Γράφει η Νάνσυ Οικονόμου
Πολιτικός επιστήμων

Συνέντευξη με την Πρόεδρο του Φάρου Τυφλών Ελλάδος, κα Δήμητρα Ασιδέρη

Για περισσότερα από 60 χρόνια, ο Φάρος Τυφλών Ελλάδος επιδεικνύει σπουδαίο και σημαντικό ανθρωπιστικό έργο για την καλύτερη εξυπηρέτηση των ατόμων με προβλήματα όρασης. Βασικό μέλημα είναι η ικανοποίηση των καθημερινών αναγκών τους, καθώς και η αξιοποίηση των τεχνολογικών εξελίξεων για ισότιμη πρόσβαση στη γνώση. Μέσα από ένα σύνολο υποδομών και υπηρεσιών που διαθέτει, τα ενήλικα άτομα με προβλήματα όρασης έχουν την δυνατότητα δωρεάν και χωρίς διακρίσεις, να συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες.

Πρόσφατα είχαμε την τιμή και την χαρά να συναντήσουμε την αξιότιμη Πρόεδρο του Φάρου Τυφλών Ελλάδος, κα Δήμητρα Ασιδέρη, που όντας η ίδια άτομο με προβλήματα όρασης, επιδεικνύει ιδιαίτερο ζήλο στις προσπάθειες για την καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσης των τυφλών ατόμων. Η συνέντευξη που μας παραχώρησε για τις δράσεις και τους στόχους του σωματείου, ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και διαφωτιστική.

Κα Ασιδέρη Δήμητρα, Πρόεδρος του Φάρου Τυφλών

Κα Ασιδέρη είναι γνωστό ότι ο Φάρος Τυφλών Ελλάδος επιτελεί σημαντικό έργο για άτομα με προβλήματα όρασης. Θα μπορούσατε να μας κάνετε μια συνοπτική παρουσίαση των δομών και των δράσεων που λαμβάνουν χώρα στο Φάρο Τυφλών;

Ο Φάρος Τυφλών Ελλάδος παρέχει στα άτομα με προβλήματα όρασης συνθήκες για μια αξιοπρεπή καθημερινότητα πλούσια σε δραστηριότητες.  Έχει σαν στόχο την επαγγελματική αποκατάσταση, την επιμόρφωση και την δημιουργική απασχόληση. Για τον λόγο αυτό διαθέτει Κοινωνική Υπηρεσία, η οποία έχει σαν βασικό σκοπό την διευκόλυνση των ατόμων με προβλήματα όρασης σε όλα τα επίπεδα. Στο πλαίσιο της επαγγελματικής αποκατάστασης, έχει δημιουργήσει 3 παραγωγικές μονάδες,  το μηχανουργείο, τα εργαστήρια ειδών καθαριότητας με παραγωγή σαρώθρων, σκουπών και σφουγγαρίστρας καθώς και το εργαστήρι λευκών ειδών όπου εργάζονται άτομα με προβλήματα όρασης, τυφλοί, νεοτυφλωθέντες και με μερική όραση. Η απορρόφηση των παραγομένων προϊόντων γίνεται κυρίως από την Τοπική αυτοδιοίκηση, τις Ένοπλες Δυνάμεις και Φορείς του Ιδιωτικού και του Δημοσίου Τομέα.  Παράλληλα, παραδίδονται απογευματινά μαθήματα για την εκμάθηση ηλεκτρονικών υπολογιστών, οι οποίοι εξυπηρετούν πλέον τα τυφλά άτομα, καθώς η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει συντελέσει σε μεγάλο βαθμό στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των ατόμων με προβλήματα όρασης. Επίσης, υπάρχουν μαθήματα εκμάθησης γραφής  Braille και για βλέποντες, καθώς και ξένων γλωσσών. Ιδιαίτερα ευαίσθητος τομέας που απαιτεί προσοχή και αποτελεί έναν από τους κυριότερους στόχους μας, είναι ο τρόπος αξιοποίησης του καθημερινού ελεύθερου χρόνου των ατόμων με προβλήματα όρασης. Βασικό μέλημά μας είναι να μην νοιώσει κοινωνικά αποκλεισμένο ένα άτομο που στερείται την όραση του, όσο το δυνατόν γίνεται. Σε πολλές περιπτώσεις, τυφλά άτομα κλείνονται στο σπίτι τους και δεν βρίσκουν διεξόδους για μια υγιή διαβίωση με δραστηριότητες. Σίγουρα, οι περιορισμένες δυνατότητες στην καθημερινή τους ζωή, οδηγεί σε ψυχολογικά προβλήματα και σε έντονο αίσθημα μοναξιάς. Για το λόγο αυτό, εμείς στον Φάρο Τυφλών προσπαθούμε να δημιουργήσουμε συνθήκες καθημερινής δραστηριότητας για αυτά τα άτομα και να αποτρέψουμε να παρατηρούνται τέτοια φαινόμενα. Στους χώρους του Φάρου λειτουργεί γυμναστήριο, δανειστική βιβλιοθήκη ομιλούντων βιβλίων καθώς και βιβλιοθήκη με βιβλία Braille. Επιπρόσθετα, λειτουργεί τμήμα μακραμέ, τμήμα πλεκτού, θεατρική ομάδα και εργαστήρι κεραμικής και γλυπτικής. Έτσι τα άτομα έχουν την δυνατότητα να επισκέπτονται τον Φάρο Τυφλών και να περνάνε δημιουργικά την ώρα τους με διάφορες ασχολίες, αναπτύσσοντας και διαπροσωπικές σχέσεις. Στο ειδικό Εκτυπωτικό Κέντρο γραφής Braille εκδίδονται βιβλία λογοτεχνικά, μουσικά, εκκλησιαστικά και πανεπιστημιακά συγγράμματα. Παράλληλα εκδίδονται 3 περιοδικά, ένα ποικίλης ύλης «ο Φάρος», ένα με θέματα υγείας, ένα που ονομάζεται «Μεταξύ μας», το οποίο περιλαμβάνει νέα και άρθρα για οτιδήποτε ενδιαφέρει τυφλά άτομα και ένα τέταρτο είναι το παιδικό περιοδικό «η Ανέμη».

