Συνέντευξη του Αλέξανδρου Ξυράφη στη Χριστίνα Χαραλαμποπούλου
Ο Αλέξανδρος Ξυράφης αφηγείται την εμπειρία του ως συντάκτης και διαχειριστής των δύο ηλεκτρονικών εφημερίδων Social Activism Αθηνών και Oikopress. Όπως αναφέρει, η συγκεντρωτική αξιοποίηση των γνώσεών του κατά το εγχείρημα των δύο εφημερίδων όπως προέκυψε, αποτελεί για κείνον μία ανέλπιστη δημιουργική «όαση» βασιζόμενη στη συμμετοχικότητα. Και τούτο, λόγω της προαποκτηθείσας εμπειρίας του στην επιμέλεια, διόρθωση και ηλεκτρονική μορφοποίηση απλού ή μαθηματικού κειμένου και -συν τοις άλλοις- έχοντας ασχοληθεί επί χρόνια και με την επιλογή θεματολογίας και τη διάδοση επιλεγμένων χρηστικών, επιστημονικών και μη, πληροφοριών μέσω του blogging και των social media.
Μεταξύ άλλων, επισημαίνει ότι «… οι αφανείς αγωνιστές, οι αφανείς ήρωες, οι αμφισβητίες του οτιδήποτε μη δίκαιου, οι ονειροπόλοι «ενός καλύτερου αύριο» βρίσκονται εκεί έξω. Ολοένα αυξάνονται, διεκδικώντας μαχόμενοι τα αναφαίρετα δικαιώματα όλων μας. Και για λογαριασμό εκείνων οι οποίοι εξακολουθούν να βρίσκονται στον καναπέ τους. Κι ας μην το γνωρίζουν…».
Αλέξανδρε, είσαι πτυχιούχος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Τμήματος Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής και Υδατοκαλλιεργειών (ειδίκευση στην Ενδοκρινολογία) και είχες την ευκαιρία να εργαστείς ως επιμελητής κειμένων και αρχισυντάκτης, εκτός των άλλων, στις εφημερίδες Oikopress και Social Activism Αθηνών. Ήδη έχεις διανύσει τον τέταρτο μήνα της πρακτικής εξάσκησης. Τι έχεις αποκομίσει από αυτή την εμπειρία και πώς σκέφτεσαι να την αξιοποιήσεις;
Αν και Γεωπόνος ως πτυχιούχος, τα τελευταία δέκα έτη δραστηριοποιούμαι επαγγελματικά στον πολύπαθο χώρο των εκδοτικών οίκων. Με το χώρο της δημοσιογραφίας δεν είχα την ευκαιρία, πλην τούτης της πρακτικής εξάσκησης, να ενασχοληθώ. Αποτελεί σημαντικότατο σημείο αναφοράς το ότι 48 άνεργοι νέοι επιστήμονες και μη, άγνωστοι μεταξύ τους μέχρι πρότινος, κατάφεραν να σχηματίσουν δύο λειτουργικότατες και πολλά υποσχόμενες -από πλευράς γνώσεων και δυνατοτήτων- ομάδες σύνταξης στα πλαίσια του σχεδιασμού και δημιουργίας των ηλεκτρονικών εφημερίδων Oikopress και Social Activism Αθηνών.
Η συγκεντρωτική αξιοποίηση όλων των γνώσεών μου στο εγχείρημα αυτό όπως και προέκυψε, αποτελεί για μένα μία ανέλπιστη δημιουργική «όαση» βασιζόμενη στη συμμετοχικότητα. Και τούτο, λόγω της προαποκτηθείσας εμπειρίας μου στην επιμέλεια και διόρθωση κειμένου, τη δακτυλογράφηση ειδικά μαθηματικού κειμένου, τη σελιδοποίηση, την ηλεκτρονική μορφοποίηση κ.ά., και έχοντας -συν τοις άλλοις- ασχοληθεί επί χρόνια και με την επιλογή θεματολογίας και τη διάδοση επιλεγμένων χρηστικών, επιστημονικών και μη, πληροφοριών μέσω του blogging και των social media.
