Δημοσιογραφική ομάδα
Κεραμάρη Γεωργία (Επικοινωνία και Δημόσιες Σχέσεις)
Μπαρπαγιάννη Νίκη – Αικατερίνη (Κλινική Ψυχολόγος)
Φουσέκη Αθανασία (Ψυχολόγος)
Επιμέλεια κειμένου
Φουσέκη Αθανασία
Ήρθε η ώρα να περάσουμε από τη θεωρία στην… PRAKSIS!!!!
Σε μια εποχή έντονου αναβρασμού όπου τα κοινωνικά προβλήματα και οι συνέπειές τους διογκώνονται, οι κοινωνικά ευπαθείς ομάδες βάλλονται από παντού. Εκεί, όμως, που οι άλλοι σηκώνουν τα χέρια ψηλά, κάποιοι άλλοι σηκώνουν τα μανίκια και ξεκινούν δουλειά. Τέτοια περίπτωση ισχυρής θέλησης και δράσης αποτελεί η PRAKSIS, μία ανεξάρτητη ΜΚΟ (Μη Κυβερνητική Οργάνωση) η οποία έχει ως βασικό στόχο τη δημιουργία, την εφαρμογή και την υλοποίηση προγραμμάτων ανθρωπιστικής δράσης. Παρέχοντας δωρεάν και χωρίς διακρίσεις τις υπηρεσίες της, η PRAKSIS απευθύνεται σε κάθε κοινωνικά αποκλεισμένη ομάδα που δεν έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, κοινωνικής και νομικής υποστήριξης, όπως Έλληνες άποροι, άστεγοι, ανασφάλιστοι, παιδιά των φαναριών, πρόσφυγες, μονογονεϊκές οικογένειες, οικονομικοί μετανάστες, Ρομά, θύματα διεθνικής σωματεμπορίας (human trafficking), αποφυλακισμένοι, χρήστες τοξικών ουσιών και οροθετικοί (άνθρωποι με HIV/AIDS). Είμαστε ευγνώμονες που μία τέτοια οργάνωση με αξιόλογη δράση και πραγματικά αποτελέσματα μας έδωσε τη δυνατότητα να συναντήσουμε τον αξιότιμο πρόεδρό της, κ. Τζανέτο Αντύπα, ο οποίος παραχώρησε με προθυμία στη “SOCIAL ACTIVISM” μία διαφωτιστική συνέντευξη που εκπλήσσει για την ειλικρινή και χρηστική πληροφόρηση που μεταδίδει.
«Προσθέτουμε την εμπειρία μας, αφαιρώντας την προκατάληψη, προσπαθώντας να διαιρέσουμε τα προβλήματα του κόσμου και αυτό το κάνουμε πολλαπλασιάζοντας τη συμμετοχή των εθελοντών και τη συμβολή των συνδρομητών μας».
ΤΖΑΝΕΤΟΣ ΑΝΤΥΠΑΣ
Πρόεδρος PRAKSIS
Είμαστε στην Praksis, μία από τις κορυφαίες οργανώσεις στο χώρο της ανθρωπιστικής βοήθειας, η οποία δραστηριοποιείται στο κέντρο της Αθήνας και αλλού και ειδικά σε θέματα που αφορούν τις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες. Πιο συγκεκριμένα, σε ποιες ομάδες απευθύνεται ο φορέας σας;
Η Praksis έχει την ιδιαιτερότητα οι ομάδες – στόχοι της να είναι μια πολύ διευρυμένη γκάμα πληθυσμών κι αυτό γιατί όταν δημιουργηθήκαμε, είδαμε ότι από τα βράγχια της κοινωνικής προστασίας και της ιατρικής περίθαλψης ξεφεύγουν πάρα πολλοί πληθυσμοί. Κι έτσι, αποφασίσαμε ότι θα απευθυνθούμε γενικότερα στον οικονομικό και κοινωνικό αποκλεισμό. Οι ομάδες με τις οποίες ασχολείται αυτή τη στιγμή η Praksis είναι μετανάστες, νόμιμοι μετανάστες, μετανάστες «χωρίς χαρτιά», (οι λεγόμενοι sans papier, χωρίς, δηλαδή, κάποια νομιμοποιητικά έγγραφα), οι αιτούντες άσυλο (οι asylum seekers),οι πρόσφυγες, τα θύματα (γυναίκες, παιδιά και άντρες) διεθνικής σωματεμπορίας, οι άποροι Έλληνες που είναι ανασφάλιστοι ή άστεγοι, τα παιδιά του δρόμου (δηλαδή, τα παιδιά της διπλανής πόρτας, όπως τα λέμε), οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, οι οροθετικοί,(δηλαδή, φορείς του ΗΙV), οι φορείς σεξουαλικών μεταδιδόμενων νοσημάτων (ηπατίτιδα C και ηπατίτιδα Β), οι μονογονεϊκές οικογένειες και εμμέσως ασχολούμαστε και με τους τοξικοεξαρτημένους, κυρίως με το κομμάτι του hard reduction, δηλαδή, με το κομμάτι της μείωσης της βλάβης από τη χρήση.
Μέσα από τα μάτια της Praksis, ποια είναι η εικόνα που παρουσιάζει το κέντρο της Αθήνας και αν τελικά πιστεύετε ότι έχουν ενταθεί τα προβλήματα που αφορούν στις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, είναι εφικτό η έξαρση αυτή να αναχαιτιστεί;
Την πραγματική εικόνα της Αθήνας τη βλέπουμε μέσα από τα μάτια των στελεχών και των εθελοντών μας, οι οποίοι αποτελούν τις λεγόμενες ομάδες δρόμου(street workers). Η Praksis αυτή τη στιγμή διαθέτει τρεις διαφορετικές ομάδες δρόμου. Η πρώτη ομάδα έχει να κάνει με τον εντοπισμό, τη καταγραφή, τη παροχή βοήθειας και τη προσέλκυση ασυνόδευτων ανηλίκων. Οι ασυνόδευτοι ανήλικοι είναι αγόρια ηλικίας από 8 μέχρι 14 ετών, τα οποία προέρχονται από ασιατικές χώρες. Τα παιδιά αυτά ακολουθούν ένα συγκεκριμένο μονοπάτι, καθώς τα βάζουν λάθρα από τον Έβρο, τα περνάνε από Θεσσαλονίκη, τα κατεβάζουν στην Αθήνα και από την Αθήνα ο τελικός προορισμός είναι η Πάτρα, μιας και η Πάτρα θεωρείται ένα σημείο εξόδου από τη Ελλάδα. Τα αγόρια αυτά είναι προορισμένα για τρία πράγματα είτε για σεξουαλικό trafficking, δηλαδή, υπάρχουν κυκλώματα πελατών που θέλουν να τα εκμεταλλευτούν σεξουαλικά είτε για εμπόριο οργάνων είτε για δουλεμπόριο. Η δεύτερη ομάδα η οποία δραστηριοποιείται στην Αθήνα ασχολείται με την προσέγγιση των αστέγων και κυρίως των Ελλήνων, οι οποίοι σηματοδοτούν μια νέα εποχή. Από το 2009 που ξεκίνησε η κρίση, το κομμάτι των αστέγων έχει αλλάξει ριζικά στην Ελλάδα. Μέχρι το 2009, οι άστεγοι οι οποίοι υπήρχαν στην Αθήνα ήταν οι παραδοσιακοί clochard, τους οποίους είχαμε συνηθίσει να κουβαλάνε το βιός τους στους δρόμους μετά από συνειδητή απόφαση ότι αυτός είναι ο προορισμός τους και ο τρόπος