Περίληψη
Το παρόν τεχνικό εγχειρίδιο αποτυπώνει τις επιδράσεις και δυνατότητες της Κοινωνικής Οικονομίας στην ανάπτυξη του κοινού διασυνοριακού βιοτουριστικού προϊόντος σε συνεργασία Ελλάδας – Αλβανίας
Η εξέλιξη του τουρισμού του μέλλοντος αναγκαστικά ακολουθεί τα νέα δεδομένα δικτυακής οργάνωσης της κοινωνίας, την οικονομική αξία της ανάδυσης του τρίτου τομέα της οικονομίας, την τάση για δημιουργικές κοινωνικές εμπειρίες. Οι σύγχρονοι καταναλωτές γίνονται ολοένα και περισσότερο έμπειροι, ώριμοι και απαιτητικοί για καινοτόμες υπηρεσίες και εξαιρετικά βιώματα που μόνο στο επίπεδο μιας δημιουργικής τοπικής κοινότητας μπορούν να προσφερθούν ως βίωμα.
Η προσέγγιση της ανάπτυξης του συνόλου του εναλλακτικού τουρισμού και του τουρισμού κοινωνικής εμπειρίας μέσω της ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας είναι μια νέα οπτική και απαιτεί μια καινοτόμο μεθοδολογία στην κινητοποίηση των υλικών και ανθρώπινων πόρων που συνθέτουν το “βιοτουρισμό” στη διασυνοριακή περιοχή Δήμου Πρεσπών και Περιφέρειας Κορυτσάς.
Η Κοινωνική Οικονομία είναι επί της ουσίας η συστηματοποίηση της συμβολής της κοινωνικής και πολιτιστικής δράσης στο βιοτουρισμό και την επιχειρηματικότητα με τη δημιουργία μιας νέας δομής που αποτυπώνεται στο Διακρατικό Σύμφωνο Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας.
Η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας σε τοπικό επίπεδο παράλληλα με την ανάπτυξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και του συνεργατισμού είτε με τη μορφή συνεταιρισμών είτε μη κερδοσκοπικών συμπράξεων για την αξιοποίηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς είναι προϋπόθεση για τη συγκρότηση του βιοτουριστικού προϊόντος. Ιδιαίτερα όταν αυτή η διαδικασία συνδυάζεται με την πολυποικιλότητα της τοπικής κονωνικής γεωργίας ώστε να προσφέρεται στον επισκέπτη το βίωμα και η εμπειρία της αυθεντικότητας της αγροτικής κοινωνίας.
Γι’ αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία η συγκρότηση του κοινωνικού κεφαλαίου σε ένα τοπικό όραμα συλλογικής δημιουργίας.
Το κοινωνικό κεφάλαιο μιας περιοχής που συνίσταται στη συνεργασία και την υποστήριξη μιας οικονομικής δραστηριότητας, όπως ο βιοτουρισμός, πέραν από τα στενά όρια της αγοράς, από την τοπική κοινωνία συνολικά εξετάζεται εδώ ως ο παράγοντας που συντελεί στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας στη διασυνοριακή περιοχή Πρεσπών – Κορυτσάς και η συμμετοχή ανενεργού ανθρώπινου δυναμικού που υποαπασχολείται στην ανάπτυξη και διαμόρφωση του κοινού βιοτουριστικού προϊόντος.
Ζητούμενο του βιοτουριστικού προϊόντος είναι οι τουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή να βιώσουν έναν πιο φυσικό και φιλόξενο τρόπο ζωής από αυτόν που έχουν συνηθίσει και επομένως να βρουν ένα λιγότερο μολυσμένο περιβάλλον, εξυπηρετικούς επιχειρηματίες και προσωπικό, φιλόξενους ανθρώπους και γενικά μια εναλλακτική συνολική βιοτουριστική προσφορά.
Για να επιτευχθεί αυτό, το κεφάλαιο της περιοχής, το οποίο αποτελούν η ιστορία, ο πολιτισμός, η αγροτική και κοινωνική κληρονομιά και η ποικιλότητα των δραστηριοτήτων πρέπει να υποστηρίζεται ως κοινή και μοναδική αξία και να εκτιμάται ως η ισχυρότερη οικονομική κατευθυντήρια γραμμή, αναδεικνύοντας την αξία του ολιστικού βίου.
Όλοι οι παράγοντες της βιοτουριστικής δραστηριότητας θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στη διατήρηση αυτού του κεφαλαίου και συγκεκριμένα:
- Οι τοπικές αρχές να ελέγχουν την ποιότητα του παρεχόμενου βιοτουριστικού προϊόντος και να παρεμβαίνουν όπου κρίνεται αναγκαίο.
- Οι επιχειρηματίες να αξιοποιούν στο έπακρο τους διαθέσιμους πόρους και να αναδεικνύουν τα ισχυρά σημεία του παρεχόμενου βιοτουριστικού προϊόντος και της διασυνορικαής περιοχής Ελλάδας – Αλβανίας.
- Οι ιδιώτες να διατηρούν το κεφάλαιο της περιοχής και να κάνουν ευχάριστη τη διαμονή των τουριστών, προσφέροντάς τους εναλλακτικές εμπειρίες.
Για τη διάδοση του θεσμού της κοινωνικής οικονομίας, των κοινωνικών επιχειρήσεων και της συμμετοχής της τοπικής κοινωνίας στο τοπικό σχέδιο και όραμα ανάπτυξης η Τοπική «Σύμπραξη Πρέσπα – Korca» είναι συνδεδεμένη με το Πανελλήνιο Παρατηρητήριο των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών που έχει αναπτύξει ένα συγκεκριμένο μοντέλο socialmedia και το οποίο εξυπηρετεί την επικοινωνιακή προβολή και του συγκεκριμένου έργου.
Δημιουργείται έτσι μια δεξαμενή σκέψης και δράσης στη βάση της οριζόντιας συλλογικής δημιουργίας και ανταλλαγής ύλης που εξασφαλίζει το πρόγραμμα.