Η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας σημαίνει ποιότητα ζωής!!

Γράφει η Νίκη- Αικατερίνη Μπαρπαγιάννη
Κλινική ψυχολόγος

Το παράδειγμα της λειτουργίας «υπαίθριας» Λέσχης Φιλίας στο Πεδίο του Άρεως.

Pedion Areos SitsaKoniari

Πεδίο του Άρεως… Διαπιστώνεται με λύπη ότι στο άκουσμά του συνειρμικά εγείρονται συναισθήματα φόβου και ενίοτε απέχθειας σε μια πλειάδα κατοίκων αυτής της πόλης. Τα κυρίαρχα μέσα άλλωστε φροντίζουν να μας τροφοδοτούν συχνά με πληροφορίες από αποτρόπαια εγκλήματα που έχουν συντελεστεί εκεί, για τη «φιλοξενία» παρανόμων δραστηριοτήτων, όπως είναι η πορνεία και η διακίνηση ναρκωτικών. Όλες αυτές οι αφηγήσεις που άλλοτε ενέχουν δόση αλήθειας και άλλοτε αγγίζουν τα όρια του αστικού μύθου έχουν διαμορφώσει την εικόνα πολλών Αθηναίων για το πάρκο με αποτέλεσμα να μην έχουν επισκεφτεί το Πεδίο του Άρεως ούτε μια φορά στη ζωή τους.

Η άγνοια μπορεί να ανατραπεί με μια απλή επίσκεψη στο άλσος. Στα πλαίσια της λειτουργίας των εφημερίδων Oikopress και Social Activism, o διευθυντής των εφημερίδων κύριος Βασίλης Τακτικός εμπνεύστηκε η καθιερωμένη εβδομαδιαία συνάντηση των ομάδων εργασίας να γίνει στο Πεδίο του Άρεως. Η περιπατητική σύσκεψη είχε σαν στόχο να ανιχνευθούν τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα, να καταγράφουν τα σκιώδη σημεία και να διατυπωθούν ρηξικέλευθες προτάσεις για την περαιτέρω αξιοποίησή του. Αυτή η λαμπρή ιδέα μας έφερε όλους αντιμέτωπους με μια εικόνα που κάθε άλλο παρά προσομοίαζε με τη ζοφερή εικόνα που παρουσιάζεται συνήθως για το άλσος. Παιδάκια που έπαιζαν, νέοι άνθρωποι που αθλούνταν, μετανάστες που έκαναν τη βόλτα τους συνέθεταν το αρμονικό σκηνικό της ζωής στο πάρκο.

Μήπως, λοιπόν, η καθημερινή επαφή του πάρκου με τόσους συμπολίτες μας καθιστά μονόδρομο την καινοτόμο χρήση του προς όφελος του συνόλου των δημοτών, κάνοντας το Πεδίο του Άρεως εφάμιλλο των χώρων πρασίνου που υπάρχουν σε όλες τις μητροπόλεις του κόσμου; Εξάλλου, το άλσος έχει μακραίωνη ιστορία αναπλάσεων. Ξεκίνησε να λειτουργεί ως χώρος τιμής για τους αγωνιστές της επανάστασης του 1821, κάτι που μαρτυρούν και οι προτομές που υπάρχουν ακόμα. Ήδη από το 1933, μια ειδική επιτροπή από προσωπικότητες με πρόεδρο τον Π. Καλλιγά ξεκίνησε τις διαδικασίες ανάπλασης και δεντροφύτευσης στολίζοντας το με χιλιάδες μεσογειακά φυτά. Τον Απρίλιο του 2008 άρχισαν εργασίες για ριζική ανάπλαση του πάρκου. Το έργο της ανάπλασης, υπό τις οδηγίες του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη, παραδόθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2010. Μεταξύ άλλων υλοποιήθηκαν βασικά έργα υποδομής, όπως τα χιλιόμετρα υπόγειων δικτύων άρδευσης, αποχέτευσης, συλλογής ομβρίων υδάτων και ηλεκτροδότησης. Παράλληλα ενισχύθηκε και αναβαθμίστηκε ο φωτισμός του χώρου.

Pedion Areos SKoniari Και σήμερα τι γίνεται για να αναδειχθεί το άλσος στο ύψος που του επιφυλάσσει το βαρύ του παρελθόν; Πολλά θα μπορούσαν να ειπωθούν. Όπως πάντα, το ίδιο το πάρκο δίνει τη λύση. Η θέαση μιας παρέας από γεροντάκια που έπαιζαν αμέριμνα το τάβλι τους, πίνοντας τον καφέ τους και συζητώντας ζωηρά πυροδότησε την ιδέα της λειτουργίας μιας Υπαίθριας Λέσχης Φιλίας.