ζωής τους. Πλέον στην Ελλάδα η ανθρωπογεωγραφία των αστέγων έχει αλλάξει. Οι άστεγοι εντοπίζονται όλο και περισσότερο στην Αθήνα και εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς γιατί. Κατάγονται από την Αθήνα; Η αλήθεια είναι ότι προέρχονται από άλλα κέντρα της Ελλάδας, πόλεις ή κωμοπόλεις και επιλέγουν την Αθήνα γιατί είναι ένα μεγάλο αστικό κέντρο όπου πολύ εύκολα μπορεί ο άλλος να χαθεί. Στις κλειστές κοινωνίες, εκείνος που μένει άστεγος και δε μπορεί να συντηρήσει την οικογένειά του, γίνεται ο μη κουβαλητής και αυτόματα δακτυλοδεικτούμενος. Στην Ελλάδα ακόμη λειτουργούμε με στερεότυπα. Στερεότυπα που ρίχνουν στον αντρικό πρότυπο ένα πολύ μεγάλο βάρος ευθύνης για την εξέλιξη και την ανατροφή της οικογένειάς τους. Προκειμένου να μη το υποστούν αυτό εγκαταλείπουν τις οικογενειακές τους εστίες και έρχονται στην Αθήνα. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και η ανθρωπογεωγραφία του αστέγου έχει αλλάξει. Ο άστεγος πλέον είναι ένας άνθρωπος μεταξύ των ηλικιών 40 με 55 ετών, με ένα πνευματικό και μορφωτικό επίπεδο από το μέσο όρο και πάνω, ο οποίος διέθετε ένα προηγούμενο βιοτικό επίπεδο, που βάσει των μετρήσεων, μπορεί να αγγίζει και σε ετήσια βάση τις 25.000-30.000 ευρώ πριν ακόμα τον χτυπήσει η κρίση. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, πλέον, αποτελούν τον κύριο όγκο του άστεγου πληθυσμού. Και τέλος, η τρίτη ομάδα είναι μία κινητή μονάδα, η οποία βγαίνει στους δρόμους και απευθύνεται στους λεγόμενους MSM (men having sex with men). Άντρες, δηλαδή, που μπορεί να είναι ομοφυλόφιλοι, bisexual (αμφισεξουαλικοί) ή ετεροσεξουαλικοί που θέλουν να δοκιμάσουν το αντρικό σεξ. Η μονάδα αυτή κινείται στα στέκια εκείνα που «ψωνίζουν» τους ερωτικούς τους συντρόφους, δηλαδή, τα λεγόμενα cruising points σε δύο πολύ μεγάλα πάρκα της Αθήνας, στο Πεδίο του Άρεως και στο Ζάππειο, στο Σταθμό Λαρίσης, πίσω από το ΙΚΑ στην Πειραιώς. Στα σημεία αυτά γίνεται δοσοληψία νεαρών μεταναστών που είναι θύματα αντρικού σεξουαλικού trafficking, που τους προωθούν, δηλαδή, στην πορνεία, ενώ γίνεται συνδιαλλαγή με τους Έλληνες, που πληρώνουν ακόμα και παραπάνω χρήματα προκειμένου να κάνουν σεξ με αυτά τα αγόρια χωρίς προφύλαξη. Σε αυτούς τους άντρες, η κινητή μας μονάδα απευθύνεται με το λεγόμενο rapid test, το γρήγορο τεστ (σε 20 λεπτά βγαίνει το αποτέλεσμα) με το σάλιο για τη διάγνωση του HIV και της ηπατίτιδα C. Συμπερασματικά η Αθήνα είναι μια παράλληλη Αθήνα. Έχουμε την Αθήνα των δυο ταχυτήτων. Όταν σκοτεινιάζει η πόλη, όταν ανάβουν τα φώτα και σιγά σιγά πέφτει το σκοτάδι, οι πληθυσμοί αυτοί αναρριχώνται και βγαίνουν παράλληλα. Είναι πληθυσμοί οι οποίοι έχουν να κάνουν αμιγώς με Έλληνες, κοπέλες οι οποίες βρίσκονται στην εξάρτηση και εκπορνεύονται, αγόρια τα οποία ωθούνται στη σωματεμπορία, στην προσπάθεια τους να συγκεντρώσουν για τον επόμενο δουλέμπορο που θα τους περάσει σε μία ευρωπαϊκή χώρα το χρηματικό ποσό των 2.000 – 3.000 ευρώ το κεφάλι καθώς και μικρά παιδιά, τα οποία τα εξωθούν και τα αναγκάζουν είτε σε σεξουαλική εκμετάλλευση είτε να δουλεύουν στα φανάρια.
Πιστεύετε ότι σε αυτή τη σοκαριστική κατάσταση που επικρατεί, έχει συμβάλλει η οικονομική κρίση;
Πάρα πολύ. Και αυτό βέβαια δεν το εντοπίζουμε μόνο εμείς αλλά το εντοπίζουν και άλλες ΜΚΟ με τις οποίες συνεργαζόμαστε και δικτυωνόμαστε. Είναι μία ζοφερή πραγματικότητα, την οποία όλες οι οργανώσεις που λειτουργούμε στο πεδίο του κοινωνικού ακτιβισμού ήμαστε προετοιμασμένοι ότι θα τη δούμε, και έτσι μπορέσαμε να οργανωθούμε ώστε να την αντιμετωπίσουμε. Βέβαια, απόλυτα προετοιμασμένος δεν μπορείς να είσαι, γιατί τον όγκο δε μπορείς να τον προβλέψεις. Προβλέπεις το φαινόμενο. Η οικονομική κρίση δημιουργεί ανέχεια, η ανέχεια σημαίνει φτώχεια και η φτώχεια σημαίνει εναλλακτικές λύσεις για να μπορέσεις να δεις πώς θα επιβιώσεις ο ίδιος ή πώς θα θρέψεις την οικογένειά σου. Επομένως έχουμε αύξηση της πορνείας, της φτηνής πορνείας. Η φτηνή πορνεία αυτόματα σημαίνει ότι μια κοπέλα, μια γυναίκα ή ένα αγόρι θα εκδώσει τον εαυτό του ακόμα και χωρίς μέτρα προφύλαξης, γεγονός που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι θα έχουμε παρεπόμενα στα θέματα δημόσιας υγείας. Επομένως, όταν λέμε ότι η κρίση έχει δημιουργήσει ένα ντόμινο στην οικονομία, αυτό το ντόμινο έρχεται τώρα να πέσει ακόμα και στις ομάδες που μέχρι τώρα ήταν αποκλεισμένες ή εν δυνάμει αποκλεισμένες και να τις επιφορτίσει με μεγαλύτερα προβλήματα. Παράδειγμα οι τοξικοεξαρτημένοι τώρα δεν έχουν σύριγγες, που σημαίνει ότι χρησιμοποιούν τις ίδιες σύριγγες μεταξύ τους και μεταδίδουν νοσήματα. Το 2011 κλείσαμε με μια έξαρση του HIV στους ΧΕΝ ( χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών) της τάξης του 1580%. Επίσης, το 2011 ολοκληρώθηκε με 750 νέα περιστατικά σύφιλης. Η σύφιλη στην Ελλάδα είχε εκλείψει από το 1980, όταν ευρέως χρησιμοποιούσαμε την πενικιλίνη. Επομένως, στα πλαίσια της κατάστασης αυτής επανεμφανίζονται στο προσκήνιο ξεχασμένες ασθένειες.
