ΜΟΙΡΑΖΟΜΑΣΤΕ ΤΑ ΠΑΝΤΑ Του Τζέρεμυ Ριφκιν

ΜΟΙΡΑΖΟΜΑΣΤΕ ΤΑ ΠΑΝΤΑ

Του Τζέρεμυ Ριφκιν

Πολλά από τα πράγματα που κατέχουμε παραμένουν εκτός χρήσης για κάποιο διάστημα. Το να μοιραζόμαστε άδεια δω­μάτια ακόμη και καναπέδες έχει γίνει κάτι πολύ συνηθισμένο ανάμεσα στους ενθουσιώδεις οπαδούς αυτής της πρακτικής. Οι Airbnb και Home Away είναι δύο από τις νέες επιχειρήσεις που συνδέουν εκατομμύρια ανθρώπων που διαθέτουν κατοικίες προς ενοικίαση σε πιθανούς χρήστες. Η Airbnb, η οποία μπήκε στο Διαδίκτυο το 2008, έπειτα από τρία χρόνια λειτουργίας διέ­θετε στην ιστοσελίδα της 110.000 δωμάτια προς ενοικίαση και αυτός ο κατάλογος μεγαλώνει με τον εκπληκτικό ρυθμό των

1. δωματίων ημερησίως³¹. Ως σήμερα, τρία εκατομμύρια πελάτες της Airbnbέχουν κλείσει δέκα εκατομμύρια διανυκτε- ρεύσεις σε 33.000 πόλεις και εκατόν ενενήντα δύο χώρες³². Το 2012 οι κρατήσεις αυξάνονταν με τον τρομακτικό ρυθμό του 500% ετησίως, μία εκθετική καμπύλη η οποία θα προκαλούσε φθόνο αν όχι τρόμο σε οποιαδήποτε ξενοδοχειακή αλυσίδα³³. Αναμένεται ότι το 2014 η Airbnbθα ξεπεράσει τις γνωστές αλυσίδες Hiltonκαι InterContinerttal-τις δύο μεγαλύτερες ξε­νοδοχειακές επιχειρήσεις στον κόσμο- με το να κλείνει περισ­σότερα δωμάτια από αυτές ημερησίως ανά τον κόσμο.

Όπως και άλλοι μεσάζοντες διαμοιρασμού, η Airbnb ει­σπράττει μόνο ένα μικρό ποσοστό από τον ιδιοκτήτη και τον ενοικιαστή ως αμοιβή διότι τους έφερε σε επαφή. Μπορεί να χρεώνει τόσο χαμηλές αμοιβές επειδή έχει πολύ χαμηλές στα­θερές δαπάνες και με κάθε επιπλέον ενοικίαση πλησιάζει σε μηδενικό οριακό κόστος. Όπως όλες οι νέες ιστοσελίδες διαμοι- ρασμού, το δυναμικό παράπλευρης κλιμάκωσης στο Διαδίκτυο είναι τόσο εντυπωσιακό, ώστε νέες επιχειρήσεις όπως η Airbnb, έχουν τη δυνατότητα να ξεκινήσουν, να φθάσουν, ακόμη και να ξεπεράσουν τις παλαιότερες παγκόσμιες ξενοδοχειακές αλυσί­δες μέσα σε λίγα χρόνια.

Η Airbnb είναι μία ιδιωτική επιχείρηση που λειτουργεί στο πλαίσιο ενός διαμοιραζόμενου Διαδικτυακού κοινόκτητου χώρου. Η Couchsurfing, ο κύριος ανταγωνιστής της Airbnb, λειτουργεί επάνω σε διαφορετική βάση. Ξεκίνησε ως μη κερ­δοσκοπικός οργανισμός και παρέμεινε έτσι ως το 2011. Στη δι­άρκεια αυτής της περιόδου απέκτησε 5,5 εκατομμύρια μέλη σε ενενήντα επτά πόλεις σε διακόσιες επτά χώρες³⁵. ( Αν και το 2012 μετατράπηκε ονομαστικά σε κερδοσκοπική επιχείρηση, εξακολουθεί να λειτουργεί ως δωρεάν υπηρεσία, αλλά οι χρή­στες μπορούν να καταβάλουν ένα τέλος εγγραφής αν το θελή- σουν³⁶). Τα μέλη παρέχουν δωρεάν στέγαση μεταξύ τους.

Επίσης, η Couchsurfing διαφοροποιείται από τον πιο εμπο­ρικό ανταγωνιστή της, την Airbnb, με το να βλέπει τον χαρα­κτήρα της αποστολής της ευρύτερα, περισσότερο σαν κοινω­νικό παρά οικονομικό. Τα μέλη ενθαρρύνονται να συνάπτουν κοινωνικές σχέσεις μεταξύ τους στη διάρκεια της παραμονής τους και να αναπτύσσουν φιλικούς δεσμούς που διαρκούν και μετά τις επισκέψεις τους. Επίσης, τα μέλη συμμετέχουν σ’ ένα πρόγραμμα που αφορά τον διαμοιρασμό πάνω από 40.000 κα­ναπέδων³⁷.

