ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Πρόγραμμα «Μέντορες για την Κοινωνική Οικονομία»
Το πρώτο Ανοικτό Συνέδριο Κοινωνίας Πολιτών για την Κοινωνική Οικονομία που πραγματοποιήθηκε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο 10-12 Ιουνίου 2016, έθεσε τις βάσεις για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της κοινωνικής οικονομίας, με στόχο την κάλυψη του θεσμικού ελλείμματος στην χώρα μας.
Στο πλαίσιο του Συνεδρίου:
- Υπογράφηκε το Σύμφωνο Συνεργασίας ομοσπονδιών οργανώσεων κοινωνίας πολιτών και φορέων κοινωνικής οικονομίας για την δημιουργία Συνομοσπονδίας στο χώρο.
- Τέθηκε ως βασική προτεραιότητα των συνεργαζόμενων φορέων ο θεσμός των τοπικών κοινωνικών συμπράξεων με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
- Τέθηκαν οι βάσεις για να δημιουργηθεί μια «δεξαμενή σκέψης» από όλους τους συνεργαζόμενους φορείς για την κοινωνική οικονομία.
- Συγκροτήθηκε το πρόγραμμα αλληλέγγυας Συμβουλευτικής «Μέντορες για την κοινωνική οικονομία» που ξεκίνησε άμεσα με στόχο να διεξάγεται σε 15-20 Δήμους και περιφερειακές ενότητες το χρόνο σε συνδυασμό με το ετήσιο Συνέδριο Κοινωνικής Οικονομίας.
Το πρόγραμμα «Μέντορες» ξεκίνησε πιλοτικά στα Καλάβρυτα και έχει προγραμματιστεί η επόμενη δράση στο Δήμο Αγιάς Λάρισας και τον Οκτώβριο στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Τοπικοί διοργανωτές του προγράμματος είναι Δήμοι ή τοπικοί φορείς κοινωνικής οικονομίας, με την ευθύνη της ‘ΠΕΣΚΟ’ Πανελλήνιας Ένωσης Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας.
Στόχος του προγράμματος είναι η μεταφορά τεχνογνωσίας και η αλληλέγγυα συμβουλευτική αξιοποιώντας μια μεγάλη ομάδα ‘μεντόρων’ με βαθιά γνώση και εμπειρία στα θέματα κοινωνικής οικονομίας.
Στις σημερινές συνθήκες έχει ιδιαίτερη σημασία η εφαρμογή των θεσμών της κοινωνικής οικονομίας διότι στα κοινά και στις κοινότητες, υπάρχουν διαθέσιμοι υλικοί και ανθρώπινοι πόροι που δεν μπορούν ν’ αξιοποιηθούν από τις δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις λόγω υψηλού κόστους διαχείρισης και λειτουργίας.
Οι κοινωνικές επιχειρήσεις που συνενώνουν ανθρώπινους πόρους και ενσωματώνουν εθελοντισμό στη λειτουργία τους μπορούν να αξιοποιήσουν αυτούς τους ανενεργούς πόρους.
Αυτή είναι και η μεγάλη πρόκληση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση που απαιτεί ιδιαίτερη πολιτική και οργανωτική τεχνογνωσία.
Η βασική θεματολογία που αναπτύσσεται στα σεμινάρια και workshopsκαι ανταποκρίνεται στις εν λόγω ανάγκες έχει σε γενικές γραμμές ως ακολούθως:
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΩΣ ΘΕΣΜΟΣ ΚΑΙ «ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ», Βασίλης Τακτικός
Πρόκειται για μια ολιστική προσέγγιση. Κοινωνική οικονομία δεν απλά μια κοινωνική επιχείρηση ή ένας συνεταιρισμός αλλά ένα ξεχωριστό μοντέλο οικονομίας που χρειάζεται αντίστοιχο θεσμικό περιβάλλον, δηλαδή ένα συμβολικό «οικοσύστημα», για να ευδοκιμήσει. Η συγκρότηση του κοινωνικού κεφαλαίου, οι ανταλλαγές χωρίς μεσάζοντες, η αυτοοργάνωση και συμμετοχική δημοκρατία των παραγωγών και των καταναλωτών. Κι αυτό απαιτεί μια νέα συνεργατική κοινωνική και επιχειρηματική κουλτούρα στην οποία στοχεύει κατά κύριο λόγο το επιμορφωτικό πρόγραμμα.