Θα λέγατε ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει ή δημιουργήσει προβλήματα στον τρόπο που κάνετε το έργο σας, όπως π.χ. η έλλειψη πόρων;
Οι πόροι είναι πάντοτε σημαντικοί, επομένως, η οικονομική κρίση μας έχει επηρεάσει. Σε όλα μας τα προγράμματα χρειαζόμαστε ανθρώπινο δυναμικό για να μπορέσουμε να είμαστε αποτελεσματικοί. Ταυτόχρονα, όμως, επειδή οι δράσεις μας είναι και ιατρικές μας λείπουν και τα εργαλεία. Επομένως, μας λείπουν χρήματα για να αγοραστούν φάρμακα, εμβόλια. Πολλές φορές λειτουργούμε ως Βούδες και ανεβάζουμε ιδέες για να δούμε πώς μπορούμε να ανταποκριθούμε στα προβλήματα. Για παράδειγμα, μέχρι πρότινος είχαμε κάνει ένα πρόγραμμα που λεγόταν «πρόγραμμα ανακύκλωσης φαρμάκων». Επειδή είχαμε διαπιστώσει ότι οι Έλληνες είναι φαρμακολάγνοι, ζητήσαμε από τα ελληνικά νοικοκυριά να μας δώσουν τα φάρμακα που δε χρησιμοποιούσαν με στόχο, ύστερα από ένα ποιοτικό και ποσοτικό έλεγχο, τα φάρμακα αυτά να δοθούν στους πληθυσμούς που έχουν ανάγκη. Δυστυχώς, όμως, ακόμα και σε αυτό αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, καθώς με αυτά που συμβαίνουν εξαιτίας της κρίσης, δηλαδή με την έλλειψη φαρμάκων, τη στάση πιστώσεων των φαρμακοποιών, δύσκολα οι Έλληνες ανακυκλώνουν τα φάρμακά τους. Είναι βέβαια λογικό από τη στιγμή που υπάρχει μια πολύ μεγάλη επισφάλεια στον ελληνικό πληθυσμό και αυτή έχει να κάνει με την οικονομική κρίση. Επομένως έλλειψη και εκεί. Οι χρηματοδοτήσεις σαφώς επηρεάζουν το έργο μας. Εκεί όμως που όλα αυτά μπορεί να είναι τροχοπέδη στη δουλειά μας αρχίζει το λεγόμενο empowerment, η λεγόμενη εσωτερική ενίσχυση εσωτερικά και ένα από τα διάφορα μότο που έχουμε στην Praksis είναι το εξής: «εκεί που οι άλλοι σηκώνουν τα χέρια ψηλά, εμείς σηκώνουμε τα μανίκια και ξεκινάμε δουλειά».
Με ποιες άλλες δυσκολίες έρχεστε αντιμέτωποι στη προσπάθειά σας να υλοποιήσετε τα προγράμματα της Praksis;
Πρόκειται για ένα παζλ. Απ’ τη μία πλευρά, η γραφειοκρατία που ποτέ δεν έχει σταματήσει στην Ελλάδα και ένα δημόσιο που αιμορραγεί και δημιουργεί μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που θα μπορούσαν να υπάρχουν. Απ’ την άλλη πλευρά, ο μη εξορθολογισμός των πόρων, καθώς έχουμε να κάνουμε με υπουργεία που δεν εξορθολογίζουν τις δαπάνες τους και δεν κατανείμουν τους πόρους τους έτσι ώστε να υπάρχει το βέλτιστο αποτέλεσμα για τους πληθυσμούς οι οποίοι βρίσκονται σε κίνδυνο, αλλά και το γεγονός ότι η Praksis έχει αποφασίσει ότι δε θα δημιουργήσει σχέσεις εξάρτησης με τον οποιοδήποτε κρατικό χρηματοδότη. Επομένως, από τη στιγμή που έχουμε θέσει τέτοιο στόχο αποκλειόμαστε αυτόματα από κάποιους πόρους που θα μπορούσαμε να έχουμε πιο εύκολα. Είμαστε πάρα πολύ επιλεκτικοί στο τι πόρους θα αναζητήσουμε και οι πόροι μας ποτέ δεν εγγράφονται στους κρατικούς προϋπολογισμούς. Η Praksis δεν είναι ένας φορέας, όπως οι φορείς γενικής διακυβέρνησης. Υπάρχουν κάποιες ΜΚΟ (Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις) που εντάσσονται στον κρατικό προϋπολογισμό των υπουργείων. Η Praksis δεν ανήκει σε αυτές. Διεκδικεί προγράμματα είτε απευθείας από την Ευρωπαϊκή Ένωση είτε από προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται κατά 75% από την Ευρωπαϊκή Ένωση και 25% μέσα από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, το λεγόμενο ΠΔΕ. Ένας πολύ μεγάλος όγκος χρηματοδοτήσεών μας προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα. Η ποσόστωση είναι αυτή τη στιγμή 40 – 60%, με το 60% να είναι από ιδιωτικούς πόρους και το 40% από προγράμματα, τα οποία είναι είτε κατευθείαν από την Κομισιόν είτε συγχρηματοδοτούμενα.
Οι εκδηλώσεις ρατσιστικής βίας έχουν δημιουργήσει προβλήματα στο έργο σας;
Σε εμάς όχι, στους μετανάστες όμως ναι. Έχουμε πολλά φαινόμενα ρατσιστικής βίας. Το 2011 στην Praksis καταγράψαμε 200 περιστατικά (σπασίματα κεφαλιού, ποδιών, χεριών κ.τ.λ.). Για το λόγο αυτό έχουμε δημιουργήσει ένα επιπλέον δίκτυο. Το Δίκτυο Καταπολέμησης της Ρατσιστικής Βίας, το οποίο διευθύνει η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η ΕΕΔΑ που είναι ανεξάρτητο όργανο, όπως είναι ο Συνήγορος του Πολίτη, τα οποία αναφέρονται κατευθείαν στον εκάστοτε πρωθυπουργό του κράτους και είναι ανεξάρτητες αρχές. Κι επίσης, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Στο δίκτυο αυτό συμμετέχουμε οι οργανώσεις που ασχολούμαστε με μετανάστες και πρόσφυγες όπως είναι η Praksis, οι Γιατροί του Κόσμου, η ΑΡΣΙΣ, το Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και το Αίτημα που παρέχει νομική συνδρομή σε πρόσφυγες και μετανάστες. Και έχουμε συμφωνήσει να έχουμε ένα ενιαίο σύστημα καταγραφής των περιστατικών ρατσιστικής βίας. Ύστερα από την καταγραφή αυτή, απευθυνόμαστε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης ή στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και τους θέτουμε προ των ευθυνών τους. Αυτός είναι και ο ακτιβισμός που πρέπει να παρέχουμε.
