Μια άλλη μορφή κοινωνικής επιχειρηματικότητας και κοινωνικής επιχείρησης, συνδέεται με την δημιουργία καταστημάτων δικαίου ή ηθικού εμπορίου (fair train). Το δίκαιο εμπόριο στηρίζεται σε μια συμφωνία εμπόρων, καταναλωτών και παραγωγών που διέπεται από αρχές αλληλεγγύης όπου γίνεται εμφανής η ανάγκη στήριξης συγκεκριμένων παραγωγών ή περιοχών & προϊόντων. Παράλληλα αυτή η ανάγκη διαμορφώνει ένα πλαίσιο συμφωνίας τιμής για τα προϊόντα και διαφάνειας μεταξύ εμπόρου και καταναλωτή.
Σε αυτές τις περιπτώσεις έχει διαπιστωθεί ότι ο καταναλωτής είναι διατεθειμένος να πληρώσει καλύτερα ξέροντας ότι ένα εισόδημα διαμορφώνεται από την τιμή αυτή για συγκεκριμένους παραγωγούς και για παραγωγούς που έχουν ανάγκη, όπως επίσης και στη βάση και της αποδοχής του ότι η ποιότητα κοστίζει περισσότερο.
Το πλαίσιο της λειτουργίας των κοινωνικών επιχειρήσεων ηθικού και δικαίου εμπορίου, μπορεί να είναι και να λειτουργεί σαν ιδιωτικοοικονομικό, αλλά & με τους κοινωνικούς στόχους του ηθικού εμπορίου. Μπορεί δηλαδή να λειτουργήσει σαν κοινωνική επιχείρηση στο εταιρικό της σχήμα. Μπορεί επίσης να λειτουργήσει στη βάση ενός τοπικού συστήματος κυκλοφορίας προϊόντων αλλά και στη βάση διεθνούς κυκλοφορίας προϊόντων, κάτι που γίνεται όλο και πιο αναγκαίο. Έχουν διαμορφωθεί μάλιστα μεγάλες αλυσίδες τέτοιων καταστημάτων στον ευρωπαϊκό χώρο και θα μπορούσαν να υπάρξουν τέτοια εγχειρήματα και σε περιφερειακό επίπεδο στην Ελλάδα.
Οι κοινωνικές επιχειρήσεις που θα λειτουργήσουν αυτό το εμπόριο, μπορούν να έχουν συνεταιριστική βάση και να υποστηρίζονται στο εγχείρημά τους από ΜΚΟ, από οργανισμού αυτοδιοίκησης κτλ. Για παράδειγμα μπορούμε να αναφέρουμε ότι υπάρχουν 3.000 καταστήματα ηθικού εμπορίου στην Ευρώπη, ενώ στην περιοχή της Φλάνδρας ανοίγει ένα κατάστημα κάθε μήνα.
Τα καταστήματα ηθικού εμπορίου λειτουργούν στη βάση της διαφάνειας και της πιστοποίησης. Στα πλαίσια των κοινωνικών επιχειρήσεων, μπορεί να υπάρχουν και μαγαζιά που διαχειρίζονται προσφερόμενα προϊόντα που “ανακτώνται” στην αγορά όπως ρούχα από ιδιαίτερα ευπαθείς ομάδες σε προνομιακές τιμές και έτσι να λειτουργούν και στο πλαίσιο ακόμη και του τοπικού συστήματος, με τον Α ή Β τρόπο, ανταλλαγών.
Και στον τομέα τον χρηματοπιστωτικό εμφανίζεται η προοπτική κερδοφόρων κοινωνικών επιχειρήσεων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της τράπεζας που διαμόρφωσε ο νομπελίστας πακιστανός οικονομολόγος, της GREIMEN–BANK, όπου ακολουθούνται ευέλικτες διαδικασίες αλλά και αξιόπιστες με ευέλικτο σύστημα εγγυήσεων δανεισμού και επενδύσεων.
Αντίστοιχα υφίσταται ταμεία ασφάλισης και υγείας, στεγαστικοί συνεταιρισμοί που αξιοποιούν απαξιωμένα κτήρια και που συνεργάζονται με την αυτοδιοίκηση όπως και με τραπεζικά ιδρύματα. Στον τομέα επίσης της διαχείρισης φυσικών πόρων του περιαστικού πρασίνου και των υπηρεσιών οικοτουρισμού, υπάρχουν πολλά ανάλόγα παραδείγματα κοινωνικών επιχειρήσεων, όπως και στον τομέα αναπλάσεως υποβαθμισμένων περιοχών. Οι συνεταιρισμοί των βιοκαλλιεργητών, οι συνεταιρισμοί γυναικών για παραδοσιακά προϊόντα και πολλές άλλες συλλογικές και ομαδικές συμπράξεις σε χώρους αναδυόμενης αγοράς και επιχειρηματικότητας αποτελούν επιτυχημένα παραδείγματα για το μέλλον της κοινωνικής επιχείρησης και της κοινωνικής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να ενταχθούν και να λειτουργήσουν και δράσεις διεθνούς αναπτυξιακής βοήθειας.
Ο στόχος θα είναι η δημιουργία μιας δραστηριότητας συνεταιριστικής για την απασχόληση, την αυτοδικτυούμενη απασχόληση των ανέργων με την υποστήριξη και την διαμόρφωση ενός ευρύτερου ενισχυτικού περιβάλλοντος, με την παροχή υποδομών και την αξιοποίηση γης και αχρησιμοποίητων υποδομών.
Ο τρόπος δουλειάς και η διαδικασία για αυτή την ανάπτυξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας από τους ίδιους τους ανέργους ολοκληρώνεται σύμφωνα με τα στάδια που αναφέρονται στην σελίδα.
Πηγή: