Η εικόνα των κοινωνικών συνεταιρισμών στην Ευρώπη

Πανελλήνιο Παρατηρητήριο: Επιμέλεια Αθανάσιος Κόκκοτος

Επικοινωνία για περισσότερες πληροφορίες στο panparat@yahoo.gr

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σήμερα στην πρώτη θέση ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας. Στην ιστορία των ευρωπαϊκών χωρών, η ιδέα της οικοδόμησης ενός κοινού μέλλοντος για το σύνολο της ηπείρου υπήρξε συγχρόνως ελπίδα και πρόκληση. Μετά τις ολέθριες συνέπειες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η ήπειρος γύρισε επι­τέλους σελίδα, καθώς όλο και περισσότερες χώρες της επέλεξαν μια οδό προοδευτικής ενοποίησης, η οποία συνέβαλε στην αποτροπή του κινδύνου νέων συρράξεων.

Αναπόσπαστο μέρος αυτής της διαδικασίας ήταν η εφαρμογή ενός οικονομικού και κοι­νωνικού προτύπου το οποίο ενστερνίστηκαν όλα τα ιδρυτικά κράτη, και το οποίο υπήρξε επίσης ελκυστικό και για τα άλλα επίδοξα μέλη που αργότερα προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ιδίως η σημασία της αξίας της κοινω­νικής συνοχής υπήρξε κατευθυντήρια αρχή για πολλές επιλογές οικονομικής πολιτικής, θέτοντας τα θεμέλια για ένα ολοκληρωμένο όραμα ευρωπαϊκής ανάπτυξης.

Πολιτικό επίπεδο-φορείς

Η πρώτη Διάσκεψη της κοινωνίας των πολιτών που διοργανώθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 1999 με πρωτοβουλία της ΕΟΚΕ, επιβεβαίωσε το σημαντικό ρόλο που οφείλουν να διαδραματί­σουν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην ανάπτυξη ενός συμμετοχικού κοινωνικού προτύπου, καθώς και στη διαμόρφωση και υλο­ποίηση πολιτικών που μπορούν να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη στη δημοκρατική διαδικασία. Η κοινωνική οικονομία, με το συμμετοχικό χαρα­κτήρα της και τον ενεργό ρόλο των ενδιαφερό­μενων μερών, αναγνωρίστηκε ως φορέας ενός δυναμικού ικανού να συμβάλει στον εκσυγχρονι­σμό των ευρωπαϊκών συστημάτων πρόνοιας, και την ενεργό εμπλοκή των πολιτών στην εξεύρεση και την εφαρμογή λύσεων για ορισμένες από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την κοινωνία. Οι οργανισμοί κοινωνικής οικονομίας από ολόκληρη την ΕΕ εκπροσωπούνται άμεσα στην ΕΟΚΕ.

Το 2003, το Συμβούλιο της ΕΕ εξέδωσε έναν κανονισμό περί του καταστατικού της ευρωπαϊκής συνεταιριστικής εταιρείας (SCE), με στόχο τη στή­ριξη της ανάπτυξης των διασυνοριακών και δια­κρατικών δραστηριοτήτων των συνεταιρισμών.

Το 2004, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε μια «Ανακοίνωση για την προώθηση των συνεται­ριστικών εταιρειών στην Ευρώπη», στην οποία συνιστούσε να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στα νέα κράτη μέλη και τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες, όπου ο συνεταιριστικός τομέας παρου­σίαζε σχετικά χαμηλή ανάπτυξη.

Η ΕΕ έχει επίσης υποστηρίξει την εκκίνηση και την ανάπτυξη σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο των πρωτοβουλιών που αναφέρθηκαν στα προη­γούμενα κεφάλαια, ιδίως μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης. Οι κανο­νισμοί για τη λειτουργία και των δύο αυτών ταμείων για το 2014-2020 προβλέπουν την «προώθηση της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας» ως ειδική επεν­δυτική προτεραιότητα.