Η ενοικίαση παιχνιδιών έχει επίσης σημειώσει επιτυχία σαν αντικείμενο διαμοιρασμού. Οι Baby Plays, Rent That Toy! και

Spark Box Toys είναι τυπικά παραδείγματα. Με την καταβολή ενός μικρού τέλους εγγραφής από είκοσι πέντε ως εξήντα δο­λάρια, οι υπηρεσίες αυτές στέλνουν τέσσερα ως δέκα παιχνίδια τον μήνα στο σπίτι του μέλους. Τα παιχνίδια απολυμαίνονται μετά από κάθε αποστολή, για να διασφαλισθεί ότι συμμορφώ­νονται με τους κανόνες υγιεινής. Όλοι οι γονείς γνωρίζουν ότι τα παιδιά βαριούνται γρήγορα τα νέα τους παιχνίδια, τα οποία μετά από κάποιο διάστημα παραμένουν σε κάποια ντουλάπα ή σ’ ένα κουτί στο πατάρι, μερικές φορές για χρόνια ολόκληρα, μαζεύοντας σκόνη. Με τον διαμοιρασμό παιχνιδιών. τα νήπια μαθαίνουν από νωρίς ότι το παιχνίδι δεν είναι κάτι που το έχουν σαν ιδιοκτησία τους, αλλά περισσότερο μία βραχυπρόθεσμη εμπειρία την οποία μπορούν να απολαύσουν και έτσι αλλάζει ο τρόπος που αντιμετωπίζουν τα πράγματα που χρησιμοποιούν.

Ακόμη και τα ρούχα, που είναι τα πιο προσωπικά πράγμα­τα, μεταμορφώνονται από ιδιοκτησία σε υπηρεσία. Πρώτα από όλα, οι γραβάτες έχουν γίνει αντικείμενο ενοικίασης. Η Tie Society, μία νέα επιχείρηση διαθέτει πάνω από τριακόσιες γρα­βάτες γνωστών σχεδιαστών – οι οποίες θα ήταν πολύ ακριβές για να τις αγοράσεις. Με την καταβολή μίας μηνιαίας συνδρο­μής ένδεκα δολαρίων, τα μέλη λαμβάνουν ένα κουτί με απο­στειρωμένες γραβάτες και έχουν τη δυνατότητα να αλλάζουν τις επιλογές τους κάθε μήνα³⁸.

Για τις γυναίκες υπάρχουν οι Run The Runway, I–Ella, Makeup Alley, Avelle και δεκάδες άλλες ιστοσελίδες που συν­δέουν παρόχους και χρήστες σε όλο το εύρος του τομέα της μόδας. Γυναίκες που έχουν αγοράσει φορέματα γνωστών σχε­διαστών, τσάντες και κοσμήματα, συνδέονται με χρήστες που ενοικιάζουν τα προϊόντα και τα αξεσουάρ έναντι ενός κλάσμα­τος της λιανικής τιμής αγοράς.

Ενώ οι διαδικασίες ενοικίασης ανθούν, το ίδιο συμβαίνει με τα δίκτυα αναδιανομής. Δεν είναι περίεργο που μία γενιά η οποία μεγάλωσε με την ανακύκλωση πλαστικών, γυαλιού

και χαρτιού στρέφεται τώρα στην ανακύκλωση πραγμάτων ιδι­οκτησίας τους. Η ιδέα της βελτιστοποίησης του χρόνου ζωής αντικειμένων με σκοπό να μειωθεί η ανάγκη παραγωγής ειδών που χρησιμοποιούνται μερικώς έχει καταστεί δεύτερη φύση για τους νέους για τους οποίους η βιωσιμότητα είναι η νέα λιτότη­τα.

To Freecycle Network (TFN) ήταν ένας κοινοκτητικός πρω­τοπόρος στην ανακύκλωση αντικειμένων για διαμοιρασμό. Αυτός ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός, με εννέα εκατομμύρια μέλη σε ογδόντα πέντε χώρες, αποτελείται από 5.000 τοπικές ομάδες, των οποίων τα μέλη ανεβάζουν στο Διαδίκτυο είδη που δεν χρειάζονται και τα διαθέτουν δωρεάν σε άλλα μέλη της κοι­νότητας. Οι ιδρυτές του TFN ισχυρίζονται ότι το ανακυκλωτικό κοινοκτητικό τους μοντέλο «αλλάζει τον κόσμο με ένα δώρο τη φορά».

Η ThredUP είναι μία ακόμη δημοφιλής οργάνωση αναδια­νομής. Το ηλεκτρονικό της κατάστημα, που διαθέτει 400.000 μέλη, ξεκίνησε με την ανακύκλωση νηπιακού και παιδικού ρουχισμού και πρόσφατα μπήκε και στον γυναικείο ρουχισμό⁴⁰. Η ThredUP τονίζει ότι το μέσο παιδί καθώς μεγαλώνει αχρη­στεύει πάνω από 1.360 είδη ρουχισμού μέχρι να γίνει δεκαεπτά ετών⁴¹. Όταν τα ρούχα είναι πολύ μικρά για το παιδί, οι γονείς τα συσκευάζουν σε μία τσάντα της ThredUP την οποία τοποθε­τούν στην είσοδο του σπιτιού τους. Στη συνέχεια, η ThredUP τη συλλέγει και πληρώνει τα έξοδα μεταφοράς. Κάθε φορά που η ThredUP βρίσκει κάποιο σπίτι που θέλει ένα από αυτά τα ρούχα, ο πάροχος παίρνει ένα πιστωτικό σημείωμα για το κα­τάστημα της ThredUP το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει για να αγοράσει άλλα χρησιμοποιημένα ρούχα για το παιδί του. Το κοινοκτητικό κατάστημα διαμοιρασμού πουλάει τα χρησι­μοποιημένα ρούχα με έκπτωση που φθάνει στο 75%, και έτσι τα ρούχα κυκλοφορούν αντί να πεταχτούν και ζουν περισσότε­ρο. Η ThredUP οφείλει την επιτυχία της στη δυνατότητα που