Δαιμονοποιώντας όλες αυτές τις περιθωριακές ομάδες, μήπως ο Έλληνας αποποιείται τις ευθύνες που έχει για τις κοινωνικές καταστάσεις σήμερα και για την κρίση;
Είναι το put the blame on them. Είναι πολύ εύκολο να σου φταίει ο άλλος. Έτσι οι μετανάστες φταίνε για την ανεργία. Όταν συσπειρώνεσαι γύρω από μια ομάδα πολύ πιο εύκολα νομίζεις ότι απαντάς στα προβλήματα τα οποία σου έρχονται, γιατί γίνεσαι η ομάδα η ισχυρή έναντι αυτών που σε απειλούν. Επομένως, είναι πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπίσεις τα δεινά και βέβαια να αποποιηθείς ευθυνών. Ακόμα και σήμερα όμως που μιλάμε, το dirty job, τη βρώμικη δουλειά οι μετανάστες εξακολουθούν και την κάνουν. Ακόμα, το όραμα ενός μέσου Έλληνα, ενός αστού η εργάτη, δεν είναι να γίνει η κόρη του γαζώτρια και ο γιος του υδραυλικός ή οικοδόμος.
Ποιες είναι οι δικές σας πρωτοβουλίες για συνεργασία με άλλους αρμόδιους φορείς;
Προσπαθούμε στο να δημιουργηθούν δίκτυα και consortium. Ανάμεσα στις καταστατικές αρχές λειτουργίας της Praksis, όπως είναι η αρχή λογοδοσίας και η αρχή της διαφάνειας, υπάρχει μια βασική αρχή, η οποία λέει ότι η Praksis προωθεί και πρωτοστατεί στο να δημιουργηθούν δίκτυα μεταξύ των φορέων και άλλων ΜΚΟ. Θεωρούμε ότι μέσα από τις συνέργειες και τις συμπράξεις οι διεκδικήσεις μπορούν να γίνουν αποτελεσματικότερες και καλύτερες. Μιλάμε με ενιαία φωνή και συναποφασίζουμε με τις άλλες ΜΚΟ ότι υπάρχουν σημεία διαφωνίας αλλά και πολλά σημεία σύγκλισης και κοινής διεκδίκησης βάζοντας πάντοτε μπροστά τον κοινό στόχο να φέρουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τους πληθυσμούς που εξυπηρετούμε. Επομένως, συμπράττοντας και δημιουργώντας δευτεροβάθμια όργανα και δίκτυα μπορούμε να διεκδικήσουμε και να απαιτήσουμε να γίνουμε συνομιλητές με τους λεγόμενους decision makers, δηλαδή τους αποφασίζοντες, οι οποίοι θα πρέπει να ακούσουν και να αφουγκραστούν το κομμάτι των ΜΚΟ. Συνεπώς, αν η κάθε ΜΚΟ πάει ξεχωριστά δε θα έχει το ίδιο άκουσμα όσο όταν πάνε όλες μαζί, σα μια γροθιά.
Ποια είναι τα δίκτυα συνεργασίας στα οποία συμμετέχει η Praksis; Είστε ικανοποιημένος από την αποδοτικότητα αυτών των συνεργασιών;
Συμμετέχουμε και έχουμε την Αντιπροεδρία στην «Ομοσπονδία των Εθελοντικών ΜΚΟ», στο «Ελληνικό Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας», στο «Ελληνικό Δίκτυο για το Δικαίωμα στη Στέγη και στην Κατοικία». Είμαστε μέλη στην «Ελληνική Πλατφόρμα για την Ανάπτυξη» και στην «Επιτροπή του Κοινωνικού Διαλόγου για το AIDS». To κάθε δίκτυο έχει μέσα του διάφορες ΜΚΟ που ασχολούνται, ανάλογα με το στόχο του δικτύου, άμεσα ή έμμεσα με τη θεματική του. Υπάρχει ένας μεγάλος βαθμός ικανοποίησης, καθώς η συνεργασίες αυτές αποφέρουν μέχρι στιγμής πολύ καλά αποτελέσματα.
Έχετε δημιουργήσει διεθνείς ή διακρατικές συνεργασίες για την ανταλλαγή απόψεων ή τεχνογνωσιών;
Έχουμε δημιουργήσει διεθνή δίκτυα συνεργασιών. Πιο συγκεκριμένα έγινε προηγουμένως αναφορά στο πρόγραμμα που έχουμε για τα ασυνόδευτα ανήλικα, τα οποία ακολουθούν ένα μονοπάτι που ξεκινά από τον Έβρο, φτάνει στην Αθήνα και καταλήγει στην Πάτρα κι από κει το μονοπάτι αυτό συνεχίζεται. Τα αγόρια αυτά τα περνάνε στην Ιταλία, μετά στο Καλαί στη Γαλλία, κι από τη Γαλλία τα «διακτινίζουν» στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, μέχρι να φτάσουν στον προορισμό τους, για να γίνουν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης, εμπορίου οργάνων και εργασιακού trafficking. Για να μπορέσουμε να αναχαιτίσουμε αυτό το μονοπάτι, προσπαθούμε να σταματήσουμε τα παιδιά στην Πάτρα και να τα προστατεύσουμε. Παρόλα αυτά, πάρα πολλά ξεφεύγουν. Επομένως, για αυτό το λόγο συνεργαστήκαμε με τους “Save the Children” στην Ιταλία και με τους “AGIS TA TERRE” στη Γαλλία. Αυτές είναι ΜΚΟ που λειτουργούν στο πεδίο της προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων και έτσι ακόμα κι αν ένα αγόρι που εμείς το εντοπίσαμε στην Πάτρα, το περιθάλψαμε, αλλά μπόρεσε και το έσκασε ή το έβαλαν βίαια μέσα σε ένα καράβι και το πέρασαν στην Ιταλία, ενημερώνονται οι εκεί συνεργάτες μας προκειμένου να αναλάβουν εκείνοι δράση. Ανάλογα συνεργαζόμαστε και με άλλες οργανώσεις στην Ευρώπη για να καταπολεμήσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο το θέμα του HIV και για να πάρουμε και τεχνογνωσία. Για παράδειγμα, εμείς φέραμε το rapid test στην Ελλάδα, το γρήγορο τεστ ανίχνευσης του ιού, ακολουθώντας το παράδειγμα της Βαρκελώνης. Συνεργαστήκαμε με ΜΚΟ στη Βαρκελώνη, πήραμε την τεχνογνωσία τους για το πώς γίνεται το τεστ και το πώς βγαίνεις στους δρόμους και τη μεταφέραμε στην Ελλάδα για πρώτη φορά το 2010.