Κατά τη διάρκεια αυτών των τεσσάρων μηνών, ο εμπλουτισμός μου με επιπρόσθετες γνώσεις ήταν ουσιαστικός, ενώ θα τις χαρακτήριζα ως άμεσα αξιοποιήσιμες για το μέλλον. Για παράδειγμα, η εκμάθηση του Συστήματος Διαχείρισης Περιεχομένου “Joomla!” όσον αφορά το «στήσιμο» ενός δημοσιογραφικού ιστότοπου.
Η σύλληψη, όμως, ο «σχεδιασμός» μίας ιδέας και η υλοποίησή της από το τίποτα σε κάτι λειτουργικό, συμμετοχικό, χρηστικό, ποιοτικό και άμεσα εφαρμόσιμο εργαλείο πληροφόρησης και επικοινωνίας -με την πρόκληση της αντιμετώπισης οποιουδήποτε επερχόμενου προβλήματος- αποτελεί κατά την άποψή μου, τον αποκτηθέντα πνευματικό «πλούτο» όλων μας.
Ποιο ήταν το φάσμα των εργασιών ευθύνης σου με τις οποίες απασχολήθηκες;
Το φάσμα των εργασιών ευθύνης μου με τις οποίες μου δόθηκε η ευκαιρία να απασχοληθώ αυτούς τους τέσσερις μήνες είναι ιδιαίτερα ευρύ. Πιο συγκεκριμένα, ανέλαβα αρχικά την επιμέλεια και διόρθωση των άρθρων και των δύο ομάδων συντακτών των εφημερίδων Oikopress και Social Activism Αθηνών.
Ακολούθησε, η αρθρογράφηση κειμένων και η αναζήτηση θεματολογιών όσον αφορά την κοινωνική οικονομία, τη συμμετοχική δημοκρατία και την εξελισσόμενη ανθρωπιστική κρίση. Κατόπιν της αναρτήσεώς τους μέσω του Συστήματος Διαχείρισης Περιεχομένου “Joomla!” στις δύο ηλεκτρονικές εφημερίδες, στη συνέχεια η διαμόρφωση της κάθε επιμέρους θεματολογίας σε μία αρχική μορφή -πάνω στο σκεπτικό- “wiki” ώστε να αποτελεί ουσιαστικά πιο χρηστική και ευκόλως ανευρέσιμη πληροφορία στον αναγνώστη κατά την αναζήτηση του εκάστοτε θέματος ενδιαφέροντός του.
Εκτός των παραπάνω, ανέλαβα και τη βελτιστοποίηση (SEO = Search engine optimization) των δύο ηλεκτρονικών εφημερίδων σε συνεργασία με την ομάδα του Τεχνικού τμήματος.
Τέλος, μου ανατέθηκε και η αρχισυνταξία μίας ομάδας συντακτών της εφημερίδας Social Activism Αθηνών με την οποία εξακολουθώ να βρίσκομαι σε στενή και άριστη συνεργασία μαζί τους.
Πώς νιώθεις ως ενεργό μέλος μίας ομάδας η οποία ασχολείται με μία δουλειά ιδιαίτερη, λόγω του ότι έχει να διαχειριστεί ζητήματα επικοινωνίας και χρηστικής ενημέρωσης;
Ως ενεργό μέλος αυτής της ομάδας αισθάνομαι καταρχάς ευθύνη. Ευθύνη ως προς τον αναγνώστη, όσον αφορά την πληροφορία και τη χρηστική ενημέρωση γενικότερα η οποία του παρέχεται. Ευθύνη ως προς τον -ή την- συνάδελφό μου με τον οποίο συνεργάζομαι. Ευθύνη ως προς το παραγόμενο «έργο» και τη διαχείριση ζητημάτων σχετικών ως προς την υλοποίησή του εν λόγω «έργου».
Παράλληλα, αισθάνομαι ευτυχής για τη δυνατότητα που μου παρέχεται, μέσω τούτης της ομάδας, να συνεργάζομαι με νέους και αξιόλογους επιστήμονες οι οποίοι παρατηρούν, αμφισβητούν, σκέπτονται, συμπράττουν προσφέροντας, με αυτό τον τρόπο, χρηστική κοινωνική ενημέρωση.
Το διαδίκτυο και η χρηστική ενημέρωση μέσω αυτού, άλλωστε, αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Μένει μονάχα ο τρόπος διαχείρισής τους και το «έργο» το οποίο επιτελούν.
