Γράφει η Αναστασία Πρίφτη,
Κοινωνική Ανθρωπολόγος
Η γνωστή μας πρωτοχρονιάτικη κρεμμύδα, το φυτό με την επίσημη ονομασία Scilla Maritima, ή αλλιώς «Μπότσ’κα», είναι το γούρι που με μεγάλη χαρά μοίρασα πέρσι την πρωτοχρονιά εδώ και εκεί. Φέτος το μόνο γεγονός που με συγκινεί είναι ότι η κρεμμύδα μου κατάφερε να επιβιώσει έναν ολόκληρο χρόνο και να διατηρήσει ένα δυο φυλλαράκια ζωντανά. Ίσως γι’ αυτό οι αρχαίοι Έλληνες τη θεωρούσαν σύμβολο αναγέννησης και υγείας, καθώς όντως ο βολβός της μπορεί να διατηρηθεί και να βλαστήσει ακόμα και έξω άπ’ το χώμα για περισσότερα από ένα έτη.
Πώς μπορεί τελικά όμως να συνδέεται η κρεμμύδα ή κάθε άλλο πρωτοχρονιάτικο γούρι με όσα προσδοκούμε σαν άνθρωποι, σαν πολίτες μίας κοινωνίας σε αναβρασμό, από τον καινούριο χρόνο, από το μέλλον; 
Το ερώτημα μένει ανοικτό καθώς είναι σεβαστό το γεγονός ότι η προσέλκυση της τύχης αποτελεί ευσεβή πόθο εδώ και πολλούς αιώνες σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι άνθρωποι στην προσπάθεια τους να εξευμενίσουν και να πάρουν την τύχη με το μέρος τους χρησιμοποιούσαν μικροαντικείμενα, τα λεγόμενα γούρια. Η συνήθεια αυτή έγινε εθιμοτυπική πλέον, ειδικά τις γιορτινές ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς οι οποίες είναι γεμάτες δοξασίες για την απόκτηση καλής τύχης.
Είναι γεγονός ότι ακόμα και σήμερα στις σύγχρονες κοινωνίες που επικρατεί η λογική αναζητούμε το κατάλληλο γούρι, για να ευχηθούμε την Πρωτοχρονιά και να «καλοπιάσουμε» την τύχη για το επερχόμενο έτος. Έτσι πολλοί από εμάς έχουμε γίνει ήδη συλλέκτες διαφόρων «τυχερών» αντικειμένων όπως: πετάλων, ροδιών, ομοιωμάτων, κλειδιών, νομισμάτων, πετρωμάτων και άλλων πολλών από διάφορα μέρη του κόσμου.
Πρόκειται για μία πανάρχαια συνήθεια η οποία ανήκει στις λεγόμενες λαϊκές δοξασίες και βασίζεται στη θεωρία της Αντιστοιχίας, δηλαδή, το όμοιο δημιουργεί το όμοιό του. Μήπως όμως είναι καιρός, όχι βεβαίως να εγκαταλείψουμε κάθε προσπάθεια να εξευμενίσουμε την τύχη μας αλλά, να αναζητήσουμε νέα σύμβολα τα οποία να αντιπροσωπεύουν τις σημερινές μας ανάγκες; Οι σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες χρειάζονται νέα σύμβολα, τα οποία να αντικατοπτρίζουν το «κοινωνικό φαντασιακό» μας, θα μπορούσαμε να πούμε δανειζόμενοι έναν όρο από τον Κορνήλιο Καστοριάδη.
Αν ρίξουμε μία ματιά στο συμβολικό χαρακτήρα των πιο διαδεδομένων τυχερών γουριών θα δούμε ότι πίσω από αυτά τα μικροαντικείμενα βρίσκεται η προσδοκία για αφθονία, πλούτο, δύναμη, γονιμότητα, υγεία και ευημερία. Σε ολόκληρο τον κόσμο, σε κάθε κοινωνία, για κάθε άνθρωπο ξεχωριστά που ζει, δρα και αγωνίζεται για την πρόοδο και την ευημερία είναι αναμφίβολα σημαντικές οι παραπάνω προσδοκίες. Όμως ποιες είναι σήμερα οι συγκεκριμένες ανάγκες της κοινωνίας που διανύει μία πολυμέτωπη κρίση και ποιοι είναι οι ευσεβείς πόθοι της για το επερχόμενο έτος; Είναι η αφθονία και ο πλούτος τα μέσα για να οδηγηθούμε σε πιο «καλότυχους» δρόμους;
Το μόνο σίγουρο και ιστορικά πλέον αποδεδειγμένο είναι ότι ο άκρατος καταναλωτισμός, ο ατομικισμός και ο σφετερισμός της δύναμης, της εξουσίας μόνο την κακοτυχία μας έφεραν. Χρειαζόμαστε άλλες διεξόδους, βασισμένες σε δημοκρατικές δομές για την αναζήτηση και την επίτευξη της ισοκατανομής της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής εξουσίας – δύναμης ως μοναδικής εγγύησης για την επιβίωση και την πρόοδο της κοινωνίας μας. Στο πλαίσιο αυτής της δημοκρατικής κοινωνίας την καλή τύχη θα την δημιουργήσουμε μόνοι μας, μέσα από την ισχυροποίηση της αυτονομίας μας, η οποία μπορεί να απορρέει και να υποστηρίζεται από την ισότητα, τον αλληλοσεβασμό, την αλληλοϋποστήριξη, την αλληλεγγύη και το συλλογικό διαμοιρασμό. Χρειαζόμαστε μία κοινωνία συλλογικής δημιουργίας και ανάπτυξης βασισμένης στην κοινωνική οικονομία. Έτσι θα χαράξουμε οι ίδιοι πιο καλότυχους δρόμους πεπεισμένοι πλέον ότι είναι καιρός να πάρουμε τις τύχες στα χέρια μας.