Γράφει η Κωνσταντίνα Μαντζαβρά
Πολιτικός Επιστήμων
Ένα πείραμα αστικής αναγέννησης
Μια φωτεινή, πολύχρωμη και ξεχωριστή κοινωνική δράση ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων στο πλαίσιο των προσπαθειών του για την αποτροπή της ερήμωσης του κέντρου. Πρόκειται για μια φωτιστική εγκατάσταση κατοίκων – δημιουργών που θα δίνει τα φώτα της στην οδό Πιττάκη στου Ψυρρή για ένα χρόνο!
Κάτοικοι της πόλης συγκέντρωσαν πάνω από διακόσια φωτιστικά του σπιτιού τους, πορτατίφ, καπέλα οροφής, απλίκες, φαναράκια, παλιά ή καινούργια, κλασικά ή παλιομοδίτικα αντικαθιστώντας το δημοτικό φωτισμό!
Την Παρασκευή που μας πέρασε αυτή η ευφάνταστη φωτιστική εγκατάσταση ενεργοποιήθηκε δίνοντας ταυτόχρονα το έναυσμα για ένα υπέροχο street party, με εικαστικές παρεμβάσεις, δράσεις χορευτικών ομάδων και φυσικά δυνατή μουσική από Djs. Και παρά τη βροχή συγκεντρώθηκε πλήθος κόσμου στο στενό πεζόδρομο του Ψυρρή. Οι ανοικτές ομπρέλες σε συνδυασμό με τα κρεμασμένα φωτιστικά δημιούργησαν μια κινηματογραφική ατμόσφαιρα.
Δημιουργήθηκε μια «Συν-οικία», όπως τιτλοφορείται το project, που αποτελεί ένα συμμετοχικό έργο μεταμόρφωσης ενός απόμακρου και σκοτεινού αστικού χώρου σε προσιτή και οικεία περιοχή. Η οδός Πιττάκη, κάθετος στην οδό Ερμού και δίπλα στο Μετρό Μοναστηράκι, είναι ένας πεζόδρομος που οδηγεί στην ευρύτερη συνοικία του Ψυρρή, σε σπίτια, καταστήματα, αντικερί, εργαστήρια, μικρές επιχειρήσεις παραδοσιακών επαγγελμάτων, που σταδιακά εξαφανίζονται, ενέπνευσε την ανάπτυξη της δράσης «Συν-οικία», ως πειράματος αστικής αναγέννησης σε μικρή κλίμακα.
Η ιδέα
Η «Συν-οικία Πιττάκη» διαμορφώθηκε από την ομάδα συντονισμού του Imagine the City στο πλαίσιο της καμπάνιας «Πιστεύουμαι σε ένα καλύτερο αύριο» σε συνεργασία με την ομάδα εικαστικού φωτισμού Beforelight, η οποία είχε πραγματοποιήσει αντίστοιχη εγκατάσταση στη Θεσσαλονίκη («Η Θεσσαλονίκη Αλλιώς»), στην οδό Εμπράρ. Αυτή τη φορά πραγματοποιείται σε μεγάλη κλίμακα στην Αθήνα, με χρονικό ορίζοντα ενός έτους.
Με ποια κριτήρια, όμως, επέλεξαν το συγκεκριμένο δρόμο;
«Η οδός Πιττάκη αποτελεί είσοδο στην ευρύτερη συνοικία του Ψυρρή. Παρά την οπτική επαφή με την οδό Ερμού, η κινητικότητα κατοίκων, περαστικών και επισκεπτών του κέντρου της πόλης σταδιακά περιορίζεται. Το σύμπλεγμα των γύρω στενών φιλοξενεί ένα μείγμα κατοίκων και καταστημάτων, μικρών επιχειρήσεων και παραδοσιακών επαγγελμάτων, το οποίο όλο και συρρικνώνεται. Το μείγμα αυτό έχει τη δυνατότητα να διαμορφώνει μία αυθεντική και συνεπή ταυτότητα της παραδοσιακής αθηναϊκής συνοικίας. Εργαστήρια και αντικερί με παλαιά φωτιστικά και έπιπλα συνάδουν απόλυτα με την ταυτότητα της δράσης, συνιστώντας μία πρόκληση για ένα “πείραμα” αστικής αναγέννησης σε μικρή κλίμακα».
Και πως φαντάζονται οι ίδιοι το δρόμο σε έξι μήνες από σήμερα; «Οικείο, φιλόξενο, γεμάτο ζωή, χρώμα και φως».
Μας ενημερώνουν ότι η οδός Εμπράρ που φιλοξένησε παρόμοια εγκατάσταση στη συμπρωτεύουσα μόνο για μία νύχτα, λόγω φυσικά και άλλων συγκυριών, μεταμορφώνεται σιγά σιγά από δρόμο «φάντασμα» σε ένα ζωντανό κομμάτι της πόλης. «Ευελπιστούμε ότι, μέσα από ένα ευρύτερο στρατηγικό σχεδιασμό του Δήμου Αθηναίων για την αναγέννηση του κέντρου, το συμμετοχικό αυτό έργο θα δώσει νέες δυνατότητες για οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα, δημιουργώντας ένα σημείο έλξης στην περιοχή».
Το όνομα της οδού
Ο Κυριάκος Πιττάκης που έδωσε το όνομά του στο δρόμο, είναι ο αρχαιολόγος στον οποίο οφείλεται η απόφαση για την ίδρυση του Μουσείου της Ακρόπολης. Γεννήθηκε στου Ψυρρή και η οικογένειά του ήταν από τις παλαιότερες της περιοχής. Συμμετείχε ως αγωνιστής στην Επανάσταση του 1821 και το 1824 πήγε στην Κέρκυρα για να σπουδάσει στην Ιόνιο Ακαδημία. Το 1833 ίδρυσε μαζί με άλλες εξέχουσες προσωπικότητες την εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, της οποίας διετέλεσε γραμματέας και αντιπρόεδρος.
Οι δραστηριότητες και οι επιλογές μας μέσα στην πόλη περιορίζονται πολλές φορές από δυσάρεστες συνθήκες, όπως η ερήμωση και o ελλιπής φωτισμός. Παράλληλα οι δυνατότητές μας για δημιουργικές και ουσιαστικές παρεμβάσεις εμποδίζονται λόγω έλλειψης διαδικασιών συμμετοχής των πολιτών και συνεργασίας των φορέων. Όσο περιοριζόμαστε, η πόλη ερημώνει – αδυνατούμε να την αισθανθούμε οικεία, και τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα εντείνονται.
Μια πρωτότυπη λοιπόν έκθεση ρίχνει φώς στα σκοτάδια της πόλης, όπως και στην διάθεση και τη ψυχή των Αθηναίων.
Πηγές:
3. http://athinarty.blogspot.gr (για τις φωτογραφίες)