Πριν από αυτή την εργασία ήσουν άνεργος; Αν ναι, ένιωθες ταυτόχρονα και ανενεργός ή είχες κάποια δραστηριότητα;
Όταν κάποιος βρίσκεται στην ανεργία, και μάλιστα μακροχρόνια, οφείλει να βρει λύσεις σε άμεσα ζητήματα χωρίς πλέον το περιθώριο λάθους. Ταυτόχρονα, καλείται να εξεύρει και εργασία υπό συνθήκες -ασχέτως παραπλανητικού επιθέτου- χρεωκοπίας. Κατέληξα, λοιπόν, δραστηριοποιούμενος εντόνως και όχι παραμένοντας ανενεργός, λόγω και του άπλετου και «ξέγνοιαστου» ελεύθερου χρόνου που μου παρείχε η ανεργία, σε μία λέξη: Ευελιξία. Ευελιξία επαγγελματική και προσανατολισμού. Ευελιξία αξιοποίησης γνώσεων, εμπειρίας και δεξιοτήτων με ποιοτικό προσανατολισμό και μην αφήνοντας καμία ευκαιρία πλέον να πηγαίνει χαμένη. Με άλλα λόγια: «Μάθε τέχνη και άστηνε…».
Νιώθεις αδικημένος από τις συνθήκες που υπάρχουν στη χώρα μας για τους πτυχιούχους και νέους επιστήμονες;
Δεν αποτελεί τόσο θέμα αδικίας αλλά περισσότερο, θα έλεγα, θέμα σε μεγάλο βαθμό αναξιοκρατικού και μάλλον οικογενειοκρατικού κατεστημένου, το οποίο ξεκινά ακόμη κι από το χώρο των Πανεπιστημίων. Για παράδειγμα, ας θεωρήσουμε ότι ένας νέος πτυχιούχος επιστήμονας αποφασίζει να ασχοληθεί με την έρευνα. Αρχικά, με βάση τα τωρινά δεδομένα, σε γενικά πλαίσια, χρειάζεται φυσικά ένα σημαντικό προϋπάρχον χρηματικό κεφάλαιο ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίξει τις περαιτέρω σπουδές του, δεδομένου ότι δεν θα μπορεί να ανταπεξέλθει και με ταυτόχρονη εργασία. Παράλληλα, χρειάζεται φυσικά και κάποιος «γνωστός εκ των έσω» ώστε να έχει στο τσεπάκι την ακαδημαϊκή «προώθηση» και καταξίωσή του. Το αποτέλεσμα είναι, πολλά «μεγάλα μυαλά» να χάνονται στον κυκεώνα της αναζήτησης ενός άσχετου με το αντικείμενό τους μέλλοντος λόγω της ανύπαρκτης αξιολόγησης και τελικώς της μη αξιοποίησής τους για χάρη της επιστήμης.
Ποιες είναι όμως οι συνθήκες εύρεσης εργασίας, με βάση το αντικείμενό τους, των νέων επιστημόνων οι οποίες επικρατούν; Για παράδειγμα, πρώτο και ανυπέρβλητο εμπόδιο: Η «προϋπηρεσία», την οποία παρόλο που είναι αδύνατον, υπό τις τωρινές αλλά και κατά το παρελθόν συνθήκες, να την αποκτήσεις, είναι ταυτόχρονα υποχρεωτικό λόγω του ότι ζητείται, να την έχεις αποκτήσει. Κάτι το οποίο φυσικά οδηγεί από μόνο του εις άτοπον απαγωγή. Όλα, δηλαδή, υπό μία έννοια ξεκινούν «στραβά» από την αρχή. Χωρίς ίσα «προνόμια» για όλους. Ανεξαιρέτως.