Επιπλέον, η ΕΕ έχει προωθήσει τον πειραμα­τισμό στο πεδίο της κοινωνικής οικονομίας, την ανταλλαγή και τη συνεργασία σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, τον προσδιορισμό και τη διάδοση των ορθών πρακτικών (περιλαμβα­νομένων όσων αφορούν τη νομοθεσία και τις οργανωτικές μορφές), καθώς και την κατάρτιση των νέων επαγγελματιών της κοινωνικής οικο­νομίας. Μέσω αυτών των πρωτοβουλιών, η ΕΕ έχει συμβάλει στην καινοτομία των πολιτικών κοινωνικής συνοχής στα κράτη μέλη.

Η πρωτοβουλία για την κοινωνική επιχειρηματι­κότητα (Social Business Initiative – SBI), εγκαι­νιάστηκε το 2011 και αποτελεί την πιο ευρεία πρωτοβουλία της ΕΕ μέχρι σήμερα, που αποσκο­πεί στην ενίσχυση της ανάπτυξης των κοινωνι­κών επιχειρήσεων σε ολόκληρη την ήπειρο. Η Επιτροπή αντιλαμβάνεται την πρωτοβουλία ως θεμελιώδες συστατικό της ολοκλήρωσης της ενι­αίας αγοράς, δίνοντας ώθηση στην επιχειρηματι­κότητα και τονώνοντας τις πολιτικές απασχόλησης. Το SBI στοχεύει στη δημιουργία σε ολόκληρη την Ευρώπη ενός ευνοϊκού οικοσυστήματος που θα προάγει την ανάπτυξη των κοινωνικών επιχειρή­σεων και της ευρύτερης κοινωνικής οικονομίας.

Η πρωτοβουλία για την κοινωνική επιχειρημα­τικότητα αναγνωρίζει ότι οι κοινωνικοί επιχειρη­ματίες είναι καινοτόμοι και αποτελούν κινητήριες δυνάμεις κοινωνικής αλλαγής. Περιέχει μέτρα για τη βελτίωση της ορατότητας και της αναγνώρι­σης των κοινωνικών επιχειρήσεων, την απλο­ποίηση του κανονιστικού περιβάλλοντος, ώστε οι κοινωνικές επιχειρήσεις να μπορούν ευκολό­τερα να υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα, και την αναβάθμιση της πρόσβασης των κοινωνικών επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση. Η Επιτροπή προέτρεψε τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να καταρτίσουν διεξοδικές στρατηγικές και να εντεί­νουν τις προσπάθειές τους για την προώθηση των κοινωνικών επιχειρήσεων, αξιοποιώντας πλήρως τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ προς το σκοπό αυτόν. Πέρα από το SBI, η Επιτροπή πρότεινε την καθιέρωση, στο πλαίσιο του προγράμματος για την κοινωνική αλλαγή και την καινοτομία 2014-2020, ενός χρηματοπιστωτικού μέσου που θα συμβάλλει στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αγο­ράς χρηματοδότησης κοινωνικών επιχειρήσεων, παρέχοντας μέσα συμμετοχής στο κεφάλαιο, δανειοδότησης και καταμερισμού του κινδύνου.

Επίσης έχουν δραστηριοποιηθεί και οι εθνικές και περιφερειακές πολιτικές των κρατών-μελών ξεχωριστά απο την κοινή Ευρωπαική πολιτική, για την στήριξη της κοινωνικής οικονομίας με τις εξης κατευθήνσεις:

• Ενθάρρυνση, ενεργοποίηση και ενίσχυση των πολιτών και προώθηση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας μεταξύ των νέων.
• Προσφορά υπηρεσιών επιχειρηματικής ανάπτυξης και δομών υποστήριξης.
• Παροχή βιώσιμης χρηματοδότησης για τη στήριξη κοινωνικών επιχειρήσεων από την εκκίνηση μέχρι την κλιμάκωση.
• Υποστήριξη της πρόσβασης σε δημόσιες αγορές.
• Συγκρότηση και αποτελεσματική αξιοποίηση ευνοϊκού νομικού, ρυθμιστικού και φορολογικού πλαισίου.
• Ολοκληρωμένη στρατηγική και χρηστή διακυβέρνηση.