Έχετε υπ’ όψιν σας ένα μοντέλο άλλης ευρωπαϊκής χώρας που εφαρμόζετε ή θα θέλατε να εφαρμόσετε στις παρεμβάσεις σας;
Σε αυτό το σημείο έχουμε κάνει μια ευρωπαϊκή πρώτη. Το μοντέλο το οποίο λειτουργεί η Praksis, το οποίο είναι και το position μας, είναι το market leader. Πάντοτε στη γλώσσα της αγοράς θέλεις να έχεις μια πρωτοπορία, μια πρωτοκαθεδρία. Αυτό που θεωρούμε ότι είναι πρωτοπόρο στα κομμάτια που ασχολείται η Praksis είναι το ολιστικό μοντέλο παρέμβασης. Μέσα στις δομές που λειτουργούμε, δηλαδή, τα Πολυϊατρεία στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, τη δομή για την Προστασία των Ασυνόδευτων Ανηλίκων στην Πάτρα, τη δομή που έχουμε στη Μυτιλήνη, η οποία αποτελεί πύλη εισόδου, το ολιστικό μοντέλο παρέμβασης λέει ότι με το που κάποιος έρχεται σε επαφή με τη δομή μας, πρέπει να του παρέχουμε όλες αυτές τις υπηρεσίες, έτσι ώστε να τον βοηθήσουμε να πλαισιώσει το πρόβλημά του. Γι’ αυτό εξάλλου παρέχουμε κοινωνικές υπηρεσίες, ψυχοκοινωνική υποστήριξη, νομική συνδρομή και εργασιακή συμβουλευτική. Παρέχουμε, δηλαδή, όλη τη γκάμα των υπηρεσιών για να μπορέσει ο άλλος να ορθοποδήσει γρήγορα. Ένα μότο που χρησιμοποιούμε, είναι ότι εμείς τα βάζουμε με τους δείκτες του ρολογιού, καθώς με το που πατά κάποιος το πόδι του σε οποιαδήποτε δομή της Praksis, οι δείκτες αρχίζουν και μετράνε αντίστροφα. Είμαστε ικανοποιημένοι όταν ο άνθρωπος που θα μπει στη δομή μας, ανεξαρτητοποιηθεί τόσο γρήγορα, ώστε να μην έχει ανάγκη την Praksis, η οποία συστάθηκε με μια φιλοσοφία ζωής, την αυτοκατάργησή της. Θέλουμε να κάνουμε τα πράγματα τόσο καλά, έτσι ώστε την επόμενη μέρα η Praksis να μη χρειάζεται να υφίσταται.
Γνωρίζουμε ότι κάνετε πολλά, μπορείτε να αναφέρετε τα χειροπιαστά αποτελέσματα της παρέμβασής σας;
Υπάρχουν πάρα πολλά αποτελέσματα. Στα προγράμματά μας αυτή τη στιγμή, σε απόλυτους αριθμούς έχουμε εξετάσει και βοηθήσει γύρω στις 160.000 μετανάστες. Τι σημαίνει αυτό; Όταν ο μεταναστευτικός πληθυσμός είναι γύρω στο 1.200.000 νόμιμοι και παράνομοι στην Ελλάδα, έχουμε δει το 15% σε απόλυτους αριθμούς του μεταναστευτικού πληθυσμού και υπάρχει αποτέλεσμα, γιατί σε αυτούς έχουν παρασχεθεί βασικές υπηρεσίες υγείας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το 80% του όγκου του πληθυσμού που έρχεται μέσα στα ιατρεία μας είναι sans papier, δηλαδή δεν μπορούν να απευθυνθούν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας γιατί θα συλληφθούν. Επομένως, οι άνθρωποι αυτοί φοβούνται να δηλώσουν το οποιοδήποτε πρόβλημά τους. Αυτή είναι και η απάντησή μας στους Έλληνες εθνικιστές/ ρατσιστές που λένε ότι υποθάλπουμε και περιθάλπουμε τους μετανάστες. Εκεί απαντάμε με όρους υγείας, ότι αν, δηλαδή, ένας μετανάστης που έχει φυματίωση δε λάβει την απαραίτητη φροντίδα και μπει σε ένα λεωφορείο, στη περίπτωση που βήξει, τα αιωρήματά του που έχουν διάρκεια ζωής 8 ώρες, μεταδίδουν στους υπόλοιπους συνεπιβάτες τη φυματίωση. Επομένως, τι συμφέρει τη δημόσια υγεία των Ελλήνων; Να δοθεί περίθαλψη σε έναν παράνομο μετανάστη που υποφέρει από ένα τόσο σημαντικό λοιμώδες και μεταδοτικό νόσημα ή να τον αφήσουμε στο έλεος του θεού;
Ποιες είναι οι δράσεις σας για τα ουσιοεξαρτημένα άτομα;
Τους χρήστες τους βλέπουμε στα Πολυϊατρεία μας, τους παρέχουμε ιατρικές υπηρεσίες, τους κάνουμε τεστ για τον HIV και την ηπατίτιδα C, ενώ παράλληλα προσπαθούμε να τους δικτυώνουμε στο κοινωνικό σύστημα υγείας, δηλαδή, κάνουμε το λεγόμενο referral system (σύστημα παραπομπών) αλλά δεν ασχολούμαστε με την απεξάρτηση. Πιστεύουμε πάρα πολύ στο «καθείς εφ’ ω ετάχθη». Επομένως, για την απεξάρτηση υπάρχουν 3 βασικοί φορείς: ΟΚΑΝΑ, ΚΕΘΕΑ, 18 ΑΝΩ. Ο κάθε φορέας ακολουθεί το δικό του μοντέλο παρέμβασης. Το ΚΕΘΕΑ εκπονεί προγράμματα στεγνά από ουσίες, ο ΟΚΑΝΑ μιλά για υποκατάσταση, το 18 ΑΝΩ έχει ψυχοθεραπευτικού τύπου παρέμβαση. Συμφωνούμε με όλες. Εμείς θα παραπέμψουμε το χρήστη κι από κει και πέρα είναι επιλογή του ιδίου και του οργανισμού που θα τον υποδεχθεί.
Σε ότι αφορά στο θέμα των αστέγων, υπάρχουν κάποια προγράμματα που υλοποιεί η Praksis;
Έχουμε μπει πάρα πολύ δυναμικά στο θέμα αυτό και πρωτοστατήσαμε στο να δημιουργηθούν τα Κέντρα για τους Αστέγους Ημέρας (Day Centers). Το πρόγραμμα αυτό χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τον ιδιωτικό τομέα. Έχουμε δημιουργήσει ένα κέντρο ημέρας στη Δεληγιώργη 26 – 28 στο κέντρο της Αθήνας, πάνω από την πλατεία Καραϊσκάκη, το οποίο λειτουργεί από τις 9 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ. Υποστηρικτικό προσωπικό του κέντρου ημέρας, είναι η ομάδα που βγαίνει έξω και προσελκύει τους αστέγους στο κέντρο. Το κέντρο λειτουργεί με κανόνες και αρχές υγιεινής. Υπάρχουν πλυντήρια, στεγνωτήρια, όπου μπορεί ο άστεγος να κάνει μπάνιο και να πλύνει τα ρούχα του. Ταυτόχρονα, θα τον δει γιατρός και οδοντίατρος, καθώς έχουμε πρωτοβάθμιο ιατρείο και οδοντιατρείο, ενώ θα του δοθούν φάρμακα και ρούχα από την οργανωμένη ιματιοθήκη που διαθέτουμε. Οι παροχές μας συνεχίζονται, καθώς οι κοινωνικοί λειτουργοί και οι εργασιακοί σύμβουλοι του φορέα μας θα προσπαθήσουν να βγάλουν τον άστεγο από την αστεγία. Ανάλογο κέντρο ημέρας λειτουργεί στον Πειραιά και ένα τρίτο νέο κέντρο ημέρας ανοίγει εντός των ημερών στη Νέα Ιωνία. Με αυτό τον τρόπο, προσπαθούμε να τριγωνίσουμε την Αττική και αυτό είναι το παρεμβατικό κομμάτι ενός προγράμματος που το ονομάζουμε «Συν στο Πλην». Μας αρέσει να παίζουμε με μαθηματικές πράξεις. Εξού και η ονομασία της οργάνωσης. Μάλιστα είχαμε μια φιλοσοφία πίσω από την ονομασία της οργάνωσης Praksis που σημαίνει το εξής: Προσθέτουμε την εμπειρία μας, αφαιρώντας την προκατάληψη, προσπαθώντας να διαιρέσουμε τα προβλήματα του κόσμου και αυτό το κάνουμε πολλαπλασιάζοντας τη συμμετοχή των εθελοντών και τη συμβολή των συνδρομητών μας.
Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το φαινόμενο της εκπόρνευσης σήμερα και ποια είναι η δράση σας σε αυτό;
Οι νόμιμες πόρνες είναι αυτές που δουλεύουν στους οίκους ανοχής. Αυτές υποχρεούνται από το νόμο κάθε 25 μέρες να εξετάζονται και έτσι έχουν κάρτα εξετάσεων και εμβολιασμού. Οι υπόλοιπες κοπέλες τις οποίες βλέπουμε στους δρόμους της Αθήνας από την Ομόνοια μέχρι τα Πατήσια και στους παράδρομους πίσω από την Ομόνοια, από τη Ζήνωνος μέχρι τη Μενάνδρου και από τη Μενάνδρου μέχρι τη Γερανίου, είναι κορίτσια τα οποία κατά κύριο λόγο έχουν πέσει θύματα διεθνικής σωματεμπορίας. Στην Ελλάδα, καταγράφονται γύρω στις 20.000 κοπέλες. Η διεθνική σωματεμπορία είναι μια λερναία ύδρα. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το human trafficking διεθνώς καταγράφεται σαν το μεγαλύτερο εμπόριο στον κόσμο, κατακτώντας την τρίτη θέση, με πρώτο το εμπόριο όπλων και δεύτερο το εμπόριο ναρκωτικών. Οι κοπέλες που αναγκάζονται στην εκπόρνευση έχουν παραπλανηθεί, η κάθε μία με διαφορετικό τρόπο. Για παράδειγμα, διαφορετικά έχει παραπλανηθεί μια κοπέλα που προέρχεται από δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και διαφορετικά μια κοπέλα που προέρχεται από την Αφρική. Συνήθως οι κοπέλες που προέρχονται από την Αφρική, απειλούνται από διάφορες δοξασίες, ότι δηλαδή έχουν κάνει βουντού σε αυτές και στις οικογένειές τους και έτσι τις αναγκάζουν να εκπορνευθούν. Κοπέλες που έρχονται από τις χώρες της Νοτιανατολικής Ευρώπης έχουν παραπλανηθεί από τη χώρα προέλευσής τους, δηλαδή, ξεκινώντας από μία αγγελία που ζητούσε οικιακούς βοηθούς ή φροντιστές ηλικιωμένων ατόμων στην Ιταλία. Αφού τους πάρουν τα διαβατήρια και κάνοντας έναν ενδελεχή έλεγχο για το οικογενειακό στάτους τους, τελικά τις φέρνουν στην Ελλάδα, λέγοντάς τους ότι, δήθεν, θα κάνουν τη συγκεκριμένη δουλειά για την οποία ήρθαν, που όμως δεν είναι άλλη από την εκπόρνευση. Όσες προσπάθησαν να αρνηθούν, τις απείλησαν ότι θα κάνουν κακό σε κείνες και τις οικογένειές τους. Επομένως, με την απειλή ότι αν δε συνηγορήσουν μπορεί να πάθουν κακό τα οικεία τους πρόσωπα, καταλήγουν στο να συνομολογούν για να μπουν στην πορνεία. Στην Ελλάδα κάνουν σεργιάνι, γιατί στην ουσία υπάρχουν τοπικές μαφίες που πουλάνε τις κοπέλες αυτές από περιοχή σε περιοχή, ενώ δεν παραμένουν σε κάθε περιοχή πάνω από 2 με 3 μήνες. Αφού τελειώσει το σεργιάνι, όσες επιβιώσουν, τις μεταπουλάνε είτε στα Σκόπια είτε στην Αλβανία, είτε στα Ηνωμένα Εμιράτα είτε σε χώρες της Μέσης Ανατολής και το σεργιάνι συνεχίζεται. Κάποιες κοπέλες εξαναγκάζονται από τους προαγωγούς τους να κάνουν σεξ χωρίς προφύλαξη, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να μένουν έγκυες. Προκειμένου η σάρκα τους να είναι εμπορεύσιμη πρέπει να τους κάνουν άμβλωση. Φυσικά δεν τις πάνε σε νοσοκομεία για νόμιμες αμβλώσεις γιατί εκεί θα αποδειχθεί η παρανομία τους. Επομένως, τους κάνουν τα λεγόμενα mini abortions, δηλαδή, τεχνητές αμβλώσεις με αιχμηρά αντικείμενα που στη ουσία προσβάλλουν όλο το γενετήσιο σύστημα προκειμένου να αιμορραγήσουν και να αποβάλλουν το έμβρυο από τη μήτρα. Όπως είναι λογικό τις περισσότερες φορές οι κοπέλες αυτές σβήνουν, αν δε σβήσουν από κάποιο λοιμώδες νόσημα. Όσον αφορά στις Ελληνίδες που κάνουν πεζοδρόμιο είναι παράνομες και δε μπορούμε να δώσουμε αριθμό. Δεν τις ξέρουμε. Και μέχρι πρότινος νομίζαμε ότι ξέρουμε τους οίκους ανοχής και τελικά αποδείχτηκε ότι από τους 620 οίκους στη Λιοσίων, οι 600 είναι παράνομοι.. Άρα, δε μπορούμε να μιλήσουμε αριθμητικά. Η κρίση, βέβαια, μας έχει δημιουργήσει ήδη την εικόνα ότι για λόγους βιοποριστικούς και λόγους που έχουν να κάνουν με την οικογένειά της, μια Ελληνίδα μπορεί και να εκπορνευτεί. Οι περισσότερες που βρίσκουμε στο δρόμο μέσα από τις ομάδες μας είναι στη χρήση, οι οποίες προκειμένου να εξοικονομήσουν χρήματα για να πάρουν την δόση τους εκπορνεύονται. Και αυτές είναι νέες κοπέλες κυρίως. Ωστόσο, για την Ελληνίδα δεν έχουμε ακόμα εικόνα, γιατί είναι κάτι ακόμα πάρα πολύ φρέσκο. Έχουμε περιστατικά, αλλά το περιστατικό δε μπορεί να σε βοηθήσει να κάνεις αναγωγές ερευνητικού τύπου. Στην Praksis έρχονται και εξετάζονται ιερόδουλες, τους παρέχουμε ιατρική βοήθεια και ταυτόχρονα πρωτοστατήσαμε για 17 transsexuals οι οποίες δε μπορούν να εργαστούν και είναι άπορες, φτιάχνοντας ένα δίκτυο για να τους πηγαίνουν συσσίτια.