Η γενιά μας προέρχεται από δύο προηγούμενες γενιές που πέρασαν πολλά. Κατοχή, Εμφύλιο, Χούντα. Οι ελλείψεις τους, ακόμη και σε βασικά αγαθά, ήταν πολλές ενώ με τη βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου που ακολούθησε, γαλούχησαν τους απογόνους τους (τούτη τη γενιά δηλαδή, εμάς) με τη λογική του ωχαδερφισμού, της αδιαφάνειας και της τεμπελιάς, «χαράσσοντας» με αυτό τον τρόπο το κυνήγι του «ευκαιριακού – κενού κέρδους», υλικού και πνευματικού. Η γαλούχηση, δηλαδή, μίας ολόκληρης γενιάς χωρίς, ουσιαστικά, ηθικές και υπαρξιακές αναστολές. Χωρίς την κριτική ικανότητα της αμφισβήτησης ή τουλάχιστον έχοντάς την σε κατάσταση «λήθαργου». Γίνεται, επίσης, ιδιαίτερη αναφορά σε τούτη τη γενιά διότι αυτή είναι που νομοτελειακά, από πλευράς ηλικίας, καλείται να δημιουργήσει εκτός των άλλων και οικογένεια. Το ερώτημα είναι αν μπορεί. Η απάντηση είναι προφανής. Δε μπορεί.
Αποτελεί πλέον επιτακτική ανάγκη η συνειδητοποίηση της παρούσας κατάστασης από όλους μας, η αποτίναξη της «κατάστασης σοκ» υπό την οποία το μεγαλύτερο ποσοστό του κόσμου εξακολουθεί να βρίσκεται υποβασταζόμενο. Η γενιά, λοιπόν, τούτη καλείται να πάρει την κατάσταση στα χέρια της. Να σώσει κατά μία έννοια τη λεγόμενη «παρτίδα». Όχι απαραίτητα για να σωθεί. Απλώς ώστε να αλλάξει κατά κάποιο τρόπο τα τωρινά δυσοίωνα δεδομένα, δίνοντας την ελπίδα για «ένα καλύτερο μέλλον». Αφήνοντας τουλάχιστον παρακαταθήκη για τους επόμενους οι οποίοι θα αμφισβητήσουν, θα αγωνιστούν, θα χάσουν και θα κερδίσουν για το κοινό καλό.
Οι αφανείς αγωνιστές, οι αφανείς ήρωες, οι αμφισβητίες του οτιδήποτε μη δίκαιου, οι ονειροπόλοι «ενός καλύτερου αύριο» βρίσκονται εκεί έξω. Ολοένα αυξάνονται, διεκδικώντας μαχόμενοι τα αναφαίρετα δικαιώματα όλων μας. Και για λογαριασμό εκείνων οι οποίοι εξακολουθούν να βρίσκονται στον καναπέ τους. Κι ας μην το γνωρίζουν…
Στις εφημερίδες, νιώθεις ως ειδικός συντάκτης στη θεματική σου ή νιώθεις ότι συμμετέχεις σε ένα έντυπο δημοσιογραφίας πολιτών όπως αυτό τουλάχιστον παρουσιάστηκε τελευταία στην εκδήλωση στο Hilton;
Λόγω του γεγονότος ότι τους τέσσερις αυτούς μήνες ενασχολήθηκα με ένα ευρύ φάσμα εργασιών ευθύνης μου, θα έλεγα ότι αισθάνομαι περισσότερο ως συμμετοχικός «κρίκος» μίας δεμένης συντακτικής ομάδας μη επαγγελματιών δημοσιογράφων σε ένα έντυπο δημοσιογραφίας απλών πολιτών παρά ως ειδικός συντάκτης μίας συγκεκριμένης θεματολογίας, αν και θα μπορούσε να ειπωθεί και αυτό.
Εξάλλου, αυτή είναι κι η βασική ιδέα της συμμετοχικής δημοσιογραφίας. Δηλαδή, η ελευθερία του να δοθεί «βήμα» να ακουστούν απόψεις ανθρώπων που δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα έως τώρα γνωρίζοντας πάνω απ’ όλα ότι η συνολική γνώση όλων των ανθρώπων είναι μεγαλύτερη αλλά και μακράν πλουσιότερη απ’ ότι μονάχα των «επαγγελματιών» δημοσιογράφων. Τούτο, άλλωστε, δεν αποτελεί και την υγιή και αναγκαία μεταμόρφωση της επικρατούσας δημοσιογραφίας, δηλαδή της μονόφθαλμης, «κυρίαρχης» δημοσιογραφίας της παραπληροφόρησης;