Η εθελοντική προσφορά είναι ένας σημαντικός πυλώνας για την υλοποίηση έργου κοινωνικού χαρακτήρα. Είστε ικανοποιημένη από το επίπεδο εθελοντικής προσφοράς στο έργο σας;

Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από την συμμετοχή εθελοντών στις δράσεις του Φάρου Τυφλών, οι οποίοι προσφέρουν ένα σπουδαίο έργο. Η κοινωνική υπηρεσία έχει την απόλυτη ευθύνη σε αυτόν τον τομέα, η οποία συνεργάζεται μαζί τους και τους ενημερώνει σχετικά με τους τομείς που μπορούν να προσφέρουν την εθελοντική τους εργασία, ανάλογα με τις γνώσεις, τις προτιμήσεις και τις ικανότητες τους. Θα μπορούσα να πω, ότι θα ήταν δύσκολο να ανταποκριθούμε σε μεγάλο βαθμό στις ανάγκες των ατόμων με προβλήματα όρασης χωρίς την εθελοντική προσφορά.

Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την ομαλή λειτουργία του Φάρου Τυφλών;

Η οικονομική κρίση που έχει επηρεάσει ολόκληρη την Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αφήσει ανέπαφο τον Φάρο Τυφλών. Έχει δημιουργηθεί ιδιαίτερο πρόβλημα στα εργαστήρια παραγωγής βουρτσών και σκουπών, καθώς οι παραγγελίες ολοένα μειώνονται καθώς δεν υπάρχουν πλέον αρκετά χρήματα όπως παλιότερα. Επίσης οι δωρεές έχουν μειωθεί σημαντικά και έτσι αντιμετωπίζουμε ιδιαίτερη δυσκολία για την διατήρηση της λειτουργίας των εργαστηρίων και κατ’ επέκταση των θέσεων εργασίας. Δυστυχώς, εξίσου σημαντική δυσκολία αντιμετωπίζουμε και για την συνέχιση της λειτουργίας του Φάρου.

Ο Φάρος Τυφλών προωθεί το δίκτυο της συνεργασίας με άλλους φορείς που δραστηριοποιούνται σε θέματα τυφλότητας;

Ο Φάρος Τυφλών είναι διαθέσιμος να συμβάλλει, να συμμετέχει και να προωθήσει δίκτυα συνεργασίας με άλλους φορείς κάθε φόρα που το επιβάλλει η ανάγκη, για την εξυπηρέτηση των αναγκών των ατόμων με προβλήματα όρασης. Ο κάθε φορέας δραστηριοποιείται με τον δικό του τρόπο, αντιμετωπίζει τα δικά του προβλήματα για την επίτευξη των στόχων του στα πλαίσια της ομαλής διαβίωσης των τυφλών ατόμων, αλλά η συνεργασία και η ομαδικότητα σίγουρα πολλές φορές επιφέρουν θεαματικά αποτελέσματα, γι’ αυτό και είμαστε ανοιχτοί σε κάθε είδους σύμπραξη με κοινό στόχο.

