Γράφει η Κατερίνα Νάκου, Δημοσιογράφος
«Η ζωή είναι σαν το ποδήλατο. Για να διατηρήσεις την ισορροπία σου, πρέπει να συνεχίσεις να κινείσαι»
Albert Einstein
Δίκτυο ποδηλάτων στην Αθήνα
Τα ποδήλατα στην Αθήνα αυξάνονται μέρα με τη μέρα. Με αφορμή την εβδομάδα βιώσιμης μετακίνησης (17-21 Σεπτεμβρίου), η Social Activism Αθηνών είχε την ευκαιρία να μιλήσει με τον κ. Βαβάκο, συγκοινωνιολόγο και ειδικό σύμβουλο του δημάρχου σε θέματα ποδηλάτου.
Η δημιουργία υποδομών όσον αφορά τους ποδηλάτες κρίνεται αναγκαία, καθώς το ποδήλατο αποτελεί έναν από τους πυλώνες της βιώσιμης κινητικότητας και των μεταφορών. Παρά την ανάγκη υποδομών, όμως, η πυκνότητα των οικοδομικών τετραγώνων, ο ελάχιστος ελεύθερος χώρος και η καταχρηστική στάθμευση των αυτοκινήτων, αποτελούν ορισμένες μονάχα από τις δυσκολίες που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των ποδηλατών και καθιστούν τη δημιουργία ποδηλατολωρίδων στην Αθήνα, δύσκολη υπόθεση.
Αν και το εγχείρημα είναι δύσκολο, δεν είναι ανέφικτο, όπως αποδεικνύει και η εμπειρία που έχουμε από άλλες πόλεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το δίκτυο για τα ποδήλατα βρίσκεται εντός του σχεδίου νόμου της Αθήνας και με λίγη ώθηση θα μπορούσε να υλοποιηθεί. Όπως μας πληροφόρησε ο κ. Βαβάκος, η μονάδα βιώσιμης κινητικότητας του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου σε συνεργασία με τις «Ποδηλάτισσες» έχει διεξάγει μελέτη η οποία εντάσσεται εντός του ρυθμιστικού πλαισίου της Αθήνας.
Διαβούλευση για το ποδήλατο
Από την πλευρά του, το σχέδιο νόμου του Δήμου Αθηναίων περιλαμβάνει μέριμνα σχετικά με θέματα βιώσιμης μετακίνησης. Στο πλαίσιο αυτό, από τις 17 έως και τις 21 Σεπτεμβρίου 2012 διοργανώθηκε ημερίδα στο Αμφιθέατρο του ραδιοφωνικού σταθμού «Αθήνα 9.84», στην Τεχνόπολη στο Γκάζι, όπου συμμετείχαν εκπρόσωποι από τις «Ποδηλάτισσες», ένα ενεργό κομμάτι της κοινωνίας που προωθεί τη χρήση του ποδηλάτου για τις αστικές μετακινήσεις, με σκοπό την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής στις πόλεις. Θέματα των διαβουλεύσεων αποτέλεσαν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, οι πεζοί, το ποδήλατο, τα Ι.Χ. αυτοκίνητα και οι πρωτοβουλίες – δράσεις του Δήμου Αθηναίων και των συνεργαζομένων φορέων στο πλαίσιο της βιώσιμης κινητικότητας.
Από τους ποδηλάτες, στη διαβούλευση της 19ης Σεπτεμβρίου, κατατέθηκαν προτάσεις για την απρόσκοπτη χρήση του ποδηλάτου στις μεταφορές με τη συμμετοχή του Πρέσβη της Ολλανδίας, Ολλανδών ειδικών σε θέματα Ποδηλάτου, του καθηγητή κ. Θ. Βλαστού από τη μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας του ΕΜΠ και εκπροσώπων Ποδηλατικών Οργανώσεων. Κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης, πραγματοποιήθηκε παρουσίαση του ολλανδικού μοντέλου στις μετακινήσεις και έγινε μια ανασκόπηση σε μια πορεία σαράντα περίπου ετών μετά την πετρελαϊκή κρίση του 1973 στην Ολλανδία. Ας μην ξεχνάμε, ότι η Ολλανδία διαθέτει περισσότερα ποδήλατα από τον πληθυσμό της και η χρήση του ποδηλάτου εκεί αποτελεί πλέον καθημερινή πρακτική.
Πέρα από τα ατομικά οφέλη στη ζωή των ποδηλατών, όπως υγεία και ευεξία, το ποδήλατο προσφέρει ανάπτυξη στους τομείς της οικονομίας, του τουρισμού, των υποδομών, του πολιτισμού και της κοινωνικότητας.