Σήμερα, οι οργανώσεις-φορείς που εκπροσωπούν την κοινωνική οικονομία στην Ευρώπη είναι οι εξής:

1. Cooperative family:

– EUROCOOP: European Community of Consumer Cooperatives

– CECODHAS: European Liaison Committee for Social Housing — cooperative section

– CECOP: European Confederation of Workers’ Cooperatives, Social Cooperatives and

Participative Enterprises

– COGECA: General Confederation of Agricultural Cooperatives

– GEBC: European Cooperative Banking Group

– UEPS: European Union of Social Pharmacies

2. Mutual society family:

– AIM: International Association of Mutual Societies

– AMICE – Association of Mutual Insurers and Insurance Cooperatives in Europe

3. Association and social action organisation family:

– CEDAG: European Council of Associations of General Interest

– EFC: European Foundation Centre

– European Platform of Social NGOs

4. Platforms for Social Enterprises:

– CEFEC: Social Firms Europe, the Confederation of European Social Firms, Employment

Initiatives and Social Cooperatives

Όλοι οι παραπάνω φορείς αποτελούν σήμερα την κοινωνική οικονομία της Ευρώπης, όμως πέρα από αυτούς, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους τα κοινά δίκτυα και πλατφόρμες που αντιπροσωπεύουν την κοινωνική οικονομία και αποτελούνται από κρατικούς φορείς (π.χ. δημαρχεία) και / ή εταιρείες και άλλες κοινωνικές οργανώσεις που ενθαρρύνουν ενεργά την κοινωνική οικονομία. Τέτοιες περιπτώσεις είναι το δίκτυο ESMED, το Ευρώ-Μεσογειακό δίκτυο κοινωνικής οικονομίας, που αποτελείται από τις εθνικές κοινωνικές οικονομίες και ή συνεταιριστικές επιχειρήσεις της Πορτογαλίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, του Μαρόκου και της Τυνησίας. Το δίκτυο REVES, το
Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πόλεων και Περιφερειών για την Κοινωνική Οικονομία, το δίκτυο ENSIE, που είναι το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για τις κοινωνικές επιχειρήσεις Κοινωνικής Ένταξης και το δίκτυο FEDES – την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία των εργοδοτών Κοινωνικής οικονομίας. Ο CIRIEC, είναι μια ασυνήθιστη περίπτωση οργανισμού, που φέρνει σε επικοινωνία οργανώσεις που εκπροσωπούν εταιρείες του δημόσιου τομέα και τις κοινωνικές και συνεταιριστικές οικονομίες πολλών ευρωπαϊκών χωρών, μαζί με επιστημονικούς ερευνητές που ειδικεύονται στον τομέα αυτό.

Αριθμητικά δεδομένα

Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, εκτιμάται ότι η κοινωνική οικονομία στην Ευρώπη (η οποία συναπαρτίζεται από τους συνεταιρισμούς, τις αλληλασφαλιστικές εταιρείες, τις ενώσεις και τα ιδρύματα) απασχολεί πάνω από 14,5 εκα­τομμύρια εργαζόμενους, που αντιστοιχούν στο 6,5 % του ενεργού πληθυσμού των χωρών της ΕΕ-27 και γύρω στο 7,4 % του ενεργού πληθυ­σμού των χωρών της ΕΕ-15. Αυτοί οι αριθμοί περιλαμβάνουν ακόμη τη συντριπτική πλειονό­τητα των κοινωνικών επιχειρήσεων, καθώς σε αυτές συγκαταριθμούνται όλες οι κοινωνικές επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν νομικές μορφές της κοινωνικής οικονομίας, όπως οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί και οι επιχειρηματικές ενώσεις.

