Γράφει η Έφη Κοσκώση
Κοινωνιολόγος
Είναι σύνηθες τα άτομα, στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους, να δημιουργούν γενικευμένες κατηγορίες στις οποίες εντάσσουν καταστάσεις και ανθρώπους. Με αυτό τον τρόπο, δημιουργούν γενικευμένες κατηγορίες όπως Έλληνας, Γερμανός, Αφρικανός, κοντός, λεπτός κ.ά. Όσον αφορά αυτές οι γενικευμένες κατηγορίες, υπάρχει ο κίνδυνος να οδηγήσουν στη δημιουργία στερεοτύπων και προκαταλήψεων όταν κρίνουμε τους ανθρώπους μόνο με βάση αυτές τις γενικευμένες κατηγορίες και τα χαρακτηριστικά που έχουν αποδοθεί σε αυτές μέσω φημών και ακραίων γενικεύσεων. Όταν, δηλαδή, αποδίδουμε σε ορισμένους ανθρώπους συγκεκριμένα χαρακτηριστικά μόνο και μόνο επειδή είναι Γερμανοί ή επειδή είναι κοντοί, χωρίς να τους γνωρίσουμε πραγματικά. Με αυτό τον τρόπο, προσπερνάμε ουσιαστικά τη μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου. Ως αποτέλεσμα αυτής της διεργασίας, αρκετοί άνθρωποι γίνονται θύματα διακρίσεων και ρατσισμού. Πολλές φορές, στην παγίωση κάποιων γενικευμένων αντιλήψεων με τη μορφή στερεοτύπων και προκαταλήψεων, ιδιαίτερο ρόλο παίζουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και ο τρόπος με τον οποίο συνήθως παρουσιάζονται σε αυτά, κάποιες ομάδες ανθρώπων.
Σήμερα βλέπουμε πως στην Ελλάδα, σε πολύ μεγάλο βαθμό, κάποιες ομάδες μεταναστών αντιμετωπίζονται με στερεοτυπικό τρόπο και γίνονται όλο και πιο συχνά αποδέκτες επικίνδυνων ρατσιστικών συμπεριφορών. Μάλιστα, αυτό συμβαίνει παρόλο που υλοποιούνται προγράμματα για την ένταξη των μεταναστών. Αυτά τα προγράμματα, όμως, που παρουσιάζουν μία διαφορετική λογική αντιμετώπισης των μεταναστών πέραν από στερεότυπα και προκαταλήψεις, σπάνια προβάλλονται στο ευρύ κοινό. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, πως ένας από τους λόγους της δημιουργίας στερεοτύπων και προκαταλήψεων είναι η ελλιπής ενημέρωση.
Το Κ.Ε.Μ.Ο.Π. και η Μ.Κ.Ο. PRAKSIS, δύο φορείς οι οποίοι δραστηριοποιούνται χρόνια σε θέματα υποστήριξης ευπαθών κοινωνικών ομάδων, μαζί με τη BEE GROUP, μία εταιρεία από το χώρο της επικοινωνίας, υλοποιούν αυτή την περίοδο τη δράση «Παι-ζώντας». Συντονιστής της δράσης είναι το ΚΕΜΟΠ. Η δράση «Παι-ζώντας» θα διαρκέσει από το Σεπτέμβρη του 2012 έως τον Ιούνιο του 2013 και απευθύνεται σε υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι ζουν στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στα παιδιά τους. Η υλοποίηση της δράσης γίνεται στο πλαίσιο του Ετήσιου Προγράμματος 2011 του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ένταξης Υπηκόων Τρίτων Χωρών Προτεραιότητα 1: «Υλοποίηση Δράσεων για την πρακτική εφαρμογή των Κοινών Βασικών αρχών για την πολιτική ένταξης των μεταναστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση» η υλοποίηση δράσης 1.4.γ/11 : Ο αθλητισμός ως μέσο για την προώθηση της ισότητας για όλους: Προγράμματα αθλητισμού για παιδιά μεταναστών και διεξαγωγή αθλητικών αγώνων.
Το πρόγραμμα «Παι-ζώντας μαζί» στοχεύει στην ενθάρρυνση των μεταναστών υπηκόων τρίτων χωρών ώστε να ασχοληθούν με τον αθλητισμό. Η συμμετοχή σε αθλήματα είναι ένα μέσο κοινωνικοποίησης και ένταξης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η ενασχόληση μεταναστών με τον αθλητισμό θα δώσει την ευκαιρία σε μετανάστες διαφορετικών χωρών καταγωγής να συνεργαστούν μεταξύ τους αλλά και με το γηγενή πληθυσμό. Με αυτό τον τρόπο, θα γνωριστούν πραγματικά μεταξύ τους άνθρωποι από διαφορετικές ομάδες, που ενδεχομένως να αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλο με καχυποψία, υιοθετώντας απλουστευμένα στερεοτυπικά πρότυπα και προκαταλήψεις. Μέσω τέτοιων προγραμμάτων μπορεί να διευκολυνθεί η συνύπαρξη μεταναστών από διαφορετικές χώρες προέλευσης και φυσικά και με το ντόπιο πληθυσμό.
Η διεξαγωγή αθλητικών εκδηλώσεων στις οποίες συμμετέχουν μετανάστες, θα δώσει τη δυνατότητα στον τοπικό πληθυσμό να πληροφορηθεί και να ευαισθητοποιηθεί για τα προβλήματα των μεταναστών, όπως τον κοινωνικό αποκλεισμό τον οποίο μπορεί να αντιμετωπίζουν στη χώρα υποδοχής, για τα διαφορετικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά κάποιων ανθρώπων και πώς αυτά μπορούν να εμπλουτίσουν πολιτιστικά την κάθε τοπική κοινωνία, αλλά και ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να γκρεμιστούν και τα στερεότυπα για τους «ξένους» ως κάποιους που κάθε στιγμή επιδιώκουν να μας κάνουν κακό.
Στα πλαίσια αυτής της δράσης θα αναδειχθεί, επιπλέον, η θετική συνεισφορά των τοπικών αρχών και θεσμών σχετικά με τις δράσεις που αναπτύσσουν και τις ευκαιρίες που παρέχουν για την ομαλή ένταξη των παιδιών των μεταναστών. Τέτοιες δράσεις είτε υλοποιούνται από τοπικούς θεσμικούς φορείς είτε από την κοινωνία των πολιτών ευνοούν τη δημιουργία κλίματος συνεργασίας μεταξύ τοπικών κοινωνιών και μεταναστών που διαβιούν σε αυτές. Η συνεργασία μπορεί να γκρεμίσει την ξενοφοβία και το ρατσισμό, να αναπτύξει το σεβασμό στη διαφορετικότητα του χρώματος, της καταγωγής, της κουλτούρας, της γλώσσας και της θρησκείας. Τέλος, η ενσωμάτωση των μεταναστών γίνεται με πιο ολοκληρωμένο τρόπο όταν οι τοπικές κοινωνίες φιλοξενούν εκδηλώσεις των μεταναστευτικών κοινοτήτων οι οποίες δραστηριοποιούνται στην εκάστοτε περιοχή.
Οι πληροφορίες για το συγκεκριμένο πρόγραμμα αντλήθηκαν από την ιστοσελίδα του υπουργείου εσωτερικών: http://ete.ypes.gr/polietes.html και από την ιστοσελίδα της ΚΕΜΟΠ: http://www.kemop.gr σχετικά με τη φιλοσοφία υλοποίησης της δράσης αυτής από την ΚΕΜΟΠ, την PRAKSIS και την BEE GROUP. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε στις παραπάνω ιστοσελίδες.