Τι κάνει η Praksis στο τομέα της πρόληψης;
Το προληπτικό κομμάτι, το οποίο και πάσχει στην Ελλάδα, είναι ο άξονας που πάλι λειτουργεί μέσα στο πρόγραμμα «Συν στο Πλην» και λέγεται «Κοινωνική Κατοικία». Παραλαμβάνουμε ελληνικές οικογένειες με συγκεκριμένα κριτήρια, οι οποίες βρίσκονται ένα βήμα πριν την αστεγία. Πρόκειται για μακροχρόνια άνεργους γονείς με ανήλικα παιδιά, οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τα νοίκια τους λόγω της ανεργίας και επομένως απειλούνται από έξωση. Τις οικογένειες αυτές τις παραλαμβάνουμε στα όρια της εξαθλίωσης και τις βάζουμε μέσα στο πρόγραμμα, το οποίο επιδοτεί το ενοίκιο, τις ΔΕΚΟ και όλα τους τα έξοδα για τη διατροφή. Το κόστος για μια τετραμελή οικογένεια το μήνα είναι γύρω στα 800 ευρώ. Έχουμε στόχο, όμως, να μη μείνουμε στην επιδότηση γιατί είναι μια απλή ασπιρίνη στο πρόβλημά τους και έτσι οι εργασιακοί σύμβουλοι μας μεθοδευμένα προσπαθούν να τους επαναχαιτίσουν και να τους επανακάμψουν στην ανοιχτή αγορά εργασίας. Όσο πιο γρήγορα λειτουργήσει αυτό, τόσο πιο γρήγορα η οικογένεια ανεξαρτητοποιείται, βγαίνει από το πρόγραμμα και μπαίνει στη θέση της κάποια άλλη που βρίσκεται σε ανάγκη. Μέχρι τώρα, οι οικογένειες με τις οποίες ασχολούμαστε και βοηθάμε είναι 370, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Επίσης, υλοποιούμε τα public awareness προγράμματα για τη δημόσια υγεία, όπου κάνουμε καμπάνιες για την ηπατίτιδα Β, την ηπατίτιδα C και για τον ιό HIV, όπως η καμπάνια «Πάρε φόρα εξετάσου» και η «Εγώ γνωρίζω και προσέχω». Στις καμπάνιες προσπαθούμε πάντοτε να χρησιμοποιούμε λίγο το στοιχείο του μιμητισμού, γιατί αυτό έχει να κάνει με το επικοινωνιακό γκελ που θες να περάσεις στον πληθυσμό με τον οποίο ασχολείσαι. Οπότε βάζουμε πρόσωπα καθημερινά, δροσερά, νέους ανθρώπους αλλά και πρόσωπα τα οποία είναι δημοφιλή ή έχουν μια δημοτικότητα μόνο και μόνο για να μπορέσουμε να κάνουμε πιο εύπεπτο το μήνυμα. Οι καμπάνιες μας δεν είναι τρομολαγνικές. Βάσει ερευνών και πριν βγει μια καμπάνια μας προς το ευρύ κοινό, κάνουμε τα λεγόμενα focus group, opinion έρευνες. Καταρχήν, αποφασίζουμε σε ποιες ομάδες θέλουμε να απευθυνθούμε, ποιους πληθυσμούς θέλουμε να ενημερώσουμε και παίρνουμε αντιπροσωπευτικό δείγμα σε ομαδική διάσταση. Το δείγμα αυτό μας ενημερώνει για το τι θα ήθελε να ακούσει στο ραδιόφωνο ή να δει στη τηλεόραση όσον αφορά στο μήνυμα που θέλουμε να μεταδώσουμε και ανάλογα σχεδιάζουμε την καμπάνια, ώστε να έχει το καλύτερο δυνατό και το μεγαλύτερο in back. Και βέβαια, υπάρχει πρόληψη μέσω των δράσεων. Υπάρχουν εμβολιασμοί στα ιατρεία μας, όπως και στα κινητά ιατρεία μας. Συγκεκριμένα, έχουμε δυο κινητά ιατρεία τα οποία βγαίνουνε στα σύνορα. Το ένα που είναι και προληπτικό πρόγραμμα, κινείται από τον Προμαχώνα μέχρι τον Έβρο και είναι στελεχωμένο με γιατρό, νοσηλευτή, κοινωνικό λειτουργό και δικηγόρο. Το έργο τους είναι να παραλαμβάνουν τους μετανάστες που μπαίνουν λάθρα μέσα στην Ελλάδα και να τους κάνουν ιατρικές εξετάσεις. Το άλλο μας κινητό ιατρείο κινείται στα νησιά Χίος, Σάμος και Μυτιλήνη, σημεία στα οποία καταφτάνουν μετανάστες που έρχονται από τα τούρκικα παράλια και τους οποίους προσπαθούμε να τους παραλάβουμε. Ταυτόχρονα, όμως, έχουμε προβλέψει και κάτι άλλο. Στα σύνορα μοιράζουμε φυλλάδια τα οποία τα λέμε ειρωνικά “Welcome”. «Καλώς ήρθες!» Δηλαδή, «Welcome to the χάος!» που είναι μεταφρασμένα στις γλώσσες τους. Έτσι, και τους ενημερώνουμε πού μπορούν να βρουν φαγητό, ρούχα, νομικές υπηρεσίες, όχι προωθώντας μόνο τις δομές της Praksis αλλά και άλλες ΜΚΟ. Γιατί όπως προαναφέρθηκε, πιστεύουμε στη δικτύωση. Επίσης, ό,τι πληροφορία τους δίνουμε είτε στο δρόμο είτε μέσα στα Πολυϊατρεία μας, είναι μεταφρασμένη σε 13 γλώσσες. Οτιδήποτε έντυπο έχει η Praksis είναι μεταφρασμένο σε 13 γλώσσες.
Διαπιστώνετε αν οι Έλληνες συμπολίτες μας έχουν την καλή διάθεση να συμμετέχουν εθελοντικά σε μια οργάνωση σαν τη δική σας ή έχουν κλειστεί στον εαυτό τους;
Έχει να κάνει με μια αυτόματη ψυχολογική ενέργεια και ανταπόκριση. Καταρχήν, στην Praksis οι εθελοντές είναι 500 σε όλη την Ελλάδα και οι εργαζόμενοι είναι 160 άτομα. Ο εθελοντής είναι ένας άνθρωπος που συνήθως είναι νέος και θέλει να αποκτήσει εμπειρία ή θέλει όντως να βοηθήσει. Αυτόματα, βλέπουμε από τη δική μας πλευρά στο πρόσωπό του την εξέλιξή του. Επομένως, προσπαθούμε να κάνουμε career planning. Από τα 160 στελέχη μας το 80 – 85% είχαν υπάρξει εθελοντές στην Praksis. Ο εθελοντής περνάει μια περίοδο όπου υπάρχει μια αρχική όσμωση, δοκιμάζεται στο πεδίο εφαρμογής των προγραμμάτων. Με την πρώτη ευκαιρία, όταν ανοίγουν οι θέσεις εργασίας προκρίνονται οι άνθρωποι που έχουν προσφέρει εθελοντική δουλειά στο φορέα μας. Εδώ, εθελοντής μπορεί να γίνει ο οποιοσδήποτε, δηλαδή, όχι αυτός που βλέπει σαν σκοπό μόνο το επαγγελματικό, αλλά και άνθρωποι οι οποίοι είναι ενεργοί πολίτες. Μάλιστα, το μότο είναι ότι για να γίνεις εθελοντής δε χρειάζεται να είσαι μόνο γιατρός, κοινωνικός λειτουργός ή ψυχολόγος πρέπει απλώς να θέλεις να συμμετέχεις σε αυτή την ανθρώπινη περιπέτεια που εμείς ονομάζουμε πράξη ζωής. Το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουμε παρατηρήσει ότι όλα αυτά τα επικοινωνιακά σκαμπανεβάσματα, όλος αυτός ο ψυχολογικός πόλεμος της σταγόνας που προέρχεται από τα ΜΜΕ «πτωχεύουμε, βγαίνουμε από τη Ευρώπη, γυρνάμε στη δραχμή, είμαστε μέσα ή έξω από το ευρώ, τα μνημόνια», όλο αυτό έχει δημιουργήσει μια ανασφάλεια στον κόσμο. Και του έχει δημιουργήσει μια αίσθηση αυτισμού, με αποτέλεσμα να λειτουργεί αυτιστικά. Και αυτό σημαίνει ότι θωρακίζεται στον εαυτό του και προσπαθεί να συγκρατήσει ότι δυνάμεις έχει προκειμένου να τις προωθήσει όταν θα του παραστεί ανάγκη στο μέλλον, καθώς το μέλλον είναι αβέβαιο. Επομένως, αυτό που αποφασίζει πλέον ο κόσμος είναι ότι δεν εξαντλεί πλέον τις δυνάμεις του στο πεδίο της αλληλεγγύης και του ανθρωπισμού, αλλά τις συγκρατεί για να κοιτάει τον εαυτό του και το καβούκι του, γιατί δεν ξέρει τι του ξημερώνει.