Είναι αξιοσημείωτο ότι η κοινωνική οικονομία έχει σημειώσει δυσανάλογη μεγέθυνση μεταξύ 2002-03 και 2009-10, καθώς αυξήθηκε από το 6 % στο 6,5 % της συνολικής ευρωπαϊ­κής αμειβόμενης απασχόλησης και από τα 11 εκατομμύρια στα 14,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Παρεμπιπτόντως, πρόκειται για ένα φαινόμενο που δεν περιορίζεται στην Ευρώπη, αλλά ενδυναμώνεται σε ολόκληρο τον κόσμο, όπως καθίσταται σαφές από τα στοιχεία για τους συνεταιρισμούς που δημοσιεύτηκαν στο πρόσφατο World Cooperative Monitor (Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Συνεταιρισμών) του Euricse και της Διεθνούς Συνεταιριστικής Ένωσης (www.monitor.coop).

Είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν ακριβή δεδομένα για την κοινωνική οικονομία και τους οργανισμούς που τη συγκροτούν, αφενός λόγω της έλλειψης προτυποποίησης των τύπων οργανισμών από χώρα σε χώρα, και αφετέρου λόγω της ανεπαρκούς προσοχής που οι στατιστικές υπηρεσίες επιδείκνυαν παραδοσιακά σε αυτούς τους τύπους οντοτήτων. Παρόλα αυτά, οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις επιτρέπουν μια πρώτη ανάλυση της συγκρότησης της κοινωνικής οικονομίας.

Στην Ευρώπη υπάρχουν διαφορετικοί τύποι οργανισμών της κοινωνικής οικονομίας και οι περισσότεροι έχουν συσταθεί ως ενώσεις, ιδρύματα και άλλες παρεμφερείς μορφές: αν συμπεριλάβουμε τόσο την αμειβόμενη όσο και την εθελοντική εργασία, αντιστοιχούν περίπου στο 65 % της απασχόλησης στην ευρωπαϊκή κοινω­νική οικονομία.

Σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι γεωργικοί συνεταιρισμοί κατέχουν συνολικό μερίδιο αγοράς γύρω στο 60 τοις εκατό στην επε­ξεργασία και εμπορία γεωργικών αγαθών και εκτιμώμενο μερίδιο 50 τοις εκατό στην προμήθεια εισροών. Η Ευρώπη διαθέτει περίπου 4.200 συνεταιριστικές πιστωτικές τράπεζες με 63.000 υποκαταστήματα. Αυτές οι συνεταιριστικές τράπεζες έχουν 50 εκα­τομμύρια μέλη (περίπου 10 τοις εκατό του πληθυσμού της ΕΕ), 181 εκατομμύρια πελάτες, 780.000 εργαζόμενους, 5,65 τρι­σεκατομμύρια ευρώ σε στοιχεία ενεργη­τικού, και μέσο μερίδιο αγοράς γύρω στο 20 τοις εκατό. Όσον αφορά τον ευρωπαϊκό τομέα λιανικής, 3.200 καταναλωτικοί συνε­ταιρισμοί απασχολούν 400.000 άτομα και έχουν 29 εκατομμύρια μέλη, 36.000 σημεία πώλησης και κύκλο εργασιών 73 δισεκα­τομμυρίων ευρώ. Οι συνεταιρισμοί λειτουρ­γούν επίσης προστατευτικά για τις θέσεις εργασίας εκατοντάδων χιλιάδων γεωργών και μικρών επιχειρηματιών, οι οποίοι κατορ­θώνουν να παραμένουν στην αγορά χάρη στις οικονομίες κλίμακας που παρέχουν οι συνεταιρισμοί.

Η εικόνα ανα χώρα

Το μέγεθος της κοινωνικής οικονομίας ενδεικτικά σε κάποιες χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιγράφεται με αριθμητικά δεδομένα παρακάτω.

Γερμανία

Στην Γερμανία αυτή την στιγμή υπάρχουν 7.415 συνεταιρισμοί, 328 αμοιβαίες ενώσεις και 505.984 ενώσεις, συνολικά όλες αυτές οι κοινωνικές επιχειρήσεις είναι 513.727. Το ποσοστό της απασχόλησης στην κοινωνική οικονομία σε σχέση με την συνολική απασχόληση της Γερμανικής οικονομίας ανέρχεται στο 6.35%. Η διαφορά στους μισθούς των εργαζομένων στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας ανάμεσα στη σύγκριση των μισθών που δίνονταν το 2002/2003 σε σχέση με τους μισθούς που δίνονταν το 2009/2010 αυξήθηκε κατά 21%. Σήμερα στην Γερμανία η εικόνα έχει ως εξής:

Συνεταιρισμοί και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 830.258 θέσεις εργασίας και αριθμούν 20.509.973 μέλη, οι Αμοιβαίες εταιρείες και άλλες αποδεκτές μορφές προσφέρουν 86.497 θέσεις εργασίας και οι Ενώσεις και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 1.541.829 θέσεις εργασίας και αριθμούν 3.000.000 εθελοντές.

