Ο Φεμινισμός στις Η.Π.Α : Η πορεία του γυναικείου κινήματος προς την κατάκτηση της ψήφου

Γράφει η Χριστίνα Ν. Χαραλαμποπούλου,

Διεθνολόγος

suffragette3Αναμφισβήτητα το κίνημα, όπως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, του φεμινισμού εντάσσεται στο εύρος του κοινωνικού ακτιβισμού. Ο φεμινισμός περιλαμβάνει στους κόλπους του κομμάτια ηθικής φιλοσοφίας, κοινωνικές θεωρίες και πολιτικές δράσεις.

Οι στόχοι και οι διεκδικήσεις του φεμινιστικού κινήματος αν και ποικίλουν έχουν ως κοινό παρανομαστή τη χειραφέτηση της γυναίκας. Το θέμα της φεμινιστικής φιλοσοφίας αποτελεί ένα δαιδαλώδες θέμα με πάρα πολλά παρακλάδια.

Στo παρόν άρθρο παρουσιάζεται συνοπτικά, η πορεία του κινήματος για την διεκδίκηση γυναικείων πολιτικών δικαιωμάτων στις Η.Π.Α. Το πρώτο φεμινιστικό ρεύμα αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά περίπου στα μέσα του 19ου αιώνα, όμως από την Αμερικανική Επανάσταση και την εποχή της περίφημης Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας κάποιες φεμινιστικές φωνές έκρουαν τον κώδωνα για την γυναικεία χειραφέτηση, με λαμπρό παράδειγμα την Abigail Adams, που αποδεικνύει τα προαναφερθέντα μέσα από την αλληλογραφία της με το σύζυγό της και Πρόεδρο των Η.Π.Α John Adams.

Η εισαγωγή της έννοιας της Ρεπουμπλικανικής Μητρότητας δίνει μια περαιτέρω ώθηση για την μετέπειτα κινητοποίηση του κινήματος, θέτοντας την γυναίκα διαμέσου της μητρότητας, σε ένα διαφορετικό βάθρο στα πλαίσια της κοινωνίας, ανάγοντας την σε διαμορφωτή των μελλοντικών πολιτών μέσω της γαλούχησης των παιδιών.

Εν συνεχεία, το κίνημα της εγκράτειας και ο ευαγγελικός χριστιανισμός έρχονται να προκρίνουν την ηθική μεταρρύθμιση και απαιτούν την νομική προστασία των γυναικών οι οποίες κατ’ εξακολούθηση έπεφταν θύματα της αντρικής κακοποίησης εξαιτίας της κατανάλωσης αλκοόλ.

Το κίνημα κατά της δουλείας έρχεται με την σειρά του να δώσει στις γυναίκες ακόμα πιο ενεργή συμμετοχή στα κοινά, κάνει ακόμα προσφορότερο το έδαφος για την διεκδίκηση της ψήφου.

Ενώ ταυτόχρονα διαμορφώνεται ο μαύρος φεμινισμός, απόρροια της ρατσιστικής συμπεριφοράς των λευκών γυναικών ως προς της μαύρες γυναίκες τις οποίες περιθωριοποιούν με κάθε τρόπο από τις οργανώσεις για την κατάργηση της δουλείας αλλά και από τις οργανώσεις για τα γυναικεία δικαιώματα. Έτσι, το γυναικείο κίνημα διασπάται σε δύο πόλους και οι έγχρωμες γυναίκες οδηγούνται στην ξεχωριστή οργάνωση.

Ιδιαίτερης σημασίας είναι το Συνέδριο στο Seneka Falls (Νέα Υόρκη) το 1848, με αποκύημα της την Διακήρυξη των Συναισθημάτων μέσα από την οποία διατυπώνεται η διεκδίκηση του δικαιώματος της ψήφου- το αίτημα της οποίας, πλέον καταγράφεται με κάθε επισημότητα στις επιδιώξεις του κινήματος- καθώς και η διεκδίκηση άλλων δικαιωμάτων όπως ισότητα στην οικογένεια, την ηθική, την εργασία, τη θρησκεία και τη μόρφωση. Το 1869, ο Τζον Στιούαρτ Μιλλ εξέδωσε το Η Υποταγή των Γυναικών (The Subjection of Women) με κεντρικό πυρήνα ότι «η νόμιμη κατωτερότητα του ενός φύλου από το άλλο είναι λάθος…και… ένα από τα κύρια εμπόδια στην βελτίωση και την πρόοδο της ανθρωπότητας».

Γεγονός το οποίο θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι έδωσε μία περαιτέρω ώθηση στην διεκδίκηση της ψήφου, είναι ο εμφύλιος πόλεμος. Οι γυναίκες «αλλάζουν» ρόλο εκείνη την περίοδο- δεδομένου ότι οι άντρες είχαν πάει στον πόλεμο -και εργάζονται σε παραδοσιακά αντρικές δουλειές. Επιπλέον, όλα αυτά συν τις συνεχείς οργανώσεις φιλανθρωπιών και άλλων οργανισμών, έκαναν τις γυναίκες έμπειρες πάνω στα θέματα της διαχείρισης. Άλλες συγκυρίες προς αυτήν την κατεύθυνση ήταν η εξερεύνηση της Δύσης, η αστικοποίηση και η βιομηχανοποίηση. Όλα αυτά τις οδήγησαν γρήγορα στην επίτευξη του στόχου της απόκτησης του δικαιώματος της ψήφου.

701965-suffragettes

Όπως διαπιστώσαμε από τα προαναφερθέντα, η μορφή του αμερικανικού γυναικείου κινήματος για την κατάκτηση της ψήφου χαρακτηριζόταν από μια ιδιαίτερη πολυπλοκότητα εξαιτίας των πολλών συνιστώμενων δυνάμεων που το αποτελούσαν. Από την μια πλευρά οι γυναίκες που ασπάζονταν τον ευαγγελικό χριστιανισμό και επάνω σε αυτόν οικοδομούσαν τις ιδέες τους και αποτελούσαν και το πιο συντηρητικό κομμάτι, από την άλλη οι πιο ριζοσπαστικές φεμινίστριες που εισήγαγαν μια καινοτόμα οπτική για τα πράγματα της εποχής και πολλές φορές σόκαραν με το θεωρητικό πλαίσιο που παρουσίαζαν και τέλος, οι μαύρες φεμινίστριες οι οποίες είχαν να αντιμετωπίσουν τον ρατσισμό από την μεριά των λευκών ανδρών και γυναικών και τον άκρατο σεξισμό από λευκούς και μαύρους άνδρες.

Παρόλες τις ιδεολογικές διακυμάνσεις που δέχθηκε το κίνημα για την κατάκτηση της ψήφου, τελικά στις 18 Αυγούστου του 1920 με την 19η Τροπολογία του Αμερικανικού Συντάγματος, επικυρώνεται το δικαίωμα των γυναικών να μετέχουν στην πολιτική ζωή της χώρας.