Τι θα προτείνατε σαν θέματα αυτή την περίοδο που πρέπει να απασχολήσουν τη δημόσια διαβούλευση, την τοπική αυτοδιοίκηση; Έχετε μια ατζέντα να προτείνετε;
Καταρχήν, η τοπική αυτοδιοίκηση βάσει του Καλλικράτη κι έτσι όπως σχεδιάστηκε και οραματίστηκε, θα πρέπει πλέον να αποφασίσει κάτι. Ότι στη Ελλάδα για να μπορέσουν να λυθούν τα προβλήματα και μιλάμε για προβλήματα βάσης είτε αυτά αφορούν την κοινωνία είτε αυτά αφορούν την οικολογία είτε τον πολιτισμό είτε διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες, πέρα από τους τομείς θα πρέπει να ακολουθηθεί η λεγόμενη επικουρική πρωτοβουλία, η οποία λέει κάτι πάρα πολύ απλό: Ότι έπρεπε να έρθει το 2012 για να συνειδητοποιήσουμε ότι ο κεντρικός σχεδιαστής, αυτός, δηλαδή, που βρίσκεται στο υπουργείο και σχεδιάζει, δε μπορεί να αφουγκραστεί το πρόβλημα που βρίσκεται στη βάση. Επομένως, πρέπει να γίνει μετατόπιση και μετάθεση αρμοδιοτήτων από το κεντρικό κράτος στην περιφέρεια, από την περιφέρεια στην τοπική αυτοδιοίκηση και ακόμη πιο κάτω από την τοπική αυτοδιοίκηση στη γειτονιά. Ο σχεδιασμός, επομένως, πρέπει να γίνεται από τη βάση, όπως και οι αξιολογήσεις, δηλαδή, όταν μιλάμε για αξιολόγηση είτε αφορά έναν οργανισμό όπως η Praksis, είτε αξιολογήσεις κοινωνικών προγραμμάτων κ.τ.λ. δεν πρέπει να γίνονται μόνο top to bottom αλλά και bottom to top. Επομένως, στη βάση πρέπει να γίνεται ο σχεδιασμός, στη βάση πρέπει να λύνονται και τα προβλήματα. Η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να αποφασίσει ότι το πρόβλημά της είναι τοπική κοινωνική υπόθεση και ως τέτοια να υπολογίζεται. Αυτό σημαίνει ότι, πρέπει η τοπική αυτοδιοίκηση να καταγράψει από πού αιμορραγεί, ποιοι είναι οι πληθυσμοί που βρίσκονται σε κίνδυνο, να υπάρχει μια ενδελεχής καταγραφή, να εξορθολογήσει την εκταμίευση των χρημάτων της, να κάνει, δηλαδή, προγράμματα που να είναι αποτελεσματικά και προγράμματα της επόμενης μέρας. Θα πρέπει να διεκδικήσει η ίδια από το κεντρικό κράτος, να αξιοποιήσει τους πόρους και να μην αφήνει το κεντρικό κράτος να προκηρύσσει προγράμματα, διαγωνισμούς κ.τ.λ. Δηλαδή, κάθε Δήμος θα πρέπει να γίνει ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης. Αυτό που έκανε ο Δήμος Αθηναίων. Ο Δήμος Αθηναίων αυτή τη στιγμή διεκδίκησε, αντί το Υπουργείο Εργασίας και το Υπουργείο Ανάπτυξης να καταναλώνουν τα χρήματα του ΕΣΠΑ, να πάρει 160.000.000 ευρώ και να είναι αυτός που θα τα διαχειριστεί σε διάφορους τομείς ενδιαφέροντος. Αυτό πρέπει να γίνει κοινός τόπος σε κάθε Δήμο. Συνοψίζοντας, λοιπόν, είναι απαραίτητη η εξορθολογικοποίηση των πόρων, να είναι τοπικές κοινωνικές υποθέσεις τα προβλήματα του κόσμου και ο τοπικός σχεδιασμός να ακολουθεί την αρχή της επικουρικής πρωτοβουλίας.
Σε μια δύσκολη περίοδο που διανύουμε, τι είναι αυτό που έχει να πει η Praksis σε αδρές γραμμές στον κάτοικο της Αθήνας; Ένα θετικό μήνυμα ενδεχομένως.
Το θετικό μήνυμα είναι ότι μέσα από όλη αυτή την κρίση και από όλα αυτά τα δεινά τα οποία μπορεί να περνάμε είτε σε επίπεδο ομάδας είτε σε επίπεδο οικογένειας είτε ακόμα και σε προσωπικό επίπεδο θα πρέπει να βλέπουμε την επόμενη μέρα. Και η επόμενη μέρα είναι, ότι μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα αρκεί να ξεκινήσουμε από κάπου, να αλλάξουμε τον εαυτό μας.
Και πού μπορεί να σας βρει κάποιος που έχει ανάγκη;
Αν κάποιος έχει ανάγκη και θέλει να μάθει περισσότερες πληροφορίες για θέματα υγείας, για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τον HIV μπορεί να καλέσει στην τηλεφωνική μας γραμμή που είναι 24ωρη στο 800 11 11 600.
- · Στουρνάρη 57 , Αθήνα, τηλ: 210 5205200 (Κεντρικά γραφεία).
- · Παιωνίου 5 & Αχαρνών, Αθήνα (Πολυϊατρείο).
- · Δεληγιώργη 26-28, Αθήνα (Κέντρο Αστέγων).
- · Καποδιστρίου & Κοραή 40, Πάτρα (Κέντρο Ασυνόδευτων Ανηλίκων).
- · Αρκαδιουπόλεως 1 & Αγίου Δημητρίου, Θεσσαλονίκη (Πολυϊατρείο).
- · Μοναστηρίου 17, Θεσσαλονίκη (Κοινωνική Κατοικία, Κέντρο Αστέγων).