Πώς θα γίνει η Αθήνα πόλη φιλική προς το ποδήλατο;
Αρκεί να έχουμε στο μυαλό μας τη συνολική εικόνα της πόλης που ονειρευόμαστε. Τα έργα υποδομής πρέπει να συνοδεύονται από εκπαιδευτικές και κοινωνικές δράσεις, φροντίδα της δεξιάς λωρίδας όπου κινούνται τα ποδήλατα, ώστε οι ποδηλάτες να αισθάνονται όσο το δυνατό περισσότερο ασφαλείς, κοινή χρήση των λεωφορειολωρίδων, σταθερή και στοχευμένη αστυνόμευση και ανάπτυξη προγραμμάτων επιμόρφωσης, ειδικά στα σχολεία. Σε αυτή την κατεύθυνση, οι Ποδηλάτισσες διοργανώνουν καμπάνιες, όπως για παράδειγμα, εκστρατεία με την ονομασία «με ποδήλατο στη δουλειά», ποδηλατοβόλτες και ποδηλατοπορείες, με αποκορύφωμα την Πανελλαδική Ποδηλατοπορεία.
Μέριμνα του Δήμου της Αθήνας για το ποδήλατο
Η προώθηση του ποδηλάτου στις αστικές μεταφορές φαίνεται να απασχολεί το Δήμαρχο της Αθήνας, κ. Γιώργο Καμίνη. Στις 6 Ιουλίου 2012, οι «Ποδηλάτισσες» και οι «Φίλοι του Ποδηλάτου» συναντήθηκαν μαζί του με στόχο τη συζήτηση ενός χρονοδιαγράμματος σχετικά με την υλοποίηση των έργων αναφορικά με το ποδήλατο. Συζητήθηκε η πορεία των παρακάτω έργων: Ποδηλατόδρομος Κεραμεικού – Ακαδημίας Πλάτωνος, Ποδηλατόδρομος Ιεράς Οδού – Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ποδηλατόδρομος Κηφισιάς – Φαλήρου. Θίχτηκε το ζήτημα της παράνομης στάθμευσης, η χρήση ή μη των πεζόδρομων από τους ποδηλάτες ενώ συζητήθηκαν και επιπρόσθετα ζητήματα τα οποία δυσχεραίνουν τη μετακίνηση των ποδηλατών, όπως είναι η έλλειψη δεστρών για τα ποδήλατα από το Δήμο και τα αναχώματα στο οδικό δίκτυο γεγονός που το καθιστά ιδιαίτερα επικίνδυνο.
Πάντως, ο Δήμος έχει προχωρήσει στο σχεδιασμό συστήματος κοινόχρηστων ποδηλάτων για περιστασιακούς χρήστες με όλα τα οφέλη που παρέχει μία τέτοια ενέργεια. Η επιτυχία του εν λόγω εγχειρήματος προϋποθέτει την πυκνότητα σταθμών στην πόλη και τη διευκόλυνση των χρηστών. Αρχικά, πρόκειται να χορηγηθούν 1000 ποδήλατα σε 70 σημεία και προς το παρόν ο Δήμος βρίσκεται στην αναζήτηση τρόπων χρηματοδότησης από ιδιωτικές εταιρείες. Σ’ αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί, ότι από τη στιγμή εύρεσης πόρων, το διάστημα που απαιτείται για την υλοποίηση του προγράμματος δεν υπερβαίνει το ένα έτος.
Αδιαμφισβήτητα, η χρήση του ποδηλάτου προσφέρει πολλαπλά οφέλη σε ατομικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο κοινωνίας. Για ποιο λόγο, όμως, οι εταιρείες διστάζουν να επενδύσουν τα χρήματά τους σε μία βιώσιμη πρακτική; Όπως αναφέρει ο κ. Βαβάκος, μία από τις πιθανές αιτίες είναι ο φόβος της καταστροφής του δημόσιου εξοπλισμού. Πώς μπορεί να προβληθεί, σε τελική ανάλυση, το ποδήλατο στις αστικές μετακινήσεις; Απάντηση στο ερώτημα αυτό μπορεί να αποτελέσει η εύρεση κατάλληλων μηχανισμών ασφαλείας, κυρίως όμως, με την αλλαγή νοοτροπίας η οποία προϋποθέτει τη δική μας φροντίδα και την προβολή, όσον αφορά τα θετικά στοιχεία της κοινωνίας στην οποία ζούμε, οι οποίοι ως αποτέλεσμα δύνανται να οδηγήσουν στην αλλαγή των συνηθειών μας και στην υιοθέτηση ενός καλύτερου μοντέλου ζωής.