Σε κάθε τομέα δραστηριότητας προκύπτουν κάποια προβλήματα, πόσο μάλλον στον δικό σας που είναι τόσο σημαντικός και χρήζει ιδιαίτερης φροντίδας. Ποιο πιστεύεται ότι είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί και να απασχολήσει κρατικούς φορείς;

Δυστυχώς τα προβλήματα είναι πολλά που θα έπρεπε ήδη να είχαν επιλυθεί. Θα έλεγα ότι χρειαζόμαστε γενική αναπροσαρμογή. Οι τομείς της παιδείας, της επαγγελματικής αποκατάστασης και της προσβασιμότητας χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής καθώς επηρεάζουν άμεσα την ζωή γενικά των ατόμων, πόσο μάλλον των ατόμων με προβλήματα όρασης. Η ποιότητα ζωής οδηγεί σε ψυχική ανάταση και εκφράζει τον πολιτισμό. Εάν ένας πολίτης μιας χώρας, ιδιαίτερα ευπαθούς κοινωνικής ομάδας όπως των τυφλών,  δυσκολεύεται να εξυπηρετείται στην καθημερινότητά του, αυτό δείχνει ότι η χώρα δεν μεριμνά όσο πρέπει και οφείλει να το κάνει, ως η πλέον αρμόδια για την δημιουργία νέων συνθηκών διαβίωσης. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, η ισότητα αναφέρεται για όλους τους πολίτες είτε ανήκουν σε ευπαθή ομάδα είτε όχι. Για αυτό το λόγο, αποτελεί επιτακτική ανάγκη η άμεση ευαισθητοποίηση της πολιτείας και η λήψη μέτρων για ισότιμη απασχόληση, γνώση και προσβασιμότητα.

Υπάρχουν κάποιες δράσεις σε εξέλιξη αυτήν την περίοδο;

Εμείς είμαστε συνεχώς σε εξέλιξη και προσπαθούμε να μην είμαστε στάσιμοι. Αναζητάμε διαρκώς καινούργια προγράμματα, καινούργιες δράσεις που θα εξυπηρετήσουν τους ανθρώπους που έρχονται στον Φάρο. Βέβαια, σε μεγάλο βαθμό, η δράση μας εξαρτάται από την οικονομική δυνατότητα του Φάρου. Πάντως, το σίγουρο είναι πως είμαστε σε συνεχή εγρήγορση για να καλύπτουμε ανάγκες και προσπαθούμε να υλοποιούμε νέες ιδέες και να πρωτοπορούμε.

Θα μπορούσατε να επισημάνεται κάποιες σημαντικές διαφορές στον τρόπο αντιμετώπισης των ατόμων με προβλήματα όρασης από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς σε σχέση με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες;

Σίγουρα υπάρχουν πολλές και σημαντικές διαφορές. Η κάθε χώρα έχει το δικό της βιοτικό επίπεδο και πολιτική γραμμή και έτσι δρα ανάλογα. Η Ελλάδα βρίσκεται σε καλή θέση σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των τυφλών ατόμων σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν σημαντικά προβλήματα προς επίλυση και δεν χρειάζεται εκσυγχρονισμό. Πάντως, στην Ευρώπη πολλές χώρες φαίνονται περισσότερο ευαισθητοποιημένες και οργανωμένες για την διευκόλυνση της ζωής των ατόμων με προβλήματα όρασης. Η Ελλάδα μειονεκτεί σε πολλά σημεία και πρέπει να δώσει μεγαλύτερη προσοχή. Για παράδειγμα, σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, για την δημιουργία ενός πάρκου ή μιας πλατείας, καλούν αρμόδιους φορείς που δραστηριοποιούνται σε θέματα τυφλότητας να συμβάλλουν με τις γνώσεις τους για την καλύτερη  προσβασιμότητα τυφλών ατόμων. Αυτό είναι η πρακτική έννοια της ισότητας των πολιτών. Στην Ελλάδα, σπάνια τέτοιες πρακτικές λαμβάνουν χώρα με αποτέλεσμα πολλές φορές να είναι δυσλειτουργικά διάφορα έργα για τα τυφλά άτομα και να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση. Γενικότερα, η Ελλάδα εμφανίζει έλλειψη καινοτομιών για την εξυπηρέτηση των ευπαθών ομάδων.

Κα Ασιδέρη θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε για τον χρόνο που μας διαθέσατε και ευχόμαστε ο Φάρος Τυφλών Ελλάδος να συνεχίσει το σπουδαίο έργο του για την εξυπηρέτηση των ατόμων με προβλήματα όρασης.

Και εγώ σας ευχαριστώ πολύ.