Αυστρία

Στην Αυστρία αυτή την στιγμή υπάρχουν 1.860 συνεταιρισμοί, 59 αμοιβαίες ενώσεις και 116.556 ενώσεις, συνολικά όλες αυτές οι κοινωνικές επιχειρήσεις είναι 118.475. Το ποσοστό της απασχόλησης στην κοινωνική οικονομία σε σχέση με την συνολική απασχόληση της Αυστριακής οικονομίας ανέρχεται στο 5.70%. Η διαφορά στους μισθούς των εργαζομένων στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας ανάμεσα στη σύγκριση των μισθών που δίνονταν το 2002/2003 σε σχέση με τους μισθούς που δίνονταν το 2009/2010 μειώθηκε κατα 10.23%. Σήμερα στην Αυστρία η εικόνα έχει ως εξής:

Συνεταιρισμοί και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 61.999 θέσεις εργασίας και αριθούν 3.015.614 μέλη, οι Αμοιβαίες εταιρείες και άλλες αποδεκτές μορφές προσφέρουν 1.416 θέσεις εργασίας και οι Ενώσεις και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 170.113 θέσεις εργασίας και αριθμούν 4.760.000 εθελοντές.

Φιλανδία

Στην Φιλανδία αυτή την στιγμή υπάρχουν 4.384 συνεταιρισμοί, 106 αμοιβαίες ενώσεις και 130.000 ενώσεις, συνολικά όλες αυτές οι κοινωνικές επιχειρήσεις είναι 134.490. Το ποσοστό της απασχόλησης στην κοινωνική οικονομία σε σχέση με την συνολική απασχόληση της Φιλανδικής οικονομίας ανέρχεται στο 7.65%. Η διαφορά στους μισθούς των εργαζομένων στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας ανάμεσα στη σύγκριση των μισθών που δίνονταν το 2002/2003 σε σχέση με τους μισθούς που δίνονταν το 2009/2010 αυξήθηκε κατά 6.73%. Σήμερα στην Φινλανδία η εικόνα έχει ως εξής:

Συνεταιρισμοί και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 94.100 θέσεις εργασίας και αριθμούν 3.865.400 μέλη, οι Αμοιβαίες εταιρείες και άλλες αποδεκτές μορφές προσφέρουν 8.500 θέσεις εργασίας και οι Ενώσεις και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 84.600 θέσεις εργασίας.

Σουηδία

Στην Σουηδία αυτή την στιγμή υπάρχουν 12.162 συνεταιρισμοί, 128 αμοιβαίες ενώσεις και 18.872 ενώσεις, συνολικά όλες αυτές οι κοινωνικές επιχειρήσεις είναι 31.162. Το ποσοστό της απασχόλησης στην κοινωνική οικονομία σε σχέση με την συνολική απασχόληση της Σουηδικής οικονομίας ανέρχεται στο 11.16%. Η διαφορά στους μισθούς των εργαζομένων στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας ανάμεσα στη σύγκριση των μισθών που δίνονταν το 2002/2003 σε σχέση με τους μισθούς που δίνονταν το 2009/2010 αυξήθηκε κατά 146.58%. Σήμερα στην Σουηδία η εικόνα έχει ως εξής:

Συνεταιρισμοί και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 176.816 θέσεις εργασίας και αριθμούν 275.000 μέλη, οι Αμοιβαίες εταιρείες και άλλες αποδεκτές μορφές προσφέρουν 15.825 θέσεις εργασίας και οι Ενώσεις και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 314.568 θέσεις εργασίας.

Αγγλία

Στην Αγγλία αυτή την στιγμή υπάρχουν 5.450 συνεταιρισμοί, 105 αμοιβαίες ενώσεις και 870.000 ενώσεις, συνολικά όλες αυτές οι κοινωνικές επιχειρήσεις είναι 875.555. Το ποσοστό της απασχόλησης στην κοινωνική οικονομία σε σχέση με την συνολική απασχόληση της Αγγλικής οικονομίας ανέρχεται στο 5.64%. Η διαφορά στους μισθούς των εργαζομένων στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας ανάμεσα στη σύγκριση των μισθών που δίνονταν το 2002/2003 σε σχέση με τους μισθούς που δίνονταν το 2009/2010 μειώθηκε κατά 4.57%. Σήμερα στην Αγγλία η εικόνα έχει ως εξής:

Συνεταιρισμοί και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 236.000 θέσεις εργασίας και αριθμούν 12.800.000 μέλη, οι Αμοιβαίες εταιρείες και άλλες αποδεκτές μορφές προσφέρουν 50.000 θέσεις εργασίας και οι Ενώσεις και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 1.347.000 θέσεις εργασίας και αριθμούν 10.600.000 εθελοντές.

Γαλλία

Στην Γαλλία αυτή την στιγμή υπάρχουν 24.870 συνεταιρισμοί, 6.743 αμοιβαίες ενώσεις και 160.884 ενώσεις, συνολικά όλες αυτές οι κοινωνικές επιχειρήσεις είναι 192.497. Το ποσοστό της απασχόλησης στην κοινωνική οικονομία σε σχέση με την συνολική απασχόληση της Γαλλικής οικονομίας ανέρχεται στο 9.02%. Η διαφορά στους μισθούς των εργαζομένων στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας ανάμεσα στη σύγκριση των μισθών που δίνονταν το 2002/2003 σε σχέση με τους μισθούς που δίνονταν το 2009/2010 αυξήθηκε κατά 16.79%. Σήμερα στην Γαλλία η εικόνα έχει ως εξής:

Συνεταιρισμοί και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 320.822 θέσεις εργασίας και αριθμούν 24.000.000 μέλη, οι Αμοιβαίες εταιρείες και άλλες αποδεκτές μορφές προσφέρουν 128.710 θέσεις εργασίας, αριθμούν 20.000.000 μέλη και οι Ενώσεις και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 1.869.012 θέσεις εργασίας και αριθμούν 14.000.000 εθελοντές.

Ιταλία

Στην Ιταλία αυτή την στιγμή υπάρχουν 71.578 συνεταιρισμοί, δεν έχει ακόμη καταγραφεί το σύνολο των αμοιβαίων ενώσεων και 26.121 ενώσεις, συνολικά όλες αυτές οι κοινωνικές επιχειρήσεις είναι 97.699. Το ποσοστό της απασχόλησης στην κοινωνική οικονομία σε σχέση με την συνολική απασχόληση της Ιταλικής οικονομίας ανέρχεται στο 9.74%. Η διαφορά στους μισθούς των εργαζομένων στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας ανάμεσα στη σύγκριση των μισθών που δίνονταν το 2002/2003 σε σχέση με τους μισθούς που δίνονταν το 2009/2010 αυξήθηκε κατά 66.72%. Σήμερα στην Ιταλία η εικόνα έχει ως εξής:

Συνεταιρισμοί και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 1.128.381 θέσεις εργασίας και αριθμούν 12.293.202 μέλη, για τις Αμοιβαίες εταιρείες δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία ενώ οι Ενώσεις και άλλες παρόμοιες μορφές προσφέρουν 1.099.629 θέσεις εργασίας και αριθμούν 899.309 εθελοντές.

 

Το άρθρο συνεχίζεται στα παρακάτω links

 

Η υψηλή σημασία της Συνεταιριστικής Οικονομίας σε παγκόσμιο επίπεδο

 

Η εξέλιξη των κοινωνικών συνεταιρισμών στην Αμερική

 

Παραδείγματα οργάνωσης Ευρωπαικών συνεταιρισμών της κοινωνικής οικονομίας