«MENTORING: Η ΓΕΦΥΡΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ», Ε. Σταυρινάκη
Ο Μέντορας είναι δίπλα στον κοινωνικό επιχειρηματία/φορέα για να μοιραστεί τη «σοφία» του, τα λάθη του ενδεχομένως αλλά και τις επιτυχίες του. Επίσης ανεξάρτητα από την εμπειρία και τη γνώση του Μέντορα στα επιχειρηματικά ζητήματα, μπορεί να διευκολύνει τη δικτύωση. Για έναν επιχειρηματία ο μέντορας είναι κάποιος που έχει επιχειρηματική εμπειρία και που μπορεί να χρησιμεύσει ως ένας έμπιστος και εχέμυθος συνομιλητής για μια αρκετά σημαντική χρονική περίοδο.
«ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ», Ανδρέας Λύτρας
Η παρουσίαση των πρόσφατων εμπειρικών δεδομένων για την απασχόληση στην κοινωνική οικονομία (Κ.Ο.), μέσα στο περιβάλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δίνει την ευκαιρία για τη σταχυολόγηση των σημαντικότερων φαινόμενων και τη διατύπωση προτάσεων για διεξοδικές επιλογές. Η ανάλυση, μετά τη συστηματική έκθεση των συγκριτικών στοιχείων για τα καθεστώτα απασχόλησης και τον εθελοντισμό, εξετάζει εναλλακτικές επιλογές για τις νέες μορφές εργασίας στην κοινωνική οικονομία. Η διαπραγμάτευση διερευνά τα νέα υποδείγματα των καθεστώτων της απασχόλησης με σκοπό, αυτά να συμβιβάζονται με τις ιδιότητες της Κ.Ο., να μην αντιφάσκουν με τον εθελοντισμό και να μπορούν να ανταποκρίνονται στις παρούσες συναλλακτικές σχέσεις.
«ΑΔΗΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ», Γιώργος Τσομπάνογλου
Οι θεσμοί της κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα φέρουν μια ουσιαστικά φιλανθρωπική καταστατική δέσμευση για παροχή αγαθών και υπηρεσιών προς τα μέλη τους και την κοινότητα, είναι ανεξάρτητοι, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε λήψη απόφασης αναφορικά με την λειτουργία τους καθορίζεται από τα διοικητικά του συμβούλια χωρίς εξωτερική ανάμειξη από κυβερνητικές και διοικητικές υπηρεσίες ή άτομα ή παντός τύπου αντιπροσώπου αυτών
«ΚΟΙΝΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ», Γ. Λιερός
Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς λόγος στη δημόσια συζήτηση για τα «κοινά». Τι είναι όμως αυτά τα περιβόητα «κοινά»; Πρόκειται για αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε «κοινά αγαθά»; Πρόκειται για τους «κοινούς πόρους»; Τα κοινά είναι μόνο τα δάση, οι παραλίες, ο αέρας και το νερό, τα οποία είναι γνωστά ως «κοινά τοις πάσι» από την εποχή του αρχαίου ρωμαϊκού δικαίου; Ή πρόκειται και για κάτι πιο σύνθετο, που έχει άμεση σχέση με την αυτοοργάνωση της κοινωνίας, τις δομές αλληλέγγυας και συνεργατικής οικονομίας, τους εργατικούς αγώνες, τα κινήματα πολιτών που μετατρέπουν την κρατική ιδιοκτησία σε δημόσια, σε κοινή κτήση;
«TΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ, ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ ΜΕ Τ.Α.» Ευ. Σπινθάκης
Πρόκειται για θεσμικό εργαλείο συγκέντρωσης και διαχείρισης κοινωνικού κεφαλαίου και ένα μοντέλο για την συγκρότηση ομάδων τοπικής δράσης σύμφωνα με την πολιτική συνοχής της Ε.Ε. 2014-20 βάσει της οποίας η κοινωνία πολιτών και οι εταίροι του ιδιωτικού τομέα πρέπει να κατέχουν τουλάχιστον το 50% της εταιρικής σχέσης, ο τρίτος εταίρος είναι τα ΝΠΔΔ, ενώ καμιά ομάδα δεν πρέπει να έχει άνω του 49%. Σκοπός της τοπικής κοινωνικής σύμπραξης είναι η ανασύνθεση ανθρώπινων και υλικών πόρων για την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας, την ενδυνάμωση συμπληρωματικών κοινωνικών υπηρεσιών ειδικώς προς τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και η δημιουργία συμπληρωματικού εισοδήματος για την τοπική κοινωνία.
«ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ», Κ. Οικονομόπουλος
Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ενότητας παρουσιάζονται, αναλύονται και συζητούνται θέματα όπως:
- Ο σχεδιασμός ολοκληρωμένων προγραμμάτων για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας σε τοπικό επίπεδο
- Η κοινωνική επιχειρηματικότητα ως εργαλείο ανάπτυξης
- Τα χρηματοδοτικά εργαλεία και ο τρόπος προσέγγισης τους
- Η σημασία της κεφαλαιοποίησης της αποκτηθείσας γνώσης και εμπειρίας από την υλοποίηση έργων
- Η αξία της Δικτύωσης
- Ο ρόλος του Συμβούλου
«ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ για την ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ », Σ. Κοσκοβόλης
Πως μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα στρατηγικό σχέδιο για να εδραιώσουν οι φορείς (κάθε είδους) μεταξύ τους συνεργατικές σχέσεις και να τις βελτιώσουν.
Οι συνεργατικές σχέσεις μπορεί να είναι πολυδιάστατες, μπορούν να είναι ατομικές σχέσεις, ένας προς έναν, αλλά το πλέον σύνηθες είναι να αφορούν σχέσεις δικτύωσης στις οποίες ενδέχεται να εμπλέκονται πολλά μέρη (πρόσωπα, επιχειρήσεις , φορείς κλπ..
«ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ για την ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ», Νίκος Γιαννής (Δρ.)
Στην Ευρώπη της μεγαλύτερης κρίσης που διήλθε ποτέ, η κοινωνική οικονομία και η κοινωνική επιχειρηματικότητα αντιπροσωπεύουν μια τεράστια πηγή έμπνευσης και δυναμισμού για την επίτευξη μιας ολοκληρωμένης και βιώσιμης ανάκαμψης.
«ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ, ΧΩΡΙΣ ΜΕΣΑΖΟΝΤΕΣ», Δ. Μιχαηλίδης
Μια από τις πρωταρχικές μορφές της κοινωνικής οικονομίας είναι η παραγωκατανάλωση η οποία μπορεί να αναπτυχθεί μέσα από την κοινωνικά υποστηριζόμενη γεωργία, από καταναλωτικές ενώσεις και συνεταιρισμούς. Η παραγωκατανάλωση ως μορφή έρχεται από πολύ παλιά την οικιακή οικονομία και την τοπική αυτάρκεια. Ο παραγωγός είναι ταυτοχρόνως και καταναλωτής χωρίς την μεσολάβηση του εμπόρου και του κράτους. Σήμερα αυτή η σχέση έρχεται σε εξελιγμένη μορφή μέσω των κοινωνικών δικτύων που συγκροτούν κοινωνικό κεφάλαιο και κοινωνικές επιχειρήσεις.
«ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΩΣΕΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΩΝ» Έλενα Παπανδρέου
Οι περιφερειακές ομοσπονδίες συλλόγων είναι οι πιο αντιπροσωπευτικοί θεσμοί της κοινωνίας των πολιτών στην χώρα, με δεκάδες χιλιάδες μέλη σε τοπικό επίπεδο, με εθελοντική παρουσία και προσφορά. Είναι δε θεσμοί σημαντικοί για τις τοπικές κοινωνίες γιατί συγκροτούν το λεγόμενο «κοινωνικό κεφάλαιο» και συμβάλλουν στην άδηλη κοινωνική οικονομία, αλλά δεν αναγνωρίζονται από το κράτος για τον ρόλο τους αυτό. Για την αυθεντική κοινωνική οικονομία όμως είναι η βάση της μεγαλύτερης συλλογικότητας για την συγκρότηση του κοινωνικού υποκειμένου στην χώρα μας για την συγκρότηση των τοπικών κοινωνικών συμπράξεων.
«ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΜΕΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑ» Παπακωνσταντίνου Δημήτρης, Γεωπόνος
Τι είναι και πως μπορεί να εφαρμοστεί στην Ελλάδα;
Είναι δικτύωση τοπικών αγροκτημάτων και καταναλωτών από τα αστικά κέντρα που έχουν υιοθετήσει τις οικολογικές αξίες στη διατροφή
Τι μορφές μπορεί να έχει;
Οι καταναλωτές (π.χ σε μία Πολυκατοικία ή σε ένα Δήμο ) αποφασίζουν να μισθώσουν ενα αγρόκτημα ή μέσα από μια αμοιβαία συμβολαιακή σχέση -με τοπικό αγρόκτημα, συναποφασίζουν να προμηθεύονται σε τακτική βάση τα παραγόμενα κηπευτικά και οικοτεχνικά προϊόντα δομώντας σχέσεις εμπιστοσύνης και αμοιβαίου οφέλους.
Μπορούν να υλοποιούν ξεναγήσεις στο αγρόκτημα ή στην οικοτεχνία, εκπαιδευτικά σεμινάρια, γευσιγνωσίες ή και να υιοθετούν ένα κελλάρι ή μια κάβα οίνων και αποσταγμάτων ή ένα παραγωγικό ζώο και να επιβλέπουν τις ορθές συνθήκες εκτροφής του.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.
Το πρόγραμμα
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΑ
- Γιώργος Τσομπάνογλου, καθηγητής κοινωνιολογίας
- Ανδρέας Λύτρας, καθηγητής κοινωνιολογίας
- Γιώργος Λιερός, συγγραφέας
- Δώρα Ντούλια, συγγραφέας
- Νίκος Γιαννής Δρ. Ευρωπαϊκοί Θεσμοί
- Δημήτρης Μιχαηλίδης, δημοσιογράφος ΑΓΡΟΝΕΑ
- Βασίλης Τακτικός, συγγραφέας – δημοσιογράφος
- Έλενα Παπανδρέου, δρ αρχιτέκτων μηχανικός
- Ευάγγελος Σπινθάκης, πολιτικός επιστήμων, συντονιστής ΠΕΣΚΟ
- Νίκος Δημητριάδης, οικονομολόγος, σύμβουλος περιφερειακής ανάπτυξης
- Έλλη Βαγγέλη, οικονομολόγος
- Κατερίνα Γιαννακοπούλου, πρόεδρος Ομοσπονδίας Εθελοντικών Οργανώσεων
- Στέλιος Κατωμέρης, πρόεδρος ΠΕΜΗ ΚΟΙΝΣΕΠ
- Άρης Στρατάκος, γεωπόνος ΠΕΜΗ ΚΟΙΝΣΕΠ
- Σύρος Κοσκοβόλης, δ/ντής ΕΕΑ
- Δημήτρης Βαρβιτσιώτης, COO Solar Cells Hellas Group, ΔΣ HELAPCO, Πρόεδρος της ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ και Παγκαλαβρυτινής Ενώσεως
- Σάκης Τζάκρης, οικονομολόγος
- Αλέξανδρος Οικονόμου, manager συνεταιριστικού οργανισμο
- Γιώργος Καραμπάτος, εκτελ. δ/ντής Πολιτιστικού Οργανισμού ¨Δρόμοι της Ελιάς»
- Νίκος Ντάσιος, Μηχανικός Περιβαλλοντολόγος
- Κώστας Διάκος, Νομικός
- Παπακωνσταντίνου Δημήτρης, Γεωπόνος
Για την Πανελλήνια Ένωση Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας
Ευ. Σπινθάκης
Τηλ. Επικοινωνίας 210 8813761 Μαιλ peskonet@gmail.com
