει ο Γιώργος που ενώ σπούδαζε υπολογιστές, λόγω της ασθένειας άφησε τις σπουδές του και τώρα είναι στην Κοινωνική Επιχείρηση και το Σωματείο. « Είναι μια ευκαιρία να βγω απ’ το σπίτι» λέει η Έφη που όπως και ο Γιώργος ασχολείται με τη βιβλιοδεσία. «Πολεμάμε τον αυτοστιγματισμό, αποκτούμε δραστηριότητες», συμπληρώνει ο Στέφανος.
Κεντρικό Κατάστημα Κοινωνικής Επιχείρησης Kosmos Horizon.
Η διεπιστημονική ομάδα που αποτελείται από ψυχιάτρους, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, εκπαιδευτές, εργοθεραπευτές φροντίζει για ένα πρόγραμμα που παραμένει σε σημαντικό μέρος του εξατομικευμένο παρότι ενταγμένο στο πλαίσιο της ομάδας όπως επισημαίνουν οι θεραπευτές. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες, πως όλα τα άτομα που πάσχουν από σχιζοφρένεια, διπολική διαταραχή, κατάθλιψη δεν είναι ίδια, δεν έχουν όλα τις ίδιες ανάγκες και απαιτήσεις, όπως όλοι οι άνθρωποι δεν είναι ίδιοι αλλά καταφέρνουν να συμβιώνουν.
Υποκατάστημα Κοινωνικής Επιχείρησης Kosmos Horizon.
«Τα προηγούμενα χρόνια, το καλωσόρισμα των ασθενών γινόταν με μια τούρτα με τη σημείωση «Καλωσήρθες στο πρόγραμμα σήμερα». Αυτό πλέον δεν γίνεται, λόγω των οικονομικών δυσχερειών. «Η αγάπη είναι πιο γλυκιά από την τούρτα» φωνάζει κάποιος και όλοι χαμογελούν».
- Κεντρικό κατάστημα Κοινωνικής Επιχείρησης Kosmos Horizon
«Εργαστήριο Καλλιτεχνικής Βιβλιοδεσίας και Χρυσοτυπίας»
Παράσχου 93, Γκύζη, τηλ. 2106423203 - Υποκατάστημα Κοινωνικής Επιχείρησης
Ευρωπαϊκό Εκθετήριο Τέχνης
«Εργαστήριο Βυζαντινής, Λαϊκής & Εικαστικής Τέχνης»
Θεοκλήτου Β4, αγορά Αγ. Σώστη, τηλ. 2109336522