Μάλλον, οι περισσότεροι από εσάς δεν είστε εξοικειωμένοι με τον παραπάνω όρο. Ωστόσο, οι Λέσχες Φιλίες είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι από την καθημερινή ζωή συνάνθρωπων μας της Τρίτης Ηλικίας της πόλης των Αθηνών. Ο Δήμος της Αθήνας έχει προνοήσει να λειτουργούν σε επίπεδο συνοικίας και γειτονιάς δομές που προσφέρουν υπηρεσίες στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Το πρόγραμμα των Λεσχών Φιλίας περιλαμβάνει: δημιουργική απασχόληση, εργοθεραπεία, φυσιοθεραπεία, επισκέψεις σε πολιτιστικούς χώρους, καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ημερήσιες εκδρομές και περιπάτους, εκδηλώσεις μαζικής εστίασης και ψυχαγωγίας. Στόχος των Λεσχών Φιλίας είναι η εξοικείωση των ηλικιωμένων με τα προβλήματα της τρίτης ηλικίας, η προσαρμογή τους στις καινούργιες συνθήκες ζωής, η ομαλή συνύπαρξή τους με νεώτερους και η παροχή ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος, ιδίως σε ανθρώπους που δεν έχουν οικονομικά μέσα ή οικογένεια να τους φροντίσει. Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα να ενημερωθούν για ζητήματα που άπτονται των αναγκών και των ενδιαφερόντων τους μέσω ειδικών προγραμμάτων. Οι Λέσχες Φιλίας παρά τα όποια προβλήματα στη λειτουργία τους, έχουν συμβάλλει αποφασιστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων κατοίκων της πόλης μας με απώτερο σκοπό όχι μόνο την προσφορά στείρων υπηρεσιών αλλά πρωτίστως την ανθρώπινη ζεστασιά και την υποστήριξη που αποζητούν οι ηλικιωμένοι συμπολίτες μας.

Pedion Areos S.Koniari Η ύπαρξη λέσχης φιλίας στην ύπαιθρο θα συνιστούσε μία καινοτόμο δράση διεθνούς βεληνεκούς και απαντά στην ουσία των στόχων της ύπαρξης των λεσχών. Τι καλύτερο σκηνικό από ένα κατάφυτο άλσος για να διεξαχθούν οι τυπικές ψυχαγωγικές δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα στις Λέσχες, όπως είναι η χορωδίες και τα γλέντια που στήνονται σε αυτές; Φανταστείτε μια ημερήσια εκδρομή ηλικιωμένων ή τη διεξαγωγή ομάδων νοητικής ενδυνάμωσης μέσα στο Πάρκο! Καταρχάς, το ίδιο το πάρκο συνιστά πηγή ερεθισμάτων και πληροφοριών φυσικού και ιστορικού χαρακτήρα που αποτελεί υλικό για ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και εργοθεραπευτές. Πιο συγκεκριμένα, τα προγράμματα ομάδων νοητικής ενδυνάμωσης που διεξάγονται αυτή τη στιγμή σε πολλές λέσχες, θα μπορούσαν να εμπνευστούν από την ιστορία της Επανάστασης του 1821 και της σύγχρονης Ελλάδας που αντανακλάται στο πάρκο, όπως επίσης και από το φυσικό του πλούτο του «επανεκπαιδεύοντας» τους ηλικιωμένους σε αυτά. Μια τέτοια εφαρμογή έρχεται σε συμφωνία με τα σύγχρονα ερευνητικά ευρήματα που αποδεικνύουν πως ενασχόληση των ατόμων τρίτης ηλικίας με δραστηριότητες πνευματικής φύσεως και η «επανεκμάθηση» νέων πληροφοριών από αυτούς συνδέεται, επίσης, με μειωμένες πιθανότητες εμφάνισης της νόσου Alzheimer και των συναφών ανοϊκών διαταραχών, που εξελίσσονται σε σύγχρονη μάστιγα του δυτικού πολιτισμού. Αναντίλεκτα, η επαφή των ατόμων Τρίτης Ηλικίας με τη φύση δημιουργεί συναισθήματα ευεξίας και ευφορίας, κάτι που συμβάλλει με τη σειρά του στην προαγωγή της ψυχικής υγείας και στην βελτίωση της γνωστικής τους κατάστασης.

Πέραν όμως από τα ατομικά οφέλη, η λειτουργία μιας Υπαίθριας Λέσχης Φιλίας έχει και κοινωνικές προεκτάσεις. Ο ηλικιωμένος παύει να είναι περιθωριοποιημένος, έγκλειστος σε ένα ψυχρό κτίριο. Αποφεύγεται η ιδρυματοποίησή του και μετατρέπεται σε δυναμικό, «ζώον πολιτικόν» κατά τον Αριστοτέλη, που χαίρεται τον εαυτό του, τη ζωή του και την πόλη του. Η Πόλις και η Φύση που ο σύγχρονος πολίτης είχε την τάση να αγνοεί και να υποτιμά- με τα γνωστά αποτελέσματα- αποκτούν και πάλι τον πρώτο λόγο…

Pedion Areos SitsaKoniari Και κάτι τελευταίο… Η Αθήνα της κρίσης βιώνει μια πολύπλοκη καθημερινότητα. Οι ανοιχτοί χώροι όπως το Πεδίο του Άρεως μετατράπηκαν σε καταφύγιο παραβατικότητας, οι ηλικιωμένοι κάτοικοι του κέντρου κλείνονται στα σπίτια τους από νωρίς, οι γενιές δεν συναντιούνται και ο φόβος για τον Άλλο, τον Ξένο έχει φωλιάσει στις ψυχές όλων μας. Το αυγό του φιδιού έσπασε και αυτό που βγήκε από μέσα αντιμετωπίζει το ιστορικό κέντρο της πόλης σαν προσωπικό του τσιφλίκι και πεδίο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών. Μια υπαίθρια λέσχη φιλίας φέρνει τα γεροντάκια στο προσκήνιο της πόλης που τους ανήκει. Εκεί θα επιτευχθεί διαγενεακή ζύμωση καθώς θα συναντήσουν τα μικρά παιδιά που παίζουν, θα μιλήσουν με αυτά και θα διδαχθούν ο ένας από τον άλλο. Εκεί θα γνωρίσουν το μετανάστη. Θα ανταλλάξουν διαπολιτισμικές εμπειρίες και θα καταλάβουν ότι μπορούμε να συνυπάρξουμε όλοι αρμονικά. Μπορείτε να σκεφτείτε κάτι πιο λειτουργικό και συνάμα πιο όμορφο;