Σειρά: Κοινωνικός Ακτιβισμός
Ένα από τα βασικά ζητήματα που έχουν τεθεί στην συζήτηση για την εταιρική υπευθυνότητα είναι η άποψη ότι η ΕΚΕ παρά την ποιότητα των επί μέρους αποτελεσμάτων που αναδεικνύει, αφορά ένα μικρό αριθμό απ΄μεγάλες επιχειρήσεις. Σε αυτό το επίπεδο στην πραγματικότητα αντιπροσωπεύονται το 10% του συνόλου , ενώ στην ουσία απουσιάζουν από το εγχείρημα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αυτό αποτελεί μια πρόκληση για το μέλλον του θεσμού.
Άλλα ζητήματα που ετέθησαν ήσαν: Πως η ΕΚΕ θα γίνει ελκυστική ως διαδικασία στην ευρύτερη κλίμακα των επιχειρήσεων, πόσο η όλη διαδικασία που ακολουθείται με την Κοινωνική Εταιρική Ευθύνη γίνεται για επικοινωνιακούς λόγους και κατά πόσο, ανταποκρίνεται σε ουσιαστικές ανάγκες της κοινωνίας και του περιβάλλοντος.
Έπειτα κατά πόσο η ΕΚΕ ανταποκρίνεται στις ανάγκες των καταναλωτών αναφορικά με το εξωτερικό περιβάλλον των επιχειρήσεων και δεν είναι μια διαδικασία που αφορά μόνον για τις εσωτερικές ανάγκες των επιχειρήσεων τους εργαζομένους σε αυτές.
Η απάντηση κατά αρχήν σε όλα αυτά τα ερωτήματα είναι ότι οφείλουμε να είμαστε ρεαλιστές με τους στόχους . Οι επιχειρήσεις δεν μπαίνουν σε αυτή την διαδικασία χωρίς στόχους.
Οι επιχειρήσεις μπαίνουν στην διαδικασία της Κοινωνικής Εταιρικής Ευθύνης με πρώτο κίνητρο την καλή φήμη και την ανταποδοτικότητα εκ μέρους των καταναλωτών να προτιμούν τα προϊόντα τους για την κοινωνική η περιβαλλοντική τους ευαισθησία. Το ίδιο συμβαίνει με κάθε είδους χορηγία που βασίζεται στην ανταποδοτικότητα. Υπάρχει βέβαια και το κίνητρο της υστεροφημίας που μπορεί να έχει ο ηγέτης μιας επιχείρησης αλλά σε κάθε περίπτωση ξεκινάμε από την ανταποδοτικότητα και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά στο χώρο της αγοράς.
Η σημασία όμως της ΕΚΕ δεν μειώνεται για αυτό το λόγο, αντιθέτως με μια σύγχρονη ρεαλιστική προσέγγιση αυτή η σχέση μπορεί να ορθολογικοποιήσει την αγορά προς μια υγιή κατεύθυνση, όταν μάλιστα το διακύβευα είναι η κλιματική αλλαγή, το βιώσιμο αστικό περιβάλλον ο κοινωνικός αποκλεισμός και η φτώχεια που δημιουργεί δομικά προβλήματα στο σύστημα.
Αλλά αυτό απαιτεί εκτός από την διαφάνεια και το κοινωνικό απολογισμό και μια ολιστική προσέγγιση της κοινωνικής υπευθυνότητας. Όχι μόνον την αποσπασματική ποιότητα αποτελεσμάτων σε κάποιες επιχειρήσεις αλλά την συνολική ποιότητα της Κοινωνικής Εταιρικής Ευθύνης σε σχέση με το σύνολο των επιχειρήσεων την πόλη και το περιβάλλον της.
Σε σχέση λοιπόν με το ζήτημα της συνολικής ποιότητας της ΕΚΕ στον κοινωνικό απολογισμό των επιχειρήσεων δεν έχει τεθεί ακόμη ένα τέτοιο ερώτημα και φυσικά δεν έχει απαντηθεί.
Αυτό όμως θα προσέδιδε μια περαιτέρω αξία στο ρόλο της ΕΚΕ στην Ελληνική πραγματικότητα όπως και η σύνδεση της ΕΚΕ με την κοινωνική οικονομία για σημαντικά και διαρκή αποτελέσματα υπέρ της κοινωνικής υπευθυνότητας.
Η κοινωνική οικονομία και επιχειρηματικότητα για παράδειγμα είναι ο πολλαπλασιαστής της κοινωνικής υπευθυνότητας, απέναντι στον κοινωνικό και οικονομικό αποκλεισμό και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Είναι ο πολλαπλασιαστής, γιατί λειτουργεί ως ταμιευτήρας της αλληλεγγύης και των πόρων που προέρχονται από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, για να γίνουν επενδύσεις σε τομείς που είναι κοινωνικά αναγκαίοι, αλλά δεν προσφέρουν ισχυρό κίνητρο κέρδους για να προσελκύσουν ιδιωτικές επενδύσεις. Έτσι η κοινωνική οικονομία και επιχειρηματικότητα αντλώντας κεφάλαιο από δωρεές και χορηγίες, αλλά και συμμετοχές στη συγκρότηση κεφαλαίου χωρίς την επιδίωξη κέρδους. Με αυτό τον τρόπο δημιουργούνται διαρκή αποτελέσματα αλληλέγγυας οικονομίας δίχως την εφάπαξ ανάλωση των πόρων όπως συμβαίνει σε αντίθετη περίπτωση.
Βέβαια το κλειδί πάντα είναι με ποια κριτήρια διατίθενται οι πόροι, με ποιες σχέσεις διατίθενται οι χρηματοδοτήσεις μέσω των κοινωνικών επιχειρήσεων και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που παράγουν κοινωνικό, ανθρωπιστικό και περιβαλλοντικό έργο. Ποια είναι τα όρια της εξάρτησης και ανεξαρτησίας από συμφέροντα που έρχονται σε αντίθεση με τους παραπάνω σκοπούς.
Εδώ υπάρχει ένας άλλος προβληματισμός. Ορισμένες ΜΚΟ όπως Greenpeace, δεν συνεργάζονται και δεν λαμβάνουν με επιχειρήσεις για να προασπίσουν την ανεξαρτησία τους λαμβάνουν συνδρομές μόνον από πολίτες όπως ισχυρίζονται.
Αλλά αυτός δεν μπορεί να είναι ο κανόνας για όλες τις μκο οι οποίες δεν έχουν και δεν διαθέτουν ευρύ φάσμα συνδρομητών. Οι οργανώσεις χρειάζονται πόρους και από τον ιδιωτικό τομέα για την αποστολή τους και τα λειτουργικά τους και οι επιχειρήσεις από την πλευρά τους κοινωνικούς εταίρους εξειδικευμένους για να εξασφαλίζουν συναίνεση για να “τρέξουν” κοινωνικά και περιβαλλοντικά προγράμματα, σε ότι αφορά την εσωτερικότητα και την εξωτερικότητα της Κοινωνικής Εταιρικής Ευθύνης. Επομένως η χρηματοδότηση μέσω της ΕΚΕ είναι ζωτικής σημασίας για πολλές ΜΚΟ.
Το πλεονέκτημα της πηγής των διαθέσιμων πόρων σε σχέση με το κράτος, είναι η αμεσότητα με την οποία μπορεί να κινηθεί ο ιδιωτικός τομέα, όσο και οικειοθελής χαρακτήρας των αποφάσεων των επιχειρήσεων να συμβάλλουν σε ένα κοινωφελές πρόγραμμα ανάλογα κίνητρα. Μια σχέση που μπορεί να πολλαπλασιάσει τους πόρους της κοινωνικής υπευθυνότητας στο μέλλον χωρίς την διαμεσολάβηση του κράτους.
Αντίθετα στη σχέση με το κράτος θα πρέπει να σκεφτούμε την γραφειοκρατία που υπάρχει και το μεγάλο κόστος της διαμεσολάβησης όταν πόροι αντλούνται διάμεσο της φορολογίας για να περάσουν κατόπιν στους κοινωνικούς φορείς χρειάζεται μια δαιδαλώδης διαδικασία.. Υπολογίζεται ότι ενα 35% περίπου χάνονται μέσα από αυτή την διαμεσολάβηση. Αυτός και μόνον είναι ένας λόγος παραπάνω για να αντιμετωπίσουμε τον ρόλο της ΕΚΕ περισσότερο θεσμικά και συντεταγμένα μέσα από την οριζόντια συνεργασία της πολιτείας, των επιχειρήσεων και των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων προς όφελος της ανάπτυξης της κοινωνικής υπευθυνότητας και της βιώσιμου περιβάλλοντος
Οικουμενικό Σύμφωνο του ΟΗΕ
Το Οικουμενικό Σύμφωνο αποτελεί ένα πλαίσιο για τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να δεσμευτούν προκειμένου να ευθυγραμμίσουν τις λειτουργίες τους και τις στρατηγικές τους με δέκα παγκόσμια αποδεκτές αρχές στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των συνθηκών εργασίας, του περιβάλλοντος και της καταπολέμησης της διαφθοράς. Ως η μεγαλύτερη, παγκόσμια πρωτοβουλία εταιρικής υπευθυνότητας –με χιλιάδες συμμετέχοντες από περισσότερες από 100 χώρες– το Οικουμενικό Σύμφωνο έχει ως πρωταρχικό στόχο την οικοδόμηση και προώθηση της κοινωνικής νομιμότητας των επιχειρήσεων και των αγορών. Μία επιχείρηση που υπογράφει για το Οικουμενικό Σύμφωνο μοιράζεται την πεποίθηση ότι εταιρικές πρακτικές στηριζόμενες σε παγκόσμιες αρχές, συμβάλλουν σε μία σταθερότερη, δικαιότερη και περιεκτικότερη παγκόσμια αγορά και βοηθούν στην οικοδόμηση ευημερουσών και ακμαζουσών κοινωνιών.
Η επιχειρηματικότητα, το εμπόριο και οι επενδύσεις αποτελούν βασικούς πυλώνες για την ευημερία και την ειρήνη. Η επιχειρηματική δραστηριότητα, όμως, συχνά συνδέεται με σοβαρά διλήμματα- πχ. πρακτικές εκμετάλλευσης, διαφθορά, ανισότητα εισοδημάτων, και εμπόδια που αποθαρρύνουν την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές μπορούν με πολλούς τρόπους να οικοδομήσουν κλίμα εμπιστοσύνης και ένα κοινωνικό κεφάλαιο, συμβάλλοντας σε μια ολοκληρωμένη ανάπτυξη και σε αειφόρες αγορές.
Το Οικουμενικό Σύμφωνο είναι μια καθαρά εθελοντική, διεθνής πρωτοβουλία με δύο κυρίαρχους στόχους:
- Να αποτελέσει κυρίαρχο ρεύμα στις επιχειρηματικές δραστηριότητες σε ολόκληρο τον κόσμο,
- Να λειτουργήσει ως καταλύτης για δράσεις που στηρίζουν τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας των Ηνωμένων Εθνών.
Για να επιτύχει αυτούς τους στόχους, το Οικουμενικό Σύμφωνο προσφέρει δυνατότητες για μάθηση και δέσμευση μέσα από διάφορους μηχανισμούς: Διάλογους Πολιτικής, Μάθηση, Τοπικά Δίκτυα, και Συμπράξεις.
Οι δέκα αυτές αρχές είναι:
Ανθρώπινα Δικαιώματα
- Αρχή 1η: Οι επιχειρήσεις οφείλουν να υποστηρίζουν και να σέβονται την προστασία των διεθνώς διακηρυγμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων
- Αρχή 2η: Οι επιχειρήσεις οφείλουν να διασφαλίζουν ότι οι δικές τους δραστηριότητες δεν εμπλέκονται σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Συνθήκες εργασίας
- Αρχή 3η: Οι επιχειρήσεις οφείλουν να προασπίζουν το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και την αποτελεσματική αναγνώριση του δικαιώματος της συλλογικής διαπραγμάτευσης
- Αρχή 4η: Οι επιχειρήσεις οφείλουν να προασπίζουν την εξάλειψη κάθε μορφής καταναγκαστικής ή υποχρεωτικής εργασίας
- Αρχή 5η: Οι επιχειρήσεις οφείλουν να προασπίζουν την ουσιαστική κατάργηση της παιδικής εργασίας
- Αρχή 6η: Οι επιχειρήσεις οφείλουν να προασπίζουν την εξάλειψη των διακρίσεων στις προσλήψεις και την απασχόληση
Περιβάλλον
- Αρχή 7η: Οι επιχειρήσεις οφείλουν να ακολουθούν προληπτική προσέγγιση ως προς τις περιβαλλοντικές προκλήσεις
- Αρχή 8η: Οι επιχειρήσεις οφείλουν να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας
- Αρχή 9η: Οι επιχειρήσεις οφείλουν να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη και διάδοση τεχνολογιών που είναι φιλικές προς το περιβάλλον
Καταπολέμηση της Διαφθοράς
- Αρχή 10η: Οι επιχειρήσεις οφείλουν να αντιτίθενται σε κάθε μορφής διαφθορά, συμπεριλαμβανομένων του εκβιασμού και της δωροδοκίας.
Πηγή: ΙΝΜΕΚΟ, Βασίλης Τακτικός
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με προϋπόθεση την αναφορά στην